رویداد۲۴ شادی مکی: انتشار فیلمی از کشتن جوجه‌های یک روزه در خراسان جنوبی بسیاری از افراد جامعه را متاثر کرد و این سوال ایجاد شد که دلیل کشتن دسته جمعی این موجودات زنده چیست. رئیس انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه کشور دامداران توانایی پرداخت هزینه خوراک جوجه‌ها و هزینه‌های جاری نگهداری آنها نداشته‌اند و در حال حاضر تولیدکنندگان مرغ گوشتی هر کیلوگرم مرغ زنده را ۶ هزار تومان می‌فروشند در حالی که باید این محصول را حداقل کیلویی ۱۰ هزار تومان بفروشند تا بتوانند نهاده‌های مورد نیاز را تامین کنند.
از سوی دیگر اخباری منتشر شد مبنی براینکه نجمن صنفی تولید کنندگان جوجه یک روزه در مکاتبه‌ای رسمی، به تاریخ ۲۷ فروردین ماه اعلام کرده که به دلیل تنظیم بازار و پیش بینی اضافه تولید به میزان ۱۵ میلیون جوجه یک روزه در فروردین ماه دبیر این انجمن از تولیدکنندگان جوجه خواسته اقدامات لازم برای کاهش تولید در دستور کار قرار گیرد.
از یک سو دامداران در تنگنای مالی تامین خوراک جوجه‌ها هستند و از سوی دیگر چنین اقدامی به هیچ عنوان قابل توجیه نیست؟ آیا در کشوری که بخشی از مناطق آن از داشتن قوت روزانه محروم هستند از بین بردن بی‌رحمانه این موجودات اقدامی انسانی و عقلانی است؟
معدوم‌سازی جوجه‌ها غیرانسانی، اما اقتصادی
پویا محبی رئیس سابق جامعه دامپزشکان کشور به رویداد۲۴ می‌گوید: در موضوع دام‌های اقتصادی تنها به اقتصاد توجه می‌شود و به دردناک بودن یا نبودن قضایا کاری ندارند. به عنوان مثال اینکه مرغ‌ها را تمام عمر در قفس نگه می‌دارند تا تخم بگذارند، دردناک نیست؟
او ادامه می‌دهد: این مسائل واقعیت زندگی بشر است. وقتی جمعیت کره زمین به ۸ میلیارد نفر رسیده ناچار به تولید انبوه دام هستیم. اما این تولید باید اقتصادی باشد. در مساله معدوم‌سازی این جوجه‌ها نیز باید این را در نظر گرفت که اگر این تعداد جوجه تبدیل به مرغ شده و به بازار می‌آمدند باعث ورشکستگی سرمایه‌داران این حوزه می‌شد؛ لذا این عمل نوعی تنظیم بازار مرغ است.
این دامپزشک با تاکید براینکه انتشار ویروس کرونا به شدت به صنعت مرغ و تخم مرغ کشور آسیب زده و مصرف را کاهش داده، اضافه می‌کند: از سوی دیگر هزینه کارگر و آب و برق تولید کننده هم افزایش یافته که تمام این موارد باعث می‌شود تولیدکننده ناچار به چنین کاری شود.
او می‌گوید کشتن حیوانات کاملا اقتصادی است چون منطق سرمایه این است که وقتی تقاضا پایین است باید عرضه کنترل شود. پیش‌بینی‌ها آن بود که تقاضا زیاد باشد و جوجه‌کشی را راه انداخته‌اند، اما مساله کرونا طولانی شده و ناچار شده‌اند جوجه‌ها را معدوم کنند.
او با بیان اینکه همواره معدوم‌سازی جوجه یک روزه به همین شکل صورت می‌گرفته است، می‌گوید: در حال حاضر با امکانات گوشی‌ها و فضای مجازی این فیلم‌ها منتشر می‌شود، این در حالی است که انتشار این فیلم‌ها به روحیه جامعه لطمه زیادی وارد می‌کند زیرا افرادی که با اقتصاد آشنایی ندارند رنج می‌برند و می‌گویند این جوجه‌ها گناه داشتند، اما سوال این است که اگر کارگر مرغداری بیکار شود یا تولید کننده ورشکست شود مشکلی نیست؟
محبی درباره این موضوع که جوجه‌ها به مناطق روستایی و کم‌برخوردار برده شوند، خاطرنشان می‌کند: یکی از اشتباهات ما آن است که فکر می‌کنیم همه می‌توانند مرغداری کنند. در این مناطق دانه مرغ نیست، و دانش نگهداری از آنها در برابر بیماری‌ها وجود ندارد.
او توضیح می‌دهد: ماجرای مرغ بومی با مرغ صنعتی فرق می‌کند، مقاومت مرغ بومی نسبت به بیماری‌ها، تغذیه و... فرق می‌کند. مرغ صنعتی به‌گونه‌ای است که به سرعت رشد کرده و به سرعت باید دانه بخورد، حال اگر جوجه مرغ صنعتی را در روستاها گذاشته و مانند مرغ روستایی به آن غذا بدهیم همواره گرسنه می‌مانند، زیرا دانه بیشتری نسبت به مرغ‌های محلی مصرف می‌کند.
رئیس سابق جامعه دامپزشکان کشور تصریح می‌کند: به نظر من این جوجه‌ها را نمی‌شد به دست افراد کم‌برخوردار رساند تا مورد استفاده قرار گیرند. زیرا این مناطق مشکل تکنولوژی پرورش دادن مرغ صنعتی را دارند. مرغداری بومی تکنولوژی و دانش خاص خود را دارد و مرغداری صنعتی داستان دیگری دارد.
وی می‌گوید: مشکل مناطق کم‌برخوردار با جوجه یک روزه حل نمی‌شود و آنچه امروز بر سر جوجه‌های یک روزه آمده است به دلیل بحران شیوع ویروس کروناست، زیرا همواره درخواست برای جوجه یکروزه زیاد است و همیشه درخواست بازار بیش از تولید ایران شده است.
محبی یادآور می‌شود: زمان‌هایی که یک گله مرغ دچار آنفلوآنزا می‌شوند سازمان دامپزشکی آنها را برای معدوم‌سازی می‌فرستد که باز هم به همین شیوه است و مرغ‌ها را در کیسه ریخته و با ریختن گاز آنها را می‌کشند. با جوجه یک روزه کاری نمی‌شود و حتی مصرف خوراکی هم ندارد.
رئیس بیمارستان دامپزشکی تهران با تاکید براینکه معدوم‌سازی جوجه‌ها عملی غیرانسانی است، اما متاسفانه در موضوع دام اقتصادی زوایای انسانی دیده نمی‌شود، اظهار می‌کند: یکی از دلایلی که می‌گویند میزان مصرف گوشت و مرغ را پایین بیاورید همین است که برای تامین مرغ و گوشت به طبیعت فشار و رنج کمتری وارد شود.
به گزارش رویداد۲۴ با وجود تاکیدهای صورت گرفته نسبت به ضرورت این اقدام غیرانسانی برای اهداف اقتصادی، اما سعید محمودی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران نیز این عمل این عمل تولیدکنندگان جوجه یک روزه را مورد انتقاد قرار داد و آن را عملی غیرانسانی و از مصادیق حیوان آزاری خواند.
او گفته بود: برای دادستانی استان تهران و استانداری تنظیم شده است که بتوانیم با ابزار قانونی جلوی این اتفاق را بگیریم.
وی همچنین گفته به همه واحدهای تولید جوجه اخطار دادیم که اگر اقدام به روش‌های مشابه برای معدوم‌سازی جوجه‌ها کنند شدیدترین برخورد‌ها را با آنها خواهیم کرد زیرا ممکن است که این جوجه‌ها آلوده باشند و دفن آنها به صورت زنده و در نقطه‌ای نامشخص می‌تواند مخاطراتی جدی در پی داشته باشد، لذا بر فرض اینکه این جوجه‌ها به هر دلیلی تلف شده بودند و پسماند محسوب می‌شدند، باید برای دفع آنها اصول بهداشتی را رعایت می‌کردند و پیش از دفع از نهاد‌های ذی‌ربط از جمله محیط زیست مجوز می‌گرفتند.
جوجه‌ها می‌توانستند به مناطق کم‌برخوردار بروند
کامل دلپسند جامعه‌شناس توسعه اجتماعی در این‌باره به رویداد۲۴ می‌گوید: ظاهرا پدیده امحای جوجه یک روزه پدیده‌ای جهانی بوده و سالانه حدود ۷ میلیارد قطعه جوجه یک روزه امحاء می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: گزارشی منتشر شده مبنی براینکه سفارش داده شده به اتحادیه مرغداران برای جوجه یک روزه به دلیل نزدیک بودن عید نوروز و ماه رمضان ۱۵ درصد بیش از نیاز جامعه بوده و انتظار می‌رفته که مصرف مرغ درا ین ایام افزایش یابد این درحالی است که شیوع ویروس کرونا میزان مصرف گوشت مرغ را ۲۰ درصد کاهش داد.
این مدرس دانشگاه با تاکید براینکه تصمیم‌گیری در نظام سرمایه‌داری کاملا براساس عرضه و تقاضا است، عنوان می‌کند: در این فرایند اصلا مهم نیست که کالای تولید شده جاندار باشد یا غیر جاندار بلکه همانطور که زیمل می‌گوید در جامعه مدرن پول همه چیز است لذا این نظام صرفا ابه عداد تولیدی اهمیت داده و تنها سرمایه و هزینه نگهداری مهم است.
دلپسند با خاطرنشان می‌کند: برای پیشگیری از این کشتار از اول باید در نظر گرفته می‌شد که این میزان سفارش برای شب عید و ماه رمضان آنهم در شرایط انتشار ویروس کرونا چه تاثیری بر بازار دارد و بعد نسبت به تولید جوجه اقدام می‌شد تا این صحنه‌های دردناک ایجاد نشود.
او می‌گوید: با هماهنگی بیشتر می‌شد جوجه‌های یک روزه را از طریق نهاد‌های حمایتی رسمی مانند بهزیستی و کمیته امداد و غیررسمی مانند سمن‌ها به مناطق کم برخوردار و فقیر کشور برای نگهداری و استفاده ارسال کرد.
این مدرس دانشگاه می‌گوید: اگر به جای نگاه کالایی برنامه‌ریزی مبتنی بر نگاه انسانی به تولید موجودات جاندار می‌شد اتفاقات بهتری می‌افتاد. به بیان دیگر اگر پیامد‌های تولید پدیده‌های جاندار را در نظر می‌گرفتند و راه حل‌های اجرایی نیز برای زمان تولید مازاد بر نیاز تدوین می‌شد تا این نوع محصولات به دست مردم در مناطق فقیر و کم‌برخوردار برسد می‌توانست منشا تولید یا خیر جمعی برای بسباری از خانواده‌های فقیر شود.
وی تصریح می‌کند: کارخانه‌های جوجه کشی همه در یک جا مستقر نیستند که قابل توزیع در مناطق مختلف کشور نباشند، کارخانه‌ها توزیع منطقه‌ای دارند و باید برنامه‌ریزی می‌شد که در استان‌های مختلف بر اساس نیاز‌های متفاوتی که وجود دارد این موضوع اطلاع‌رسانی می‌شد که چه افرادی و چه جا‌هایی به این جوجه‌ها نیاز دارند اتفاقات خوبی می‌توانست رخ دهد.
دلپسند با بیان انیکه امکان ندارد که راهکاری انسانی برای استفاده از کالایی جاندار وجود نداشته باشد، اظهار می‌کند: تا زمانی که نگاه کالایی و پولی به تولیدات جاندار باشد این حوادث ناخوشایند ولو به صورت پنهان رخ خواهند داد.
وی رشد نهضت گیاهخواری در جامعه را از تبعات انتشار فیلم معدوم‌سازی جوجه‌ها دانسته و اضافه می‌کند: افراد زیادی به لحاظ روانی با مشاهده این فیلم متاثر می‌شوند و حتی کودکان نیز ممکن است با دیدن این فیلم دچار آسیب روحی شوند به همین دلیل هم توصیه اکید می‌کنیم که کودکان این فیلم‌ها را نبیند.
جوجه‌هایی که قربانی سود بیشتر شدند
امین حکمت فعال محیط زیست به رویداد۲۴ می‌گوید: شرکت‌هایی هستند که جوجه‌های یک روزه تولید کرده و این جوجه‌ها بین یک روز تا یک هفته توسط مرغداری‌ها خریداری شده و توسط آنها پرورش داده می‌شوند تا به مرحله نهایی مصرف برسند.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه از یک سو قیمت مرغ کاهش یافته و از سوی دیگر به دلیل انتشار ویروس کرونا مرغ کمتری فروخته می‌شود برای مرغداری‌های صرف نمی‌کند که جوجه یک روزه خریداری کنند لذا شرکت‌های تولید جوجه یک روزه در یک اقدام هماهنگ همه این جوجه‌ها را نابود کردند. گرچه عنوان میکنند که دلیل این اقدام، نبود خریدار است، اما حقیقت آن است که علت این موضوع افزایش قیمت مرغ طی دو ماه آینده است.
این فعال محیط زیست اضافه می‌کند: موضوع این است که می‌توانستیم در مناطق محروم از این جوجه‌ها استفاده کنیم. در حال حاضر روستا‌هایی داریم که مردم آن توان خرید همین جوجه را ندارند، این شرکت‌ها می‌توانستند جوجه‌ها را به جای معدوم‌سازی به دست سمن‌ها و خیریه‌ها بسپارند تا توسط آنان به مناطق محروم و اقشار کم‌برخوردار برسد تا شاید از این رهگذر تولید هم در این مناطق رخ دهد، که در این صورت هم باز قیمت مرغ کاهش پیدا می‌کرد.
حکمت با اشاره به اینکه مرغداری‌ها جوجه‌ها را در روز‌های سوم و چهارم می‌خرند و از سالن خارج میکنند، عنوان می‌کند: آیا این جوجه‌ها می‌میرند به علاوه آنکه ما در کودکی جوجه‌های رنگی خریداری و نگهداری می‌کردیم، اما لزوما این جوجه‌ها نمی‌مردند و بزرگ هم می‌شدند.
وی با بیان اینکه می‌توانستند تمهیداتی را تا زمان رسیدن جوجه‌ها به دست سمن‌ها در نظر بگیرند، اظهار می‌کند: به اعتقاد من می‌شد این جوجه‌ها را با هزینه خیریه‌ها و موسسات مردم نهادی که داوطلب می شوند برای مدتی نگهداری کرد و بعد آنها را در زمان مناسب به دست افراد بی‌بضاعت و روستاها رساند، اما نکته آن است که برای افزایش قیمت مرغ اینکار صورت نمی‌گیرد.
محبی خاطرنشان می‌کند: در صورتی که هیچیک از این راه‌حل ها نیز قابل انجام نبود می‌شد این جوجه‌ها را پیش از تولد و چند روز قبل از تولد شکست و معدوم کرد نه اینکه این صحنه دردناک را ایجاد کرده و از آن فیلم بگیرند تا با استفاده از آن دولت را مورد انتقاد قراردهند که شما کمک نکردید و این صحنه‌ها رقم خورد.