رویداد۲۴همزمان با نبود برخورد هماهنگ نهاد‌های دولتی ایران با بیماری کوید-۱۹، انواع توصیه‌های گوناگون پزشکی نیز در هفته‌های اخیر راهی فضای مجازی شده است، توصیه‌هایی که بنابر اذعان کارشناسان، شماری از آن‌ها نه‌تن‌ها مفید نیستند بلکه می‌توانند خطرات جدی برای مردم دربر داشته باشند.
یورونیوز فارسی با دکتر مریم ایازی، پژوهشگر ایمنولوژی و آلرژی، و دبیر پیشین کرسی آموزش بهداشت یونسکو گفتگویی ترتیب داده که وی طی آن به تعدادی از مهمترین پرسش‌های اخیر دربارهٔ ویروس کرونا، و شیوه‌های پیشگیری از ابتلا به آن پاسخ داده است.
مشروح این پرسش و پاسخ را اینجا بخوانید.۱. آیا باید نگران باشیم که ویروس کرونا از راه تنفس به ما منتقل نشود؟
خیر. ویروس کرونا، در شرایط زندگی روزانه ما، نه در هوا معلق، و نه فعال باقی می‌ماند. تنها در محیط‌های خاصی نظیر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی که مبتلایان بسیاری در آن حضور دارند ممکن است این ویروس در هوا موجود باشد و بتواند از راه تنفس به فرد منتقل شود.
۲. آیا برای تقویت سیستم ایمنی خود باید حتما از مکمل‌ها استفاده کنیم؟
به‌هیچ‌وجه. کافی است تغذیه‌ای متعادل شامل پروتین، سبزیجات و میوه داشته باشیم. در کنار این امر خواب منظم و کافی، ورزش روزانه و مدیریت استرس کمک می‌کند تا سیستم ایمنی ما بدون نیاز به مکمل تقویت شود.
۳. زدن ماسک تنفسی برای چه کسانی لازم است؟
طبق توصیهٔ سازمان جهانی بهداشت سه دسته از افراد باید ماسک بزنند:
یکم. کسانی که علائم بیماری کوید-۱۹، نظیر تب و سرفه را دارند. دوم. کسانی که از افراد مبتلا به این بیماری نگهداری می‌کنند. سوم. کارکنان بخش بهداشت و درمان.
۴. آیا زدن چند ماسک تنفسی بر روی هم تأثیر بیشتری دارد؟
به‌هیچ‌وجه. زدن یک ماسک کافی است و استفاده از ماسک‌های بیشتر هیچ تأثیر اضافه‌ای ندارد.
۵. آیا ماسک تنفسی را درست می‌زنیم؟
مراحل زدن ماسک تنفسی به این شرح است. ابتدا پیش از زدن ماسک، دست‌ها را با آب و صابون یا محلول الکل‌دار ضدعفونی می‌کنیم. سپس قسمت سفید ماسک را روی صورت می‌گذاریم چنانکه از بالای بینی تا زیرچانه را به‌خوبی بپوشاند. قطعهٔ فلزی بالای ماسک باید روی بینی سفت شود. بعد بند‌های ماسک را پشت سر گره می‌زنیم. مادامیکه ماسک بر روی صورت قرار دارد به‌هیچ‌وجه نباید به قسمت جلوی آن دست بزنیم. نباید ماسک را بالاوپایین یا جابجا کنیم و نیز نباید برای صحبت کردن آن را دربیاوریم. هنگام درآوردن ماسک، بدون دست زدن به جلوی آن، بندهایش را از پشت سر باز می‌کنیم و آن را فورا در سطل زبالهٔ دردار می‌اندازیم. در آخر، دوباره دست‌ها را با آب و صابون یا محلول الکل‌دار ضدعفونی می‌کنیم. یادآوری می‌کنیم که هرگاه ماسک بعد از چند ساعت استفاده مرطوب شد باید آن را عوض کرد.
۶. آیا درمانی برای کرونا پیدا شده؟ بهترین مداوا کدام است؟
خیر. تا لحظهٔ انجام این گزارش هیچ درمان اختصاصی برای کرونا یافت نشده است. اما بیش از ۱۳۰ پژوهش دارویی در سراسر دنیا در حال اجراست که خوشبختانه برخی از آن‌ها نتایج مثبتی را نشان داده‌اند. اما شنیدن اسم دارو‌ها از رسانه‌ها به این معنا نیست که می‌توان از آن‌ها خودسرانه استفاده کرد. بهترین راه مقابله با این ویروس، همچنان رعایت کردن مسائل بهداشتی و مراقبتی است.
۷. آیا واکسن کرونا ساخته شده؟ و چقدر طول می‌کشد تا به دست ما برسد؟
خیر. تاکنون واکسنی برای کرونا ساخته نشده است، هرچند بیش از ۳۰ شرکت و مرکز تحقیقاتی نهایت تلاش خود را در این زمینه انجام می‌دهند. باید به‌خاطر داشت که حتی اگر واکسنی برای کرونا کشف شود حدود ۱۲ تا ۱۸ ماه طول می‌کشد تا به دست ما برسد؛ بنابراین باز هم رعایت مراقبت‌های پزشکی و پیشگیری بهترین راه مقابله با این ویروس است.
۸. آیا بین گروه خونی و احتمال ابتلا به ویروس کرونا ارتباطی هست؟
تا حالا فقط یک تحقیق خیلی کوچک دربارهٔ ربط گروه خونی ما و احتمال ابتلا به ویروس کرونا انجام شده، این پژوهش نه داوری و نه رسما منتشر شده است؛ بنابراین هر نتیجه‌ای که از این‌گونه مقالات به دست بیاید به‌هیچ‌عنوان به این معنا نیست که صاحبان یک گروه خونی خاص باید خیلی نگران باشند یا برعکس، صاحبان گروه خونی دیگری می‌توانند به‌سادگی از اقدامات مراقبتی و پیشگیرانه صرف‌نظر کنند.
۹. آیا بین ژن‌ها و احتمال ابتلا به ویروس کرونا ارتباطی هست؟
گرچه در بیماری‌هایی نظیر ایدز و هپاتیت ارتباطی میان ژن‌های فرد و میزان ابتلای او به بیماری وجود دارد، اما وجود چنین ارتباطی دربارهٔ ویروس کرونا تا به امروز ثابت نشده است.
۱۰. آیا اگر جوانیم نباید از ابتلا به کرونا بترسیم؟ آیا این بیماری ویژهٔ سالمندان است؟
جوان بودن به‌هیچ‌عنوان باعث نمی‌شود که شما ویروس کرونا را نگیرید. درست است که شدت بیماری در افراد مسن بیشتر است، اما این بیماری می‌تواند هر گروه سنی را درگیر کند.
۱۱. آیا یکبار ابتلا به کرونا به این معناست که دیگر آن را نمی‌گیریم؟
هنوز جواب قطعی در این زمینه در دست نیست که آیا یکبار ابتلا به کرونا برای بدن ما ایجاد ایمنی می‌کند یا خیر. موارد معدودی موجود بوده که تست کرونای افراد پس از بهبود، مثبت شده است. انتظار داریم در تن فرد بیمار، دست‌کم ایمنی کوتاه مدتی نسبت به این ویروس ایجاد شود، اما همچنان به مطالعات بیشتر در این زمینه نیاز است.
۱۲. آیا ویروس کرونا انواعی دارد با بیماری شدید یا خفیف؟
تا امروز هیچ تفاوتی میان ویروس‌های کرونا دیده نشده است و به‌نظر می‌رسد شدید یا خفیفتر بودن بیماری در افراد به فاکتور‌های دیگری نظیر سن، بیماری‌های زمینه‌ای، سیستم ایمنی و میزان مراقبت فرد بستگی داشته باشد.
۱۳. ویروس کرونا تا چه زمانی با بشر باقی می‌ماند؟
هیچکس به درستی پاسخ این سوال را نمی‌ٔداند. اما می‌دانیم که رفتن این ویروس چندان نزدیک نیست؛ بنابراین نیاز داریم سبک زندگی خود را تغییر بدهیم و مراقبت‌های پزشکی و پیشگیرانه را همچنان رعایت کنیم. به‌یاد داشته باشیم سلامت ما مستقیما به سلامت همسایه، همشهری و هموطن ما وابسته است؛ و اگر مواد ضدعفونی‌کننده‌ای نظیر ژل و ماسک را زیاد خریداری کنیم و دیگران نتوانند آن را تهیه کنند، این کار باعث می‌شود که ما هم نتوانیم سالم بمانیم.
۱۴. چرا شایعات درمانی، به‌اندازهٔ خود بیماری خطرناک‌اند؟
این روز‌ها به‌غیر از ویروس کرونا، چیز دیگری هم هست که بیش از پیش در کمین سلامت ماست. یعنی شایعاتی که در رسانه‌ها و در فضای مجازی می‌چرخد می‌تواند برای سلامت ما بسیار مضر باشد. فقط نکات و توصیه‌هایی را باور کنیم که از سوی مراجع معتبر نظیر سازمان جهانی بهداشت اعلام می‌شود. همچنین ادعا‌های بزرگ و راه‌حل‌های ساده و دم‌دستی را باور نکنیم. گرم کردن خانه، حمام آب گرم، سشوار گرفتن داخل بینی، خوردن الکل و ضدعفونی‌کننده‌ها، انواع مکمل‌ها و دمنوش‌ها، قرقره‌کردن سرکه، خوردن آدامس و آب‌نبات، ضدعفونی کردن با چیزی جز شوینده‌ها و الکل هیچکدام مانع ابتلا به کرونا نمی‌شوند. پشه نمی‌تواند عفونت کرونا را منتقل کند و نوشابه از ابتلا به ویروس کرونا پیشگیری نمی‌کند.
۱۵. ویروس کرونا روی سطوح مختلف چقدر باقی می‌ماند؟
جواب مشخصی به این سوال در دست نداریم. مطالعات نشان می‌دهد که این ویروس روی مقوا حدودا یک روز، روی استیل تا دو روز، روی پلاستیک‌ها تا سه روز باقی می‌ماند. اما باید توجه داشت که این نتایج متعلق به شرایط آزمایشگاهی است و باقی ماندن ویروس کرونا روی سطوح، به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ بنابراین نمی‌توان به این اعداد اعتماد کرد و باید همه سطوح را به‌شکل سفتوسخت ضدعفونی کنیم.