رویداد۲۴ماههای اخیر که ویروس کرونا جهان را درنوردیده، هرکسی به نحوی با این ویروس درگیر است؛ کسان زیادی بر بالین عزیزان بیمارشان نشسته اند و کسان دیگری مراقب اند تا این بیماری به حریمشان راه نیابد. کسانی نیز هستند که عزیزی در خارج از مرز دارند و طبیعتا علاوه بر پیگیری اخبار سرزمین خود، گوش به زنگ آخرین آمار مبتلایان آن کشور، وضعیت مواجهه حاکمیت با این بیماری، قرنطینه و حتی وضعیت فرودگاهها هستند؛ به نحوی که گویی قلبشان در دو سرزمین میتپد.
این حتما حال بسیاری از پدر و مادرهایی است که فرزندشان را برای تحصیل یا کار به نقطه دیگری از کره جغرافیا فرستاده اند. اما خانواده دانشجویان ایرانی در مجارستان ماه سختی را گذرانده اند. اواخر اسفند تعدادی از دانشجویان ایرانی در مجارستان به بهانه رعایت نکردن اصول قرنطینه حکم اخراج از این کشور را گرفته اند، اما روایت دانشجویان و خانوادههای آنها از ماجرا متفاوت است و آنها میگویند این اتهامات، نارواست. تا آخر هفته با همین اتهامات ناروا، تعدادی از دانشجویان ایرانی باید به کشور برگردند و سه یا چهار سال تحصیل و درس خواندن آنها در مجارستان بی نتیجه میماند.
بیشتر بخوانید: نکتهای که میزان مقاومت کشورها در برابر ویروس کرونا را مشخص میکند
حدود دو هزارو ۵۰۰ دانشجوی ایرانی در دانشگاههای مجارستان مشغول به تحصیل هستند؛ دانشجویانی که قطعا خانواده هایشان با مشکلات زیادی آنها را برای ادامه تحصیل به آنجا فرستاده اند که عمده ترینش تغییر چندین برابری قیمت یورو و دلار بوده است. اواخر اسفند ۱۷ دانشجوی ایرانی مشغول به تحصیل در مجارستان، اخراج شده اند و قرار است در دو گروه، پنجشنبه و یکشنبه آینده از مسیر قطر راهی تهران شوند. به گفته نماینده خانواده آنها، سه دختری که حکم اخراجشان صادر شده اصلا شب حادثه در آن محل نبوده اند. اما چه حادثهای استارت این اخراج را زده است.
قرنطینه بدون رعایت پروتکلبا اوج گرفتن کرونا در مجارستان و هم زمان با مثبت شدن تست دو دانشجوی ایرانی که به تازگی از تهران مراجعت کرده بودند، ۴۰ دانشجوی ایرانی برای قرنطینه به بیمارستان شهر بوداپست منتقل میشوند. محل قرنطینه اتاقهایی سه، چهار یا شش تخته و با کمترین فاصله بوده است.
در یکی از اتاقها که شش نفر در آن اسکان داده شده بودند، تست یکی از دانشجویان مثبت شده، ولی کادر درمانی میگویند فعلا فضایی برای قرنطینه جداگانه او ندارند و باید صبر کنند. این نقطه آغاز تنش بین دانشجویان و کادر درمانی بیمارستان است. آنها خواستار این میشوند که برای آن دانشجو که تستش مثبت بوده قرنطینه جداگانه اجرا کنند. ولی این تقاضای منطقی آنها با واکنش منفی مواجه میشود. در بیمارستان بین دانشجویان و کادر درمانی درگیری رخ میدهد. سفارت ایران در مجارستان از همان ساعات درگیری در جریان پرونده قرار میگیرد.
همین روایت موجب شده تا سخنگوی وزارت خارجه ایران در موضع گیری چند روز گذشته اش درباره این حادثه بگوید: «آنچه مقامات مجاری نقض پروتکلهای بهداشتی میخوانند، مربوط به اعتراض دانشجویان به شرایط نامناسب قرنطینه در بیمارستان شهر بوداپست و نگهداری مبتلایان و افراد سالم در کنار هم بوده است، اما متاسفانه مسئولان امر بدون درک این شرایط و بدون توجه به این واقعیت که پروتکلهای بهداشتی در حقیقت از سوی بیمارستان بوداپست نقض شده اند، انگشت اتهام را به سوی دانشجویان برده و نخست حکم به اخراج سه دانشجو و متعاقبا ۱۴ دانشجوی دیگر دادند».
دولت مجارستان مدعی است که دانشجویان پروتکل بهداشتی را نقض کرده و آنها را متهم به اخلال در نظم عمومی میکند. این در حالی است که اساسا حتی امکان طرح شکایت دانشجویان به برخوردها و اعتراض نسبت به حکم اخراج را به آنها نداده است. اما از همان اوایل حادثه، در رسانههای رسمی خود این اتهام را مطرح کرده اند.
اخراج ۱۷ دانشجو و احضار سفیرخانواده دانشجویان برای ما روایت میکنند که «بعد از گذراندن دوره قرنطینه پلیس، همه دانشجویان را به اداره مهاجرت فرامی خواند، مانند مجرمان شمارههایی به گردنشان آویخته و از آنها عکس میگیرد و در گام اول به سه دانشجو و بعد به ۱۴ نفر حکم اخراج میدهد».
هم زمان با این اتفاقات در مجارستان، در تهران دو نوبت سفیر مجارستان از سوی مدیرکل اروپا به وزارت امور خارجه دعوت میشود. درحالی که نتیجهای حاصل نمیشود، ۲۷ اسفند، سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه با سفیر مجارستان ملاقات میکند. طبق خبر ایرنا، عراقچی در دیدار با زولتان وارگا هاژونیس، سفیر مجارستان در جمهوری اسلامی ایران، مراتب اعتراض کشورمان را به رفتار غیرمتعارف پلیس و کادر پزشکی بیمارستان «سنت لاسلو» شهر بوداپست با دانشجویان ایرانی مبتلا به ویروس کرونا، به او ابلاغ کرد.
عراقچی تصمیم دولت مجارستان برای اخراج ۱۵ دانشجوی ایرانی مشکوک به کرونا را غیرقابل قبول دانست و از سفیر خواست تا درخواست جمهوری اسلامی ایران برای تجدیدنظر در این تصمیم را به اطلاع مقامات بوداپست برساند. در این دیدار همچنین بر مسیولیت دولت مجارستان در زمینه تامین شرایط اقامتی، بهداشتی و درمانی مناسب برای دانشجویان ایرانی در آن کشور تاکید شد.
اخراج ۳ دانشجو با غل و زنجیراگرچه سفیر قول داد که مراتب اعتراض دولت ایران را به دولت متبوعش گزارش دهد، اما تغییری در رفتار آنها رخ نداد و سه دانشجو با شرایطی غیرقابل توجیه به کشور بازگردانده شدند. آنها با غل و زنجیر بر دست و پا، به بخش پناه جویان برده شدند و با این تهدید مواجه شده اند که یا به کشورتان برگردید یا اینکه چند سال باید اینجا بمانید تا به پرونده شما رسیدگی شود. درحالی که آنها به صورت قانونی وارد مجارستان شده و ویزا داشته و هیچ پرونده قضایی در هیچ دادگاهی در آن کشور نداشته اند، در این شرایط مجبور به رضایت شده و از مجارستان خارج میشوند.
در همان زمان، سخنگویان دولت مجارستان در تلاش بوده اند تا یکی از عوامل ورود کرونا به کشورشان را پناه جویان غیرقانونی به مجارستان از جمله ایرانیان اعلام کنند، خبرنگاران مستقل مجار، یادآوری میکنند که آنها اتباعی هستند که قانونی وارد این کشور شده اند. سخنگوی وزارت خارجه ایران درباره وضعیت این سه دانشجوی بازگردانده شده میگوید «متاسفانه سه دانشجوی اشاره شده در شرایط بسیار نامناسب به کمپ پناهندگان منتقل شدند که به دلیل بیم ابتلا به کرونا، به درخواست خانواده هایشان و با تسهیل سفارت جمهوری اسلامی ایران به کشورمان بازگشتند». در فهرست اخراجیهای مجارستان حتی دانشجویانی دیده میشوند که شب حادثه در آن بیمارستان و محل حضور نداشتند یا تعدادی از دانشجویان که همان زمان در اتاق بوده و اصلا به محیط درگیری نزدیک نشده بودند.
تلاشهای متعدد نافرجاماما این رفتار مجارستان که رابطه فرهنگی گستردهای با ایران دارد، منجر به اظهار تاسف عمیق دستگاه دیپلماسی ایران شده است. سخنگوی وزارت خارجه از تلاش گسترده دستگاه دیپلماسی برای مدیریت شرایط و جلوگیری از اخراج دانشجویان سخن گفته از جمله نامه محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه به همتای مجاری خود، تسلیم مکرر یادداشتهای دیپلماتیک و ملاقات با وزرا و مقامات عالی در نخست وزیری، وزارت امور خارجه، وزارت مهاجرت، وزارت کشور، وزارت دادگستری، وزارت علوم، پلیس و روسای دانشگاههای مجاری از سوی سفیر کشورمان در مجارستان.
سیدعباس موسوی توضیح داده است که «سفارت کشورمان با بهره گیری از مشاوره حقوق دانان نسبت به استخدام وکیل و پیگیری حقوقی با همکاری خود دانشجویان و خانوادههای آنها اقدام کرد. همچنین سفیر مجارستان در تهران بارها برای گفتگو با معاون سیاسی و مدیران کل اروپا و کنسولی به وزارت امور خارجه دعوت و حداقل سه بار رسما احضار شده است».
اگرچه سفیر مجارستان سه بار احضار شده، اما این پرونده هنوز باز است؛ درحالی که اساسا اجازه طرح در دادگاهی نیافته است. نماینده خانوادهها تاکید میکند دولت مجارستان باید دست کم اجازه بدهد تا این پرونده سیر قضایی خود را طی کند و این موضوع با طی روند حقوقی به نتیجه برسد.
سخنگوی وزارت خارجه نیز در بخشی دیگر از مصاحبه با ایسنا با بیان اینکه هم زمان علاوه بر مکاتبه وزیر دادگستری با همتای خود، ارسال نامه و تماس با همتایان در دستور کار وزارتخانههای بهداشت و علوم، تحقیقات و فناوری، به منظور درخواست تجدیدنظر در حکم صادره قرار داشته است، خاطرنشان کرد: متعاقب این پیگیری ها، دولت مجارستان حکم اخراج ۱۴ نفر از دانشجویان را معلق و منوط به رای نهایی دادگاه تجدیدنظر کرد، اما درحالی که دانشجویان و وکلای آنها در حال تدارک دفاعیه نزد دادگاه بودند، در کمال ناباوری و تاسف مطلع شدیم شب پنجشنبه دادگاه اداری مهاجرت مجارستان با استناد به قوانین دوره اضطراری اداره کشور، رای به اخراج دانشجویان داده است. ما معتقد هستیم ادله مهم و محکمه پسندی وجود دارد که دانشجویان ایرانی از حق طرح آنها در دادگاه برخوردار بوده اند، اما این فرصت از آنها سلب شده است. وزارت امور خارجه ایران مصرانه از مقامات مجارستان میخواهد در حکم صادره تجدیدنظر کرده و شرایط را برای ادامه تحصیل این دانشجویان فراهم کنند.
موسوی با بیان اینکه وزارت امور خارجه همچنان به تلاشهای دیپلماتیک و حقوقی برای احقاق حق این دانشجویان ادامه خواهد داد، خاطرنشان کرد: همچنین پیگیری موضوع در دستور کار وزارتخانههای بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علوم، تحقیقات و فناوری که در تسهیل اعزام دانشجویان به مجارستان اقدامات بسیار ارزشمندی را انجام داده اند، قرار دارد.
خبرگزاری رویترز ۲۲ فروردین گزارش داده که قرنطینه سراسری در مجارستان که هم اکنون نزدیک به هزار مورد مبتلا به کرونا را گزارش کرده است، تا زمان نامعلوم تمدید شد.