آرام آرام به سمت خروج از پیله کرونایی که اقتصاد جهانی را برای چند ماهی فلج کرد حرکت می‌کنیم. برای اولین بار در سال‌های اخیر صدای شلیک‌ها و تبادل آتش برای روزهای متمادی در مناطق درگیر جهان متوقف شد، اما این تنش‌ها بزودی باز خواهند گشت؛ تحلیلگران سیاسی بر اساس نشانه‌ها چنین می‌گویند.
رویداد۲۴ آرام آرام به سمت خروج از پیله کرونایی که اقتصاد جهانی را برای چند ماهی فلج کرد حرکت می‌کنیم. برای اولین بار در سال‌های اخیر صدای شلیک‌ها و تبادل آتش برای روزهای متمادی در مناطق درگیر جهان متوقف شد اما این تنش ها بزودی باز خواهند گشت؛ تحلیلگران سیاسی بر اساس نشانه‌ها چنین می‌گویند.
سوریه
بحران سوریه ماه هاست که در خان آخر یعنی استان ادلب در شمال غرب این کشور متوقف شده است؛ با اینکه ترکیه با حضور نظامی در شمال این کشور، به مانعی بر سر راه پاکسازی کامل این کشور تبدیل شد، اما خبر‌هایی از منطقه می‌رسد که براساس آن گفته می‌شود هم ترکیه و هم روسیه در حال انتقال نیرو‌های نیابتی خود به لیبی هستند. شاید تحولات اخیر بتواند بر سرنوشت جنگ در سوریه تا حدودی اثر بگذارد.
همزمان با روند تحولات میدانی در سوریه، در عرصه‌های دیپلماتیک هم نشانه‌های تغییر وجود دارد که مهمترین آنها، تلاش الجزایر برای بازگرداندن سوریه به اتحادیه عرب و ابراز تمایل و رایزنی‌های برخی دولت‌های خلیج فارس برای عادی سازی روابط با دمشق است.
هم اکنون، بعد از قطر، اماراتی‌ها در حال رایزنی‌هایی علنی با طرف‌های سوری هستند و برخی دیگر کشور‌های حاشیه خلیج فارس و حتی گفته می‌شود سعودی‌ها نیز با واسطه در حال رایزنی‌هایی هستند.
بیشتر بخوانید: نبرد غیرمستقیم ایران و آمریکا در سوریه
حوزه خلیج فارس و یمن
شکاف‌ها هر روز عمیق‌تر می‌شود. حالا اماراتی‌ها بعد از قطر در حال جدا کردن سفره خود از سعودی‌ها در یمن هستند. آخرین تحولات در این عرصه مربوط به درگیری‌ها میان نیرو‌های نیابتی امارات و عربستان دربخش‌های تحت کنترل ائتلاف سعودی و عدن بوده است.
در همین حال عمانی‌ها همچنان سعی کرده اند نقش واسطه‌ای خود را دنبال کنند و کویت نیز نگران نیات زیاده خواهانه برادر بزرگه است.
در عین حال فشار‌ها به ترامپ در آمریکا برای قطع صدور تسلیحات نظامی به عربستان تشدید شده است، آن هم در شرایطی که آمریکایی‌ها با خارج کردن ۲ سامانه پاتریوت و چند فروند جنگنده از پایگاه‌های نظامی عربستان، فضای جدید از مناسبات واشنگتن با متحدانش در منطقه ترسیم کرده است، اگرچه تحلیل این رفتار آمریکایی‌ها
خاورمیانه عربی و آفریقا
قاره آفریقا، از احتمال همه گیری ویروس جدید کرونا همچنان در شرایط بیم و امید بسر می‌برد و ترس از یک فاجعه انسانی که به دلیل فقدان ظرفیت‌های بهداشتی و درمانی در این قاره و نیز وجود زمینه‌های قحطی، این روز‌ها به دغدغه جامعه جهانی تبدیل شده است.
در این میان، بخش‌هایی از آفریقا شامل لیبی و سودان، پس از دو سه ماهی که کرونا فیتله‌های بحران را کمی پایین کشیده بود، مجددا خبرساز شدند.
لیبی در این میان از سایر کشور‌های آفریقایی خبرسازتر بوده است. بازیگران و قدرت‌های جهانی در یک هفته گذشته تلاش کردند جای پای خود را در این کشور محکم کنند. از یک سو روسیه، عربستان، مصر و امارات از ژنرال حفتر حمایت می‌کنند و در دیگر سو ترکیه و قطر از دولت السراج که سازمان ملل هم دولت او را به رسمیت شناخته است، جانبداری می‌کنند و جالب اینکه آمریکایی‌ها با هر دو طرف در حال بازی کردن هستند. اتحادیه اروپا نیز حداقل در ظاهر می‌گوید طرف دولت السراج قرار دارد.
با این همه، مصر، امارات متحده عربی، فرانسه، یونان و قبرس دوشنبه شب در بیانیه مشترکی آنچه را که دخالت نظامی ترکیه در لیبی نامیدند، محکوم کرده و از دولت آنکارا خواستند، اعزام جنگجویان خارجی از سوریه به لیبی را متوقف کند و به تحریم تسلیحاتی وضع شده توسط سازمان ملل متحد بر لیبی کاملا متعهد باشد.
این موضوع حمایت کامل اتحادیه اروپا از دولت السراج را نقض کرد و نشان داد که درداخل اتحادیه در این خصوص نظر واحدی وجود ندارد.
بیانیه ۵ کشور طرفدار حفتر با خشم مقام‌های ترکیه روبه رو شد، بطوری که حامی اکسوی سخنگوی وزارت خارجه ترکیه، آن را ائتلاف شرارت توصیف کرد که به دنبال هرج و مرج در منطقه هستند
۵ کشور در بیانیه مشترک خود تاکید کرده بودند که ۲ یادداشت تفاهم امضا شده توسط ترکیه و دولت وفاق ملی لیبی با حقوق بین‌الملل و تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد بر لیبی مغایرت دارد؛ همان توافقاتی که ترکیه و لیبی ششم آذرماه ۹۸ و در جریان سفر "فایز السراج " رییس دولت وفاق ملی لیبی به آنکارا و دیدار با اردوغان امضا کردند. توافق نخست در مورد حریم دریایی ترکیه و لیبی در دریای مدیترانه و قرارداد دیگر در مورد توسعه همکاری‌های امنیتی و نظامی میان دو طرف بود.
ترکیه
ترک‌ها که کمی دیرتر از اروپایی‌ها وارد جنگ با کرونا شدند، حالا مدعی هستند که در مقابله با پایتخت‌های اروپایی از همه موفق‌تر عمل کرده اند، اگرچه مقابله ترکیه با این ویروس وحشی خیلی هم بی دردسر نبود، برای کشوری که اقتصادش "توریست پایه " است و حالا هم درگیر در موضوعات منطقه‌ای.
در میانه تنش‌ها با دولت سوریه در استان ادلب این کشور و نیرو‌های نیابتی عمدتا تروریستی که این روز‌ها وبال گردن آنکارا شده اند، این کشور در لیبی هم ورود کرده است که البته در این زمین بازی، بازیگران حاضر ضعیف نیستند؛ مصر، عربستان، امارات و روسیه از ژنرال حفتر حمایت می‌کنند و جدیدا فرانسه و یونان نیز به این جریان پیوسته اند و قطعا هزینه بازی در چنین زمینی برای ترکیه کم نیست.
اما شاید از این‌ها مهمتر که انعکاس جهانی زیادی نداشته است، دعوای داخلی در ترکیه است. جنگ لفظی میان داوداغلو هم حزبی قدیمی رجب طیب اردوغان، این روزهای کرونایی به اوج رسید.
احمد داود اوغلو نخست وزیر سابق و رفیق قدیمی اردوغان حالا یک حزب در قامت اپوزیسیون رئیس اردوغان تشکیل داده است و گویا قصد دارد برای دوره آینده آماده شود و احتمالا کرونا و دیگر اتفاقات هم نتواند بر این روند‌ها در ترکیه موثر واقع شود.
به هرحال، بازیگران منطقه، بعد از دو سه ماه کاهش درگیری ها، در حالی دوباره وارد میدان بازی خاورمیانه و شمال آفریقا می‌شوند که هنوز سایه کرونا بر سر منطقه است؛ خیلی‌ها انتظار داشتند این ویروس گلادیاتور‌های منطقه را با هم کمی مهربانتر کند؟