رویداد۲۴ با وجود اینکه محدودیتهای تردد در شهر تهران و دیگر شهرهای کشور تا ۲۰ فروردین پابرجاست، اما اولین روز پس از پایان تعطیلات نوروزی، در تهران و بسیاری دیگر از شهرها طرح فاصلهگذاری اجتماعی نادیده گرفته شده و مردم برای حضور در محل کار خود خانهها را ترک کردند، به این ترتیب خیابانهایی تهران که قاعدتا برای مقابله با شیوع کرونا باید خلوت میشد، شاهد ترافیک سنگینی بود. این ترافیک و شلوغی، نگرانی مقامات وزارت بهداشت را در پی داشته است.
دیروز ترافیک و شلوغی شهر تهران بازتاب وسیعی در رسانهها داشت. ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت در این باره گفت: "میزان ترافیک امروز تهران ما را نگران کرده است و این افراد میتوانند ویروس را به منزل یا محل کار انتقال دهند."
حریرچی در حالی از اوضاع امروز تهران گلایه کرد که گفت "همکاری مردم در طرح فاصله گذاری اجتماعی بی نظیر" بوده است. معاون وزیر بهداشت افزود: «درباره تهران نگران هستیم هرگونه وجود ویروس در حد متوسط به دلیل کلیدی بودن این استان میتواند باعث انتشار ویروس شود.»
در همین حال فرمانده ستاد عملیات مدیریت کرونا در کلانشهر تهران از افزایش آمار ۳۰درصدی مراجعان بیمارستانها در ۴۸ ساعت گذشته در شهر تهران خبر داد.
علیرضا زالی گفت: «متاسفانه امروز در شرایطی شاهد افزایش غیرمتعارف ترافیک و ترددها و حضور افراد در سطح شهر بودیم که ۴۴۸ بیمار کرونا مثبت جدید در بخشهای عادی و ۹۹ بیمار جدید کرونایی در بخشهای ویژه بستری شدند.»
به گفته او، در دو روز گذشته کل مراجعان بیمارستانی ۳۰ درصد رشد داشته که این حاکی از استمرار و حتی افزایش شیوع بیماری در شهر تهران بوده که نگران کننده است و افزایش تردد و شلوغیها با این آمار رو به تزاید کار را پیچیدهتر کرده و در واقع مشکلات جدیدتری را در حوزه بهداشت و درمان ایجاد کند.
مقصر کیست؟
بیرون آمدن مردم از خانههای خود در پایتخت بازتاب و واکنشهای زیادی داشته است. برخی مردم را مقصر میدانند و برخی ادارات، نهادهای دولتی و شرکتهای خصوصی را. اما غالب دیدگاههای این است که مقصر اصلی دولت است که با صراحت و اقتدار فاصلهگذاری اجتماعی را اجرا نمیکند.
مسئله این است که بسیاری از ادارات و واحدهای اقتصادی برای ادامه حیات خود چارهای جز فعالیت ندارند، از طرف دیگر کارمندان و کارگران این واحدها نیز ناچارند در محل کار خود حاضر شوند. دولت تاکنون نتوانسته است نگرانیها بخش خصوصی را رفع کند.
عباس عبدی تحلیلگر مسائل سیاسی درباره شلوغی شهر تهران و بیتوجهی به شیوع کرونا نوشت: «به نظرم اصلیترین علت این شلوغی شهر، فقدان اراده لازم از سوی حکومت برای نگهداشتن مردم در منزل است. ماندن در منزل یا با توصیه است یا با دستور.»
او افزود: "آنان که میمانند نیازی به توصیه هم ندارند. حکومت باید اراده کند و دستور دهد و حکومتداری کند و نه در نقش واعظ. از همان لحظه که ادارات و شرکتها را باز کردند و نسبت به تصمیمات اعلام شده در باره باز بودن یا نبودن اصناف اختلاف شد کل ماجرا تغییر کرد و مردم متوجه شدند ارادهای برای نگهداشتن آنان در خانه نیست لذا زدند بیرون."
مشابه این تحلیل در میان کاربران شبکههای اجتماعی فراوان است. برخی هم میگویند واحدهای خصوصی در این بین مقصراند. کاربری در این باره نوشته است: "شرکتهای خصوصی زیادی میتونند با دورکاری توی این وضعیتی که بازار پررونقی هم نیست کارشون رو پیش ببرند. اما اغلب کارفرماها عاشق سرشماری و دستگاه ساعتزنی هستند و برای همین دستبهدست دولت همه رو میکشونند سرکار. تعداد اونایی که میتونن تن به این وضعیت ندن خیلی کمه."
حسن بیگی معاون استاندار تهران هم در این رابطه گفت: «احتمال میدهم، شلوغی امروز شهر تهران به واسطه فعالیت بخش خصوصی باشد و ظاهرا بخش خصوصی از دستور و مصوبه دولت به زعم من تبعیت نکرده است و ان شاءالله این موضوع را در ستاد مقابله با کرونا که امروز عصر یا فردا تشکیل میشود، بررسی خواهیم کرد و تصمیم جدی در این خصوص اتخاذ خواهد شد.»
عدهای هم بی اعتمادی مردم به حاکمیت را در این باره موثر میدانند. کاربری در این باره نوشته است: "نتیجه این بیاعتمادی میشود همین تصاویر آشفتهای که میبینیم. همه این مردم میدانستند اگر سفر نروند و از تعطیلات استفاده نکنند روز ۱۶فروردین باید سر کار بروند."
احمد امیرآبادی فراهانی نماینده قم هم در توئیتی نوشت: "امروز بانکها به دلیل رعایت بخشنامه یک سوم با ازدحام مراجعین مواجه شدند که این با طرح فاصله گذاری اجتماعی مغایرت دارد. یا بانکها تعطیل کنید یا شعب را افزایش دهید. وقتی بانکها فعالیت میکنند و چک کسبه را میپذیرند کسبه هم مغازه را تعطیل نمیکنند."
نامه صریح وزیر بهداشت و پاسخ جنجالی روحانی
مردم دیروز در تهران در حالی از خانههای خود خارج شدند که در روزهای گذشته ستاد مقابله با کرونا بارها اعلام کرده بود که منع تردد همچنان ادامه دارد. اما این دستور از سوی برخی نهادها جدی تلقی نشد و وزارت صنعت در اقدامی غیر متعارف از آغاز به کار فعالیت واحدهای اقتصادی با رعایت مسائل بهداشتی خبر داد. موضوعی که صدای وزارت بهداشت را در آورد و روز جمعه سعید نمکی وزیر بهداشت در نامهای به رییس جمهور از رویکرد وزارت صنعت به شدت انتقاد کرد.
نمکی در نامه به رئیس جمهور درباره دستورالعمل ابلاغی وزارت صمت برای بازگشایی مشاغل و مراکز کسب و کار هشدار داد.
او نوشت: "قویا اعلام میکنیم هرگونه تصمیم آتش به اختیار توسط هر دستگاه دولتی، غیر دولتی، فرهنگی و مذهبی که مورد تایید نباشد، شعله هایش به سرعت دامن نظام سلامت و اقتصاد کشور را خواهد گرفت."
نامه نمکی به رییس جمهور معنادار تلقی شد. به نظر میرسد این نامه در واقع انتقاد از وزارت صنعت نبود بلکه انتقاد از شخص رییس جمهور بوده است. چرا که تنها رییس جمهور میتواند تدابیر ستاد کنترل بحران کرونا را وتو کند.
پس از آن نیز ستاد کنترل بحران کرونا در بیانیهای چراغ سبز برای فعالیت واحدهای تولیدی داد. تصمیمی که باز هم مورد انتقاد قرار گرفت.
در همین راستا شنبه شب حسن روحانی در واکنش به نامه وزیر بهداشت دستوری صریح داد، همه مراکز تولیدی از ۲۰ فروردین با رعایت پروتکلها باید فعال شوند
پاسخ روحانی به نامه وزیر بهداشت
این دستور نشان میدهد که رییس جمهور از مخالفان جدی قرنطینه و یا سخت گیری در اجرای طرح فاصلهگذاری اجتماعی است و در واقع اختلاف رییس جمهور و وزیر بهداشت را تائید میکند.
پاسخ روحانی واکنشهای زیادی در پی داشته است. بسیاری او را متهم میکنند که به دلایل سیاسی نمیخواهد کشور را وارد قرنطینه کند.
سید نظام موسوی منتخب مردم تهران در مجلس آینده و مدیر سابق خبرگزاری فارس در این باره توئیت کرده است "چندی پیش عباس عبدی نوشت رئیس جمهور با سختگیریها موافق نیست، چون اصلاً در پی مذاکره با آمریکا بر بستر اپیدمی کروناست. گفتیم انشاءالله گربه است! حالا که برغم هشدار مسئولان بهداشتی مبنی بر اوج گیری دوباره کرونا، رئیس جمهور دستور داده مراکز اقتصادی از ۲۰فروردین باز شود، چه بگوییم؟"
شاید این ادعا اعتباری زیادی نداشته باشد، اما ادعاهای دیگری هم در این باره مطرح است. از جمله اینکه گفته میشود دولت به خاطر تحریم ها با مشکلات اقتصادی بزرگی روبهرو است و نمی تواند به واحدهای اقتصادی سختگیری نماید.
انتقادهای دیگری هم وجود دارد که چرا با وجود اینکه اکثر رهبران اروپایی تن به تمدید قرنطینه میدهند، اما رییس جمهور ایران اصرار دارد وضعیت را عادی جلوه دهد.
روحانی پیشتر نیز برای قرنطینه نکردن شهرهای درگیر کرونا مورد انتقادات تندی قرار گرفته بود. اما او نهایتا برای تعطیلات نوروزی با اجرای طرح فاصلهگذاری اجتماعی موافقت کرد، طرحی که به عقیده ناظران دیر شروع شده و در مواردی هم جدی اجرا نشده است. حالا پس از گذشت دو هفته این طرح پسوند تازه ای گرفته است، " هوشمند" در واقع با این پسوند راه برای کاهش سخت گیریها باز میشود.