رویداد۲۴ ویروس سارس-کووید ۲، ناشی از کرونا ویروس جدید، اگرچه به خاطر مداخلات بهداشت عمومی دولت چین شکست خورد، اما در سراسر جهان شیوع یافت. همانطور که دولت‌های دیگر در واکنش‌های اولیه خود اشتباه می‌کردند، ویروس بی سر و صدا در کل جامعه پخش می‌شد، کرونا بسیاری از افراد آلوده را در بیمارستان بستری و تعدادی را کشت. کرونا ویروس جدید بسیار خطرناک است چرا که راحت‌تر از سرماخوردگی یا آنفولانزا حتی از طریق افرادی که علائم قابل توجهی ندارند، منتقل می‌شوند. آخرین اطلاعات نشان می‌دهد که تقریباً ۵ درصد از افراد آلوده به بستری شدن نیاز دارند. در بین این افراد بستری شده، ۳۰ درصد به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شوند. در نهایت بین ۰.۶ درصد تا ۱.۴ درصد از این افراد جان خود را از دست می‌دهند.
در حال حاضر بیش از ۱ میلیون مورد تائید شده مبتلا به کروناویروس در جهان وجود دارد. در این بین آمریکا بیش از ۴۰۰ هزار مورد ابتلا داشته که از این تعداد ۱۳ هزار نفر جان باخته‌اند، این آمار در حالی است که چین به عنوان مرکز شیوع بیماری تقریباً ۸۲ هزار مورد ابتلا و ۳ هزار مورد مرگ و میر گزارش کرده است. اکنون نیمی از موارد ابتلا در اروپا است. کشور‌های کم درآمد و متوسط فقط چند هفته عقب‌تر از شرایط بحرانی هستند. در حالی کشور‌هایی مانند سنگال، لیبریا و نیجریه خود را برای مقابله با این چالش آماده می‌کنند که دولت‌های آن‌ها به دلیل کمبود منابع، مراقبت‌های بهداشتی و ظرفیت آزمایش محدود با مشکلات عدیده‌ای رو به رو هستند. در این بین به نظر می‌رسد دیگر کشورها، مانند برزیل، هند و مکزیک نیز می‌دانند چه چیزی انتظارشان را می‌کشد.
بیشتر بخوانید: نزدیک شدن قربانیان ویروس کرونا در انگلیس به ۵۰۰۰ نفر
ما هنوز نمی‌دانیم چند درصد از جمعیت جهان قبلاً در معرض ویروس بوده‌اند. بدون آزمایش معتبر آنتی بادی که بتواند تشخیص دهد فرد به ویروس مبتلا شده یا احتمالاً مصونیت داشته، نمی‌توان برآورد کرد که چند نفر حامل ویروس هستند، اما علائمی از خود نشان نمی‌دهند. نقش کودکان در انتقال نیز نامشخص است. کودکان مصون نیستند، اما به نظر نمی‌رسد به شدت تحت تأثیر قرار گیرند.
حالا چه می‌شود؟ براساس آنچه که من از مدل سازی‌های منتشر شده و پاسخ کشور‌های دیگر به شیوع ویروس آموخته‌ام، چهار سناریوی احتمالی برای پایان یافتن این وضعیت وجود دارد. یکی این است که دولت‌ها گرد هم آیند تا طرح پزشکی مشترکی برای ریشه کن کردن بیماری بیابند. همه کشورها به طور همزمان مرز‌های خود را برای مدت زمانی توافق شده بسته نگه داشته و برای شناسایی ناقلین ویروس و جلوگیری از انتقال آن به شکل هماهنگ عمل کنند.
البته اجرای این رویکرد بعید به نظر می‌رسد چرا که ویروس به شدت تهاجمی شده و برخی از کشورها نیز از همکاری با یکدیگر اجتناب می‌کنند. با این وجود همچنان به سه دلیل ممکن است انجام این رویکرد دنبال شود، یکی اینکه درمان‌های ضد ویروسی که برای پیشگیری یا درمان علائم کووید ۱۹ استفاده می‌شود ممکن است کافی نباشد، دوم ساخت واکسن ممکن است چندین دهه طول بکشد و سوم مصونیت گله‌ای ممکن است کوتاه مدت بوده و منجر به اوج‌گیری دوباره عفونت، حتی در همان افراد شود. در حال حاضر نیوزیلند در تلاش است نسخه‌ای از این رویکرد را بدست آورد. این کشور مرز‌های خود را بسته، تعطیلی سراسری اعمال کرده و آزمایش‌های پرتعدادی برای ریشه کن کردن ویروس انجام می‌دهد.
سناریوی دوم، این است که آزمایشات اولیه واکسن نوید بخش باشد. کشورها اکنون سعی می‌کنند برای ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده انتشار ویروس را از طریق اعمال محدودیت‌ها به تأخیر بیندازند. مقامات بهداشتی باید سه هفته قبل از آن پیش‌بینی کنند، آیا به اندازه کافی تختخواب، دستگاه اکسیژن و پرسنلی برای درمان افراد آلوده وجود دارد یا نه. بر این اساس، دولت‌ها می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا محدودیت‌ها را کاهش یا افزایش دهند.
اما این سناریو ایده آل نیست چرا که سیستم‌های بهداشت و درمان تحت فشار و هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی تعطیل کردن هم بالاست. تعطیلی‌های مکرر می‌تواند به بیکاری، افزایش فقر و ناآرامی‌های گسترده اجتماعی منجر شود. با تداوم تعطیلی‌ها در کشور‌های فقیرتر، تعداد بیشتری از مردم می‌توانند در اثر سوء تغذیه، یا بیماری‌های قابل پیشگیری دیگر کشته شوند.
سناریوی سوم و راحت‌تر این است که کشورها در حالی که منتظر ساخت واکسن هستند، مثل کره جنوبی رفتار کنند، یعنی افزایش آزمایش برای شناسایی همه حاملین ویروس، ردیابی افرادی که با آن‌ها تماس گرفته‌اند و همه افراد مشکوک را سه هفته قرنطینه کنند. این امر شامل برنامه‌ریزی در مقیاسی وسیع، توسعه سریع برنامه ردیابی مخاطبان و به کارگیری هزاران داوطلب برای کمک به پردازش نتایج و نظارت بر قرنطینه است. برای جلوگیری از شیوع ویروس و کاهش فشار بر سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی می‌توان اقدامات فاصله‌گذاری اجتماعی را اعمال کرد.
در صورت عدم وجود واکسن مناسب برای آینده قابل پیش بینی، یک سناریوی نهایی می‌تواند شامل مدیریت کووید-۱۹ با درمان علائم آن باشد. کارکنان بهداشت و درمان می‌توانند درمان‌های ضد ویروسی را انجام دهند تا از وخامت حال بیماران و انتقال‌شان به بخش مراقبت‌های ویژه جلوگیری به عمل آورند. یک راه حل حتی بهتر می‌تواند با استفاده از روش درمانی پیشگیری کننده برای جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹، همراه با تست تشخیصی سریع برای شناسایی افراد آلوده باشد. در کشور‌هایی که از این منابع برخوردار هستند، این می‌تواند پایدار باشد، اما برای کشور‌های فقیر این روش اگر نه غیرممکن که دشوار است.
هیچ راه حل آسانی وجود ندارد. ماه‌های پیش رو یک توازن شکننده بین منافع بهداشت عمومی، جامعه و اقتصاد وجود خواهد داشت و دولت‌ها نسبت به گذشته باید به یکدیگر اعتماد بیشتری داشته باشند. در حالی که نیمی از نبرد‌ها بر سر ایجاد ابزار‌های لازم برای درمان واکسن ویروس متمرکز شده، اما درمان‌های ضد ویروسی و آزمایش سریع تشخیصی هم می‌تواند تاثیرگذار باشد.