چین و آمریکا که در یک سال گذشته یکی از پرتنش‌ترین روابط را تجربه کرده‌اند، در هفته‌های پایانی این سال کارشان با حمله کرونا بالا گرفت به طوری که به رغم تحلیل‌ها و پیش بینی‌ها مبنی بر اینکه کرونا شاید فتیله تشنجات را کمی پایین بکشد، اما حالا در هفته‌های اخیر و به دنبال شدت گرفتن شیوع این ویروس در آمریکا، تنش‌ها در حال اوج گرفتن است.
رویداد۲۴ با اوج گرفتن تنش‌ها میان دو کشور این سوال مطرح شده که آیا ممکن است ترامپ و جمهوری خواهان طرفدار او در ماه‌های پایانی ریاست ترامپ بر کاخ سفید، دست به اقدامات پر ریسک اعم از نظامی و سیاسی بزنند؟
پاییز داغ آمریکا در راه است و نگرانی از شکست ترامپ در انتخابات ماه نوامبر هر روز بیشتر خود را نشان می‌دهد و همه چیز انگار علیه او شده که تا قبل از شیوع کرونا وفق مرادش بود. اگرچه هنوز برای پیش بینی و برآورد نتایج انتخابات آمریکا زود است، اما بر اساس آخرین نظرسنجی‌های صورت گرفته حریفش (جو بایدن) در ۴ ایالت کلیدی که شکست هیلاری کلینتون در دور قبل را رقم زده بودند، جلو افتاده است.
در کنار این‌ها و در میان حامیان سرسخت جمهوری خواه وی نیز نگرانی‌های تازه‌ای شکل گرفته است بویژه آنکه به دنبال بالا گرفتن کشمکش‌های مدیریتی درسطوح اداره ایالات متحده و فرمانداران و مسئولان ایالات، هراس جمهوری خواهان از آینده جدی‌تر جلوه گر شده و آن ترس از شکست در انتخابات میان دوره‌ای آتی و از دست دادن اکثریت کنگره است.
این درحالی است که ترامپ زمان را از دست می‌دهد، آن هم در روز‌هایی که آخرین نظرسنجی‌ها بویژه در ۴ ایالت تعیین کننده به نفع جو بایدن است و او و تیم تندرو و جنگ طلبش به میدان داری پمپئو سرگرم راه‌های میان بر برای بردن انتخابات ۲۰۲۰ هستند؛ آیا گزینه جنگ بهترین و ساده‌ترین مسیر خواهد بود؟
ضربات کاری چینبه نظر می‌رسد ضربات چینی‌ها به آمریکا آنقدر‌ها کاری بوده که ترامپ به فکر انتقام افتاده است. اداره ایالات متحده به نظر می‌رسد گیج و آشفته شده است، تا جایی که ترامپ حتی بر خلاف دستگاه‌های اطلاعاتی کشورش بر اینکه چین را مقصر شیوع کرونا معرفی و سپس مجازات کند، اصرار می‌ورزد.
ترامپ و دستگاه دیپلماسی او معتقدند این ویروس عمدا یا سهوا از چین درز کرده و پکن به دلیل عدم شفافیت در اشتراک گذاری این پدیده و پنهانکاری بعمل آمده، مقصر است و باید مجازات شود و برخلاف روز‌های اولی که چین درگیر کرونا بود از صدمه دیدن رقیب خود ابراز خوشحالی می‌کردند، حالا می‌گویند چینی‌ها با این ویروس اقتصاد آمریکا را هدف گرفته اند. اما آخرین ضربه چینی‌ها که به آمریکا شوک وارد کرده، خروج کم بازتاب بورس معاملات چین از مدار دلار در روز‌های اخیر بوده است.
ترامپ تحت فشاراوج گیری آمار بیکاری در آمریکا طی هفته‌های اخیر و تعطیلی بسیاری از صنایع این کشور، اقتصاد آمریکا را در لبه پرتگاه فروپاشی قرار داده است و با حرکت ترامپ با همین فرمان، نجات اقتصاد آمریکا کار ساده‌ای به نظر نمی‌آید.
از همین رو تندرو‌های مستقر در وزارت خارجه و شورای امنیت ملی به فشار‌های خود افزوده اند تا ترامپ دست به کاری بزند و آنان را از این مخمصه نجات دهد؛ البته معجزه گونه! (فرانکفورت آلگماینه) و یکی از مهمترین محور‌ها درخواست تشدید فشار‌ها به چین و ایران است.
حالا همزمان دو خط مشخص در داخل دستگاه سیاست خارجی آمریکا دنبال می‌شود؛ اولی حمله به چین در ارتباط با کرونا و دومی موضوع تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران است که موعد آن پاییز (۲۷ مهرماه) فرا می‌رسد.
جمهوری خواهان نگران، حالا یک کارزار راه انداخته اند که با یک تیر دو نشان بزنند؛ بگونه‌ای که در سیاست گذاری‌های تبلیغاتی خود برای انتخابات پیش رو در نظر گرفته اند که به جای دفاع از دونالد ترامپ، به چین حمله شود.
آن‌ها جزییات تاکتیک و توصیه‌های انتخاباتی خود را در یک جزوه ۵۷ صفحه‌ای تدوین و منتشر کرده اند که حول ۳ محور اصلی تنظیم شده است؛ ۱- مقصر جلوه دادن چین در شیوع جهانی کرونا و از جمله آمریکا با شعار (از ترامپ دفاع نکنید به چین حمله کنید) ۲- دمکرات‌ها با چینی‌ها خوبند (با هدف چسباندن بایدن به چینی ها) ۳- پافشاری و اصرار بر اعمال تحریم‌های گسترده علیه چین.
بیشتر بخوانید: چقدر احتمال درگیری نظامی میان پکن و واشنگتن وجود دارد؟
اروپای آشفته
در بحبوحه و کشاکش بحران جهانی کرونا شرایط اروپایی‌ها با آمریکا بسیار متفاوت است. اول اینکه اهالی این قاره دچار شکاف‌های عمیقی شده اند که بعد از برگزیت در انگلیس بیشتر شده است و حالا کرونا رخ اتحادیه عریان را به نمایش گذاشته است.
آن‌ها که در آغاز غافلگیر شده بودند، کاملا زیر سوال قرار گرفته اند؛ از یک سو می‌خواهند با آمریکا در مقصر جلوه دادن چین همراه شوند و از دیگر سو دچار وابستگی‌های مزمن به همان چینی‌ها هستند، بطوری که گفته می‌شود حتی شرکت‌های بزرگ آلمانی هستند که امیدوارند با کمک چین از این مرحله عبور کنند.
اختلافات داخلی در اروپا اوضاع را در شرایط کرونایی بدتر هم کرده است؛ آن‌ها که باید در چارچوب اتحادیه در روز‌های اضطرار به داد هم می‌رسیدند، امتحان خوبی پس ندادند و از همدیگر حمایت نکردند.
درحالی که انگلیس همچنان به سمت آمریکا میل می‌کند، ایتالیا و برخی دیگر کشور‌های اروپایی از چین کمک دریافت می‌کنند و رقابت میان پاریس و برلین بر سر رسیدن به رهبری اتحادیه بالا گرفته و برخی‌ها آن را دلیل اصلی نابسامانی‌ها در بحبوحه کرونا می‌دانند. البته ترامپ از فروپاشی اتحادیه اروپا و وابسته شدن دوباره دولت‌های آتلانتیکی بدش نمی‌آید.
به هر رو، ناامیدی حتی در سطور مقالات و گزارش‌های رسانه‌های غربی موج می‌زند؛ نشریه «اَنوِستیر»، به نقل از «ویلفرید گالند» Wilfrid Galand مدیر موسسه امور مالی «مونتپانسیه فینانس» فرانسه نوشته است اگر چه کمک‌های بانک مرکزی اروپا برای جلوگیری از وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی پس از قرنطینه، گسترده است، اما اگر این قدرت صادرکننده، قربانی نزاع جدید ترامپ در مقابل چین شود، این کمک‌ها کافی نخواهد بود.
اهداف ترامپ
ترامپ و حامیان جمهوری خواه وی اکنون در آستانه انتخابات ماه نوامبر قافیه را باخته اند. حالا غول اقتصادی جهان با ویروس کرونا زمین گیر شده است. کسی باور نمی‌کرد که سیستم بهداشت و درمان این کشور تا این حد ضعیف و آسیب پذیر باشد.
اینطور به نظر می‌رسد، ترامپ اکنون با سوار شدن بر موج کرونا قصد دارد، تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کند. از همین رو می‌توان اهدافش از مانور‌های بین المللی این کشور چه در قبال ایران و چه در قبال چین را گمانه زنی کرد.
- ایجاد یک کارزار بین المللی علیه چین
- انحراف افکارعمومی آمریکا از سوء مدیریت ترامپ و آسیب‌ها و صدماتی که به کشور و ملت آمریکا زده است
- فشار به چین جهت امتیازگیری، از جمله شاید مستهلک کردن بدهی‌های ۴ هزار میلیارد دلاری اش به پکن
- معرفی آمریکا به عنوان ناجی جهان، از طریق پیگرد چین به عنوان مقصر
- ... و سرانجام دستیابی به موفقیت در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران بطوری که حتی اگر شده برای یک دوره دو سه ساله هم تحریم‌ها تمدید شود، از نظر او برگ برنده است
با اینحال به نظر نمی‌رسد آمریکایی‌های جمهوری خواه و ترامپ و تیم تندرو وی بتوانند در مدت اندک مانده به انتخابات کاری از پیش ببرند مگر آنکه سراغ نظریه‌های توطئه برویم یا اینکه دمکرات‌ها خودشان دستی دستی ریاست بر کاخ سفید این دوره را تقدیم جمهوری خواهان کنند.