بررسی روند حرکت نرخ تورم در سه دهه گذشته نشان می‌دهد که در سال ۹۵ با نرخ ۹ درصد، کمترین میزان تورم به ثبت رسیده است و سال ۷۴ نیز با رقم ۴۹.۴ رکورددار نرخ تورم در ۳۰ سال گذشته به شمار می‌رود.
رویداد۲۴ تازه‌ترین آمار نرخ تورم که توسط بانک مرکزی منتشر شده، نشان‌دهنده فراز و نشیب بالای این شاخص اقتصادی در طی سال‌های مختلف است. تلاش‌های گسترده دولت‌ها برای مهار تورم معمولا تاثیرات موقت و گذرا بر جای می‌گذارد؛ بدین معنا که برای مدتی کوتاه، نرخ تورم را پایین نگاه می‌دارد، اما پس از مدتی به سرعت بالا می‌رود
ثبت کمترین نرخ تورمبررسیها نشان می‌دهد که در سال ۱۳۶۹ که گزارش آماری بانک مرکزی از آن سال آغاز شده نرخ تورم ۹ درصد بود که پس از آن سال، دو نرخی شده (بالای ۱۰ درصد) و به سرعت بالا رفته است، به طوری که در سال ۱۳۷۰ نرخ تورم بیش از دو برابر شده و به ۲۰.۷ درصد رسیده است.
طی ۲۶ سال نرخ تورم، دوم رقمی باقی می‌ماند تا اینکه در دولت یازدهم و در سال ۹۵ روند نزولی یافته و پس از ۲۶ سال دوباره تک نرخی می‌شود و به ۹ درصد افت می‌کند. در سال ۹۶ نیز نرخ تورم تک رقمی‌شده و به میزان ۹.۶ رشد می‌کند.
سال ۸۴ با تورم ۱۰.۴ درصدی، سال ۸۸ با تورم ۱۰.۸ درصدی و سال ۱۳۸۰ با تورم ۱۱.۴ درصدی و سال‌های ۸۵ و ۹۴ با تورم ۱۱.۹ درصدی جزو سال‌هایی به شمار می‌روند که در آن‌ها با کمترین میزان تورم مواجه بوده ایم.
بیشتر بخوانید: اختلاف آماری بانک مرکزی و مرکز آمار/ تفاوت ۶درصدی نرخ تورم چگونه توجیه می‌شود؟
سال‌های رکورد دار بیشترین نرخ تورم
بالاترین نرخ تورم در ۳۰ سال گذشته به سال ۱۳۹۴ تعلق دارد که تورم در آن سال به رکورد ۴۹.۴ درصد صعود کرد.
پس از آن، بیشترین میزان تورم به سال ۱۳۹۸ مربوط می‌شود که طی آن، نرخ تورم به ۴۱.۲ درصد رسید. رشد قیمت دلار و ارز‌های عمده و تشدید تحریم‌ها از مهم‌ترین عوامل رشد نرخ تورم در سال گذشته به شمار می‌رود.
سال ۷۳ با تورم ۳۵.۲ درصد، سال ۱۳۹۲ با تورم ۳۴.۷ درصد و سال ۹۷ با ۳۱.۲ درصد در جایگاه‌های بعدی بالاترین نرخ تورم قرار دارند.
شکل‌گیری موج جدید تورم پس از رشد شدید نرخ ارز
در سال‌های اخیر با اقدامات دولت، نرخ تورم به کمترین میزان در سه دهه اخیر کاهش یافته بود به طوری که همان طور که اشاره شد نرخ تورم تک رقمی ۹ درصدی در سال ۹۵ به ثبت رسید، اما این روند پایدار نبود.
از سال ۱۳۹۷ پس از آزاد شدن فنر دلار و رشد چند برابری نرخ دلار، موج جدید از گرانی و تورم، بخش‌های مختلف اقتصادی کشور را در بر گرفت.
نرخ تورم که در سال‌های ۹۵ و ۹۶ تک رقمی‌شده بود، پس از جهش بهای دلار، دوباره دو رقمی می‌شود و به سرعت بالا می‌رود؛ به طوری که در سال ۹۷ نرخ تورم با رشد بیش از سه برابری به ۳۱.۲ درصد بالغ می‌شود.
در سال ۹۸ نیز رقم ۴۱.۲ درصد برای نرخ تورم ثبت می‌شود که بالاترین رقم در ۲۴ سال گذشته به شمار می‌رود.