رویداد۲۴ اصلاح‌طلبان به دلایل مختلف نتوانستند تعداد قابل‌توجهی از نیروهای خود را روانه مجلس یازدهم کنند و همین موضوع این گمانه را به ذهن می‌رساند که شاید تعداد محدود نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس آینده عملا نتوانند تأثیر ویژه‌ای در نهاد قانون‌گذاری بگذارند. البته برخی نیز معتقدند تأثیر نمایندگان می‌تواند فردی هم باشد و اگر هریک از ایشان از قابلیت‌های شخصی بالایی برخوردار باشند، چه‌بسا یک جمع محدود اما مؤثر شکل بگیرد.
میرلوحی: با پیچیده‌ترین شرایط پارلمانی برای اصلاح‌طلبان مواجهیم
محمود میرلوحی، از اعضای شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان درباره شرایط سیاسی دولت در سال 99 و سپس نوع مناسبت دولت با مجلس آینده و نقش نیروهای اصلاح‌طلب در این مناسبت گفت: «پیش از ورود به موضوع اصلی لازم است قدری درباره جایگاه مجلس در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران سخن بگویم.
مجلس در قانون اساسی جایگاه ویژه‌ای دارد؛ به‌نحوی که هیچ شرایطی را نمی‌توان تصور کرد که مجلس نباشد؛ یعنی در قانون اساسی برای بسیاری از نهادها و مسئولان جایگزین معرفی شده اما برای مجلس هیچ نهاد جایگزینی در نظر گرفته نشده است یا در نظام حقوقی بعضی کشورها انحلال مجلس پیش‌بینی شده است اما در قانون اساسی ما مطلقا چنین بحثی انجام نشده است.
به یاد داریم که در زمان امام، مجلس چنان شأنی داشت که بحث پیامدهای تسخیر سفارت به این نهاد واگذار شد یا بعد از مدتی از انقلاب بحث احکام ثانویه پیش کشیده شد که بعدها این موضوع در قالب تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام، ساختارمند شد؛ یعنی حتی اگر یکی از مصوبات مجلس خلاف شرع یا قانون اساسی باشد، در شرایطی که مصلحت کشور و نظام اقتضا کند، می‌توان آن مصوبه را اجرا کرد و فلسفه تشکیل مجمع تشخیص هم همین است. هرچه به این سو آمدیم، جایگاه مجلس تنزل یافت تا امروز که حتی در موضوعات یومیه هم تصمیم‌گیرنده نیست و واقعیت این است که دیگر نمی‌توان مجلس را در رأس امور قرار دارد.
البته محدودشدن اختیارات قانونی محدود به مجلس نیست و از آقایان هاشمی، خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی همه نسبت به عدم اجرای اصل113 قانون اساسی انتقاد داشتند. در چنین شرایطی مناسبت دولت و مجلس هم تعیین می‌شود و از پس همین قواعد نانوشته مجلس 99 و دولت 99 شکل می‌گیرد؛ به‌ویژه آنکه مجلس یازدهم با رأی حداقلی روی کار آمده است. با این‌همه چاره‌ای نیست جز آنکه همین مجلس با همین ترکیب کاملا اصولگرایی از تمام ظرفیت‌های قانونی برای بازگرداندن جایگاه اصلی مجلس استفاده کند».
او ادامه داد: «حالا که اصولگرایان اکثریت مجلس یازدهم را در اختیار دارند، باید بدانند که صرفا نماینده جناح خود نیستند، بلکه اکنون آنها نماینده همه مردم هستند و لازم است مطالبات همه مردم را دنبال کنند. مجلس علاوه بر وظیفه قانون‌گذاری، ناظر بر دو قوه دیگر هم هست و نمایندگان می‌توانند دستِ‌کم روندهای موجود در دولت را اصلاح کنند و به رئیس‌جمهور و وزرا راهنمایی دهند تا از میزان نقایص موجود کاسته شود اما این اختیار نباید به کارشکنی منجر شود؛ زیرا رئیس‌جمهور هم منتخب مردم و اتفاقا منتخب اکثریت و نه اقلیت مردم است. روحانی، نماینده آن اکثریت قابل‌توجهی است که در انتخابات اسفندماه مجلس پای صندوق نیامدند و به اصولگرایان رأی ندادند.
اصولگرایان هشیار باشند که اعتراضات دی‌ماه 98 بعد از یک شور انتخاباتی در اردیبهشت همان سال رخ داد یا دو سال بعد در آبان 98 بازهم اعتراضات گسترده‌ای اتفاق افتاد؛ بنابراین اعتراضات مردم به سیاسی‌کاری‌ها و ناکارآمدی‌ها سریع رخ می‌دهد و این خطری است که می‌تواند در پی جناح‌بازی نمایندگان مجلس یازدهم محتمل باشد».میرلوحی درباره نقش اصلاح‌طلبان در مجلس یازدهم و احتمال تشکیل یک فراکسیون اقلیت اما کارآمد توسط ایشان گفت: «تشکیل یک فراکسیون اقلیت اما مؤثر با تعداد محدود اصلاح‌طلبانی که در مجلس یازدهم حضور خواهند داشت، کار سختی است.
من در 41 سال عمر نظام جمهوری اسلامی سراغ ندارم که در مجلسی یک طیف سیاسی چنین در اقلیت باشند. شاید شرایط فعلی قدری شبیه به مجلس چهارم باشد که در آن زمان جناح راست انتقام مجلس سوم را گرفت؛ هرچند بازهم در آن مجلس حضور جناح چپ که بعدها به اصلاح‌طلبان معروف شدند، بیش از مجلس یازدهم بود. اکنون با پیچیده‌ترین شرایط پارلمانی برای اصلاح‌طلبان مواجهیم اما به‌هرحال اگر هریک از نمایندگان اصلاح‌طلب مؤثر عمل کنند، تشکیل یک فراکسیون قوی اصلاح‌طلب هیچ بعید نیست».
بیشتر بخوانید:ردای ریاست مجلس یازدهم بر تن که خواهد نشست؟
مبلغ: هریک از نمایندگان اصلاح‌طلب می‌توانند با تکیه بر ویژگی‌های ذاتی خود مؤثر باشند
مرتضی مبلغ، فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم درباره این موضوع گفت: «پیش‌بینی رفتار اصولگرایان در شرایطی که دولت همه‌جانبه درگیر بحران کروناست، قدری سخت است. من امیدوارم که نمایندگان اصولگرای مجلس یازدهم درس بزرگی گرفته باشند که باید برای کاهش تأثیرات مخرب بحران‌ها وحدت وجود داشته باشد.
اکنون نمی‌توانیم قضاوت کنیم زیرا جریان‌های تندرو در کشور تا پیش از شیوع ویروس کرونا عملا به هیچ اصلی پایبند نبودند و هیچ‌گاه در راستای منافع ملی گامی برنداشتند و همواره مترصد تأمین منویات خود و نه مردم بوده‌اند و بعد از آنکه در رقابتی بدون رقیب توانستند راهی مجلس شوند، مدام دولت را تهدید می‌کردند که مجلس یازدهم بسیاری از وزرا یا حتی رئیس‌جمهور را استیضاح خواهد کرد. مجلس یازدهم متشکل از نیروهایی است که همواره مشی تندی داشته‌اند و کوشیده‌اند در رقابت‌های حداقلی و با چشم‌دوختن به ردصلاحیت نیروهای اصلاح‌طلب پیروز میدان انتخابات باشند؛ بنابراین با چنین نیروهایی در مجلس یازدهم مواجهیم اما به‌هرحال باید امیدوار بود و از آنها درخواست کرد که باتوجه به شرایط بغرنج سیاسی و اقتصادی در کشور درصدد مقابله با دولت برنیایند زیرا نتیجه چنین رویکردی آسیب به کشور و تمام مردم است و باید همچنان امیدوار بود که رابطه مجلس با دولت از جنس تعامل و نه تقابل باشد.
این امیدواری چندان دور از ذهن هم نیست زیرا بعد از آنکه بحران کرونا جدی شد، تقریبا تمام مسئولان در تمام نهادها همراهی کرده‌اند و کمتر پیش می‌آید که فردی ضعف‌ها را به‌طور غیرواقعی برجسته کند؛ چون همه احساس می‌کنند که بحران به قدری عمیق است که با سیاسی‌بازی‌ها هیچ مشکلی رفع نمی‌شود. البته ای‌کاش چنین نگاهی نه فقط در حل بحران کرونا بلکه در تمام عرصه‌ها وجود داشته باشد تا بتوانیم شاهد اتفاقات خوبی در کشور باشیم».
او در پایان در پاسخ به این پرسش که تعداد اندک اصلاح‌طلبانی که در مجلس یازدهم حضور خواهند داشت، تا چه‌حد می‌تواند جلوی تندروی‌های احتمالی نمایندگان اصولگرا را بگیرد، گفت: «واقعیت این است که همین تعداد محدودی از اصلاح‌طلبان که به مجلس راه‌یافته‌اند، شناخته‌شده نیستند و باید زمان بگذرد تا ببینیم آنها از لحاظ فردی چه قابلیت‌هایی دارند.
آنچه به‌طور کلی می‌توان گفت این است که هریک از نمایندگان با تکیه بر ویژگی‌های ذاتی خود می‌توانند بسیار مؤثر باشند و حتی یک نماینده شجاع و متعهد به مردم می‌تواند به‌مراتب در تحقق منافع ملی مؤثرتر از یک جمع خنثی عمل کند؛ البته این مهم مشروط به آن است که از محافظه‌کاری‌ها و مصلحت‌اندیشی‌های فردی فاصله بگیرد و سخن مبتنی بر حقیقت بگوید. اگر نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس آینده چنین روحیاتی داشته باشند، شاید بتوان انتظار یک اقلیت مؤثر را داشت. فراموش نکنیم که شهید مدرس یک نفر و نه یک جمع بود اما به اندازه ده‌ها جمع در تاریخ ایران تأثیرگذار بود».