رویداد۲۴ ادیانگ در نشریه «آتلانتیک» نوشت: سه ماه پیش، هیچ کس نمیدانست که اصلا ویروسی به نام کووید ۱۹ وجود دارد. اکنون ویروس تقریباً در اکثر کشورهای جهان شیوع یافته و حداقل ۴۴۶ هزار نفر به آن آلوده شدهاند، البته تعداد موارد مبتلا شده به احتمال زیاد بیش از آمارهای رسمی است. این ویروس اقتصاد کشورها را تحت تاثیر قرار داده و سیستمهای مراقبتهای بهداشتی را تضعیف کرده است. بیمارستانها اکنون پر از بیماران و خیابانها خالی از مردم است. این امر مردم را از محل کار و دوستانشان جدا و به طور کلی جامعه مدرن را به شرایطی کشانده که تا پیش از این هرگز شاهد آن نبودهایم. به زودی بیشتر افراد در آمریکا فردی را خواهند دید که به این بیماری مبتلا شده است. همانند جنگ جهانی دوم یا حملات ۱۱ سپتامبر، این بیماری همه گیری روح و روان ملت را درگیر کرده است.
همه گیری (یا عالم گیری) جهانی در این مقیاس اجتناب ناپذیر بود. در سالهای اخیر، صدها نفر از متخصصان بهداشت بارها در کتب و مقالات متعدد نسبت به چنین اتفاقی هشدار داده بودند. یکی از این افراد بیل گیتس بود که به همه از جمله ۱۸ میلیون بیننده تد تاک خود، چنین هشداری را داده بود. در سال ۲۰۱۸، من داستانی در مجله آتلانتیک نوشتم با این استدلال که آمریکا آمادهی همه گیری که سرانجام خواهد آمد، نیست. در ماه اکتبر، مرکز امنیت بهداشتی جان هاپکینز نوشت که اگر یک ویروس جدید کره زمین را در بر بگیرد چه اتفاقی میافتد.
بیشتر بخوانید:
آیا ویروس کرونا بالاخره از بین خواهد رفت؟
خوب حالا چه میشود؟ در ساعات پایانی چهارشنبه هفته پیش من با یک دوست که باردار هم هست در مورد بیماری همه گیر صحبت میکردم. ما متوجه شدیم که فرزند او ممکن است یکی از اولین گروه جدیدی باشد که در جامعهای متولد میشود که عمیقاً شکل آن به واسطه شیوع کووید-۱۹ تغییر یافته است. تصمیم گرفتیم نوزادان تازه متولد شده را نسل سی بنامیم.
همانطور که خواهیم دید، زندگی نسل سی با توجه به تصمیمات اتخاذ شده در هفتههای آینده و با ضررهایی که در نتیجه این تصمیمات متحمل میشویم شکل خواهد گرفت. در فهرست جهانی امنیت بهداشت، گزارشی که به همه کشورها در برابر آمادگیشان مقابل همه گیری نمره میدهد، آمریکا با امتیاز ۸۳.۵ بالاترین نمره در جهان را داراست. آمریکا، ثروتمند، قوی، توسعه یافته، قرار بود رهبر سایر ملل باشد، توهمی که امروز در هم شکسته است. علیرغم ماهها اخطار قبلی از زمان انتشار ویروس در سایر کشورها، آمریکا در جلوگیری از شیوع کووید ۱۹ ناکام ماند.
ناهید بهادلیا، یک پزشک بیماریهای عفونی در دانشکده پزشکی دانشگاه بوستون میگوید: مهم نیست چقدر مجهز باشید، کووید ۱۹ آماده است تا همه را به چالش بکشد. این ویروس جهش یافتهتر و کشندهتر از آنفلوانزای فصلی است و تا چند روز پیش از نشان دادن علائم بالینی در بیمار قابلیت انتقال به سایر افراد را دارد. برای مهار چنین بیماری، کشورها باید تا جای ممکن آزمایش کنند و بیماران را از افراد سالم جدا نمایند. این همان کاری است که کره جنوبی، سنگاپور و هنگ کنگ به شکلی فوق العادهای انجام دادند و آمریکا بر خلاف آنها این کار را نکرد.
همانطور که همکاران من الکسیس مادریگال و رابینسون مایر گزارش دادهاند، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها در ماه فوریه آزمایشات ناقصی انجام داد. اینکه یک ارگان زیست پزشکی مانند این آن هم در آمریکا در انجام یک آزمایش تشخیصی بسیار ساده ناکام باشد، به معنای واقعی کلمه غیرقابل تصور است. الکساندر فلان از دانشگاه جورج تاون که در زمینه مسائل حقوقی و سیاسی مربوط به بیماریهای عفونی کار میکند، میگوید: من از انجام هیچ شبیه سازیای که توسط من یا دیگران در این باره انجام شده باشد آگاهی ندارم.
ناکامی در آزمایش و تشخیص موارد مبتلا از شکستهای اصلی آمریکا در راه مبارزه با کرونا بود. اگر کشور میتوانست شیوع ویروس را به طور دقیق ردیابی کند، بیمارستانها میتوانستند برنامههای خود برای مقابله با همه گیری را اجرا و مانع از خستگی کادر درمانی و درگیر شدن همه تجهیزات خود شوند. هیچ یک از اینها اتفاق نیفتاد. در عوض، شاهد یک سیستم بهداشتی و درمانی هستیم که تمام ظرفیت خود را به کار گرفته آن هم در شرایطی که پیشتر هم در زمان همهگیری آنفولانزا نقاط ضعف آن را دیده بودیم. اکنون با بیمارستانهای پرتراکم و کمبود تجهیزات اولیه محافظتی مانند ماسک، لباس و دستکش رو به رو هستیم. احتمالا به زودی با کمبود تختخوابها نیز مانند دستگاههای اکسیژن رو به رو خواهیم شد.
سیستم مراقبتهای بهداشتی آمریکا با این فرض عمل میکند که ایالات تحت تأثیر میتوانند در موارد اضطراری از سایر ایالات کمک بگیرند. این پیش فرض برای بلایای طبیعی مانند طوفانها یا آتش سوزیها شاید مفید باشد، اما برای یک بیماری همه گیر که اکنون در هر ۵۰ ایالت وجود دارد چندان عملی به نظر نمیرسد. اکنون همکاری جای خود را به رقابت داده است. برخی از بیمارستانهای نگران، مقادیر زیادی از مواد مورد نیازشان را خریداری کردهاند، به طوری که مصرف کنندگان وحشت زده از ترس کمبود، دستمال توالت خریداری میکنند.
این کمبودها تا حدودی به این دلیل است که کاخ سفید علاقهای به استفاده از متخصصان ندارد. یک نهاد آماده سازی در برای بیماریهای همه گیر که بخشی از شورای امنیت ملی بود در سال ۲۰۱۸ منحل شد. در ۲۸ ژانویه، لوسیانا بوریو، که یکی از کارشناسان آن تیم بود، از دولت خواست که برای جلوگیری از همه گیری در آمریکا برنامههای ویژهای در نظر بگیرد. او حتی متذکر شد که با همکاری بخش خصوصی میتوان آزمایشات تشخیصی سریع و آسان را انجام داد. در نهایت با بسته شدن این دفتر، انتشار هشدار کارشناسان به صفحه جراید از جمله وال استریت ژورنال کشیده شد بلکه بر جناب رئیسجمهور تاثیری داشته باشد.
بدون برنامه، چشم بسته، بی حال و نا هماهنگ، آمریکا در مقابله با بحران کووید ۱۹ به مراتب بدتر از آنچه که هر متخصص بهداشتی در گفتگو با من پیشبینی میکرد، واکنش نشان داد. ران کلین که هماهنگکننده اقدامات آمریکا در مورد شیوع بیماری ابولا در غرب آفریقا در سال ۲۰۱۴ بود، گفت: واکنش ما خیلی بد بود، خیلی. ست برکلی، ریاست اتحادیه تحقیق بر روی واکسنها نیز گفت: من به عنوان یک آمریکایی وحشت دارم. آمریکا ممکن است با بدترین شیوع بیماری در جهان صنعتی رو به رو شود.
ماههای بعدیویروس کرونا یک بیماری کند و زمانبر است که هر دقیقه تاخیر در مبارزه با آن هزینههای بسیاری خواهد داشت. افرادی که چند روز پیش به این ویروس آلوده شدهاند، اکنون ممکن است هنوز علائمی از خود نشان نداده باشند و راحت در حال زندگی در اجتماع باشند. احتمالا برخی از این افراد در اوایل ماه آوریل وارد بخشهای مراقبت ویژه خواهند شد. در آخر هفته گذشته، این کشور ۱۷ هزار مورد تأیید شده ابتلا به کرونا داشت، اما احتمالاً تعداد واقعی مبتلایان رقمی بین ۶۰ تا ۲۴۵ هزار باشد. آمار اکنون به صورت تصاعدی در حال افزایش است: از صبح چهارشنبه، تعداد رسمی موارد ابتلا ۵۴ هزار نفر بود، هرچند که بازهم میگویم تعداد واقعی موارد ابتلا هنوز مشخص نیست. کارمندان بخش مراقبتهای بهداشتی در حال حاضر نشانههای نگران کنندهای، چون کمبود تجهیزات، تعداد زیاد بیماران و پزشکان و پرستارانی که خود به ویروس آلوده میشوند، را مشاهده میکنند.
ایتالیا و اسپانیا هشدارهای ترسناکی در مورد آینده به ما میدهند. شرایط به قدری وخیم است که پزشکان قادر به درمان یا نجات همه بیماران نیستند و چارهای ندارند جز اینکه تنها افرادی که شانس بیشتری برای زنده ماندن دارند را بستری کنند. آمریکا تعداد سرانه بیمارستانهای کمتری نسبت به ایتالیا دارد. مطالعهای که توسط یک تیم در کالج امپریال لندن منتشر شده، نتیجه میگیرد که در صورت عدم کنترل همه گیری، تختخوابهای بیمارستانی آمریکا تا اواخر آوریل پر خواهند شد. در پایان ماه ژوئن، برای هر بستر مراقبت ویژه، تقریباً ۱۵ بیمار مبتلا به کووید-۱۹ وجود خواهد داشت. با این اوضاع در پایان تابستان، این بیماری همه گیر احتمالا به طور مستقیم ۲.۲ میلیون آمریکایی را به کام مرگ میکشاند، در کنار این افراد که بر اثر کرونا جان میبازند باید افرادی را هم که به طور غیرمستقیم به دلیل ناتوانی بیمارستانها در انجام مراقبتهای معمول از حملات قلبی، سکتههای مغزی و تصادفات رانندگی هم اضافه کرد. طبیعتا وقتی بیمارستانها پر از بیماران کرونایی باشد آنها امکان پذیرش بیماران دیگر را ندارند. برای جلوگیری از چنین اتفاق وحشتناکی ۴ اقدام باید به سرعت صورت گیرد.
اولین و مهمترین اقدام تولید سریع ماسک، دستکش و سایر تجهیزات محافظ شخصی است. اگر کارمندان مراقبتهای بهداشتی نتوانند سالم بمانند، بقیه اقدامات بی فایده است. در بعضی جاها میزان کالای انبارها به قدری کم است که پزشکان در حال استفاده مجدد از ماسک بیماران هستند و از مردم میخواهند با ساخت ماسک خانگی به آنها کمک کنند. این کمبودها به دلیل این است که تولید تجهیزات پزشکی به صورت سفارشی است و به زنجیرههای تأمین بین المللی بستگی دارد. استان هوبئی در چین، مرکز این بیماری، خودش یک مرکز تولید ماسکهای پزشکی بود.
پایان بازی
حتی یک واکنش عالی هم به این همه گیری پایان نمیدهد. تا زمانی که ویروس کرونا در کشوری باقی بماند، این احتمال وجود دارد که سفر یک مسافر آلوده به کشورهایی که قبلاً آتش این بیماری را خاموش کردند، دوباره شعلهور کند. این اتفاق در حال حاضر ممکن است در چین، سنگاپور و سایر کشورهای آسیایی که به نظر میرسد ویروس را تحت کنترل درآوردند، رخ دهد.
در این بین با توجه به ایکه احتمال کنترل همزمان بیماری در سراسر جهان وجود ندارد این احتمال وجود دارد که کرونا نیز مانند آنفولانزا به تدریج با بدن سازگار شده و از شدت کشندگیاش کم شود. به همین خاطر این سناریوی ایمنی گلهای سریع و در نتیجه وسوسهانگیز خواهد بود، هرچند که با هزینههای ناگواری همراه خواهد بود. همه میدانیم که کووید ۱۹ از آنفولانزا مسریتر و در عین حال کشندهتر است و احتمالاً زمانی به مصونیت گلهای منجر میشود که پشت سر خود میلیونها کشته و سیستم بهداشت و درمانی ویران شده پشت سر گذاشته باشد. اکنون به نظر میرسد که انگلستان این استراتژی ایمنی گله را در نظر گرفته و هیچ بعید نیست امریکا نیز چنین برنامهای مد نظر داشته باشد.
عواقب بعدیهزینه رسیدن به نقطه پایان، با کمترین میزان مرگ و میز نیز بسیار بالا خواهد بود. همانطور که همکار من آنی لورری نوشته، اقتصاد جهانی در حال حاضر به واسطه شیوع کرونا دچار شوک ناگهانی و شدیدتر از آن چیزی است که هرکس تاکنون تجربه کرده است. تقریباً یک نفر از هر پنج نفر در آمریکا در حال حاضر سر کار نیستند. هتلها خالی است. خطوط هوایی عملا مسافر ندارند. رستورانها و سایر مشاغل کوچک در حال تعطیل شدن هستند. نابرابریها گستردهتر میشوند به طوری که افراد با درآمدهای پایین به شدت در معرض آسیب قرار میگیرند. النا کونیس، مورخ پزشکی دانشگاه برکلی میگوید: بیماریهای عفونی بارها و بارها شهرها و جوامع انسانی را بی ثبات کردهاند، اما شرایط کنونی به دلیل وسعت جهانی شدن و تعداد بالای شهرها و کلان شهرها در طول تاریخ بی سابقه است.
پس از شیوع ویروس، مشکلات دیگری هم برای سلامت روان مردم به وجود آمده است. مردم شرایط دشواری دارند چرا که از سادهترین ارتباط اجتماعی منع شدهاند. در آغوش گرفتن، دست دادن و دیگر مناسک اجتماعی اکنون عملا ممکن نیست. مردم از ترس ابتلا به کرونا به اضطراب یا وسواس فکری مبتلا شدهاند. از افراد سالخورده که در حال حاضر، به اندازه کافی از جامعه دور شدهاند خواسته شده که حتی بیشتر از این هم فاصله بگیرند و تنهایی خود را عمیقتر کنند. همزمان مردم آسیا از توهینهای نژادپرستانه رنج میبرند، در این بین رئیس جمهور آمریکا نیز با برچسب ویروس چینی به این احساسات نژادپرستانه دامن میزند. احتمالاً حوادث خشونت خانگی و کودک آزاری نیز با در خانه ماندن بیشتر به شدت افزایش مییابد. کودکانی که به لحاظ بالینی در معرض خطر چندانی از این ویروس نیستند، ممکن است آسیبهای روحی را که در بزرگسالی با آنها باقی میماند، تحمل کنند.
اکنون به راحتی میتوان دنیایی را تصور کرد که در آن بیشتر ملت بر این باورند که آمریکا کووید-۱۹ را شکست داد. علی رغم بسیاری از خطرات موجود، میزان تأیید ترامپ در حال افزایش است. تصور کنید که او موفق شده است چین را مقصر اصلی بحران معرفی کند. آمریکا در دوره دوم ریاست جمهوری او احتمالا بیشتر به انزوا فرو رود و حتی از ناتو و سایر اتحادهای بینالمللی هم خارج گردد، با این اتفاق احتمالا بیماریهای ویروسی خارجی جایگزین کمونیستها و تروریستها به عنوان تهدیدات نسل جدید میشود.