نفتکش‌های حامل بنزین ایران، با به چالش کشیدن تحریم‌های آمریکا، در حال حرکت به سوی ونزوئلا هستند. همزمان، آمریکا در حال بررسی گزینه‌هایی خود برای مقابله با این نفتکش‌ها است. کاخ سفید دقیقا این گزینه‌ها را مشخص نکرده، اما منابع رسانه‌ای برخی از گزینه‌های کاخ سفید را برملا کردند.
رویداد۲۴ به رغم تحریم‌های یکجانبه واشنگتن علیه تهران و کاراکاس، ایران برای نخستین بار در زمان تحریم‌ها، حداقل پنج نفتکش حامل بنزین را به طول علنی به سمت ونزوئلا روانه کرده است. این نفتکش‌ها، محموله‌های سوخت خود را از بندر عباس بارگیری کرده و در حال حرکت به سوی ونزوئلا هستند.
دادوستد سوختی ایران با ونزوئلا با مخالفت شدید آمریکا مواجه شد. چون آمریکا، هر دو کشور ایران و ونزوئلا را تحریم کرده و مایل نیست این تحریم‌ها شکسته شوند. از سوی دیگر، ایران رویکرد جدیدی در مواجهه با تحریم‌های آمریکا در پیش گرفته و می‌گوید تجارت سوختی با ونزوئلا هیچ ارتباطی با آمریکا ندارد.
اندکی بعد از انتشار گزارش‌هایی درباره اعزام نیروهای نظامی آمریکا به دریای کارائیب برای مقابله احتمالی با نفتکش‌های ایران، وزارت خارجه این کشور، سفیر سوئیس در تهران را به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران احضار کرد و نسبت به هر گونه مزاحمت برای نفتکش‌های ایران هشدار داد. همچنین، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در نامه‌ای به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نسبت به مقابله احتمالی آمریکا با نفتکش‌های یادشده هشدار داد.
پاسخ آمریکا چه خواهد بود؟
در مقابل هشدار‌های دیپلماتیک و نظامی ایران، کاخ سفید در خصوص دادوستد سوختی ایران و ونزوئلا مواضع نسبتا آرامی اتخاذ کرده و از تشدید تنش‌ها با ایران اجتناب کرده است. با این حال، آمریکا در حال بررسی گزینه‌های خود برای «اخلال» در صادرات سوختی ایران به ونزوئلا است. اما نحوه این اخلال هنوز به طور واضح مشخص نیست.
آمریکایی‌ها سر دو راهی قرار گرفته است. اگر جلوی صادرات بنزین ایران به ونزوئلا را نگیرند، تحریم‌های آمریکا به طور علنی نقض خواهد شد و ممکن است سابقه‌ای در شکستن تحریم‌ها ایجاد شود که سایر کشور‌ها را به نادیده گرفتن تحریم‌های کاخ سفید ترغیب کند. حتی اگر، سایر کشور‌ها به تحریم‌های آمریکا پایبند بمانند، باز هم صادارت علنی بنزین به ونزوئلا می‌تواند تحریم‌های کاخ سفید را به چالش بکشد. ایران و ونزوئلا هر دو تحت تحریم‌های شدید آمریکا هستند و موفقیت آن‌ها در دادوستد سوختی می‌تواند این دو کشور را به ادامه همکاری در این زمینه و شاید زمینه‌های دیگر ترغیب کند.
بیشتر بخوانید:
به صد متری ما نزدیک نشوید!/ هشدار جدید آمریکا به ایران چه معنایی دارد؟
اما اگر آمریکا از صادرات بنزین ایران به ونزوئلا ممانعت کند، این اقدام می‌تواند تنش‌ها میان ایران و آمریکا را بار دیگر به نحو چشمگیری افزایش دهد. به هر حال، مقامات ایران به وضوح نسبت به هر گونه مزاحمت آمریکا برای نفتکش‌های خود هشدار داده اند.
آمریکایی‌ها در حال حاضر گزینه‌های‌شان را بررسی می‌کنند. اوایل هفته جاری، یک مقام ناشناس آمریکایی ضمن محکوم کردن صادرات بنزین ایران به ونزوئلا گفت: «ما در حال بررسی اقداماتی هستیم که می توانیم انجام دهیم.»
بعد از آن، خبر‌هایی درباره اعزام نیروهای دریایی آمریکا به دریای کارائیب منتشر شد. از این رو، این تلقی ایجاد شد که آمریکا قصد دارد با زور از رسیدن نفتکش‌های ایران به ونزوئلا ممانعت کند. روزنامه وال ستریت ژورنال، اخیرا طی گزارشی، از اختلاف نظر درونی دولت ترامپ درباره این گزینه خبر داد. مقامات آمریکایی به این روزنامه گفته اند که نیروی دریایی آمریکا، ناوشکن‌هایی در دریای کارائیب برای مقابله با قاچاقچیان مواد مخدر دارد و نیروهای مستقر در این ناوشکن‌ها می‌توانند برای بازرسی وارد کشتی‌های ایرانی شوند.
اما گروهی دیگر در دولت آمریکا، از چنین اقداماتی که ممکن است تنش‌ها را تشدید کند، حمایت نمی‌کنند. این مقامات، خواستار خویشتنداری شده و گفته اند که آمریکا باید هنگامی مداخله کند که دادوستد نفتی میان ایران و ونزوئلا روند ثابتی به خود گیرد. این مقامات نگران هستند که تنش‌ها میان تهران و واشنگتن مانند آنچه بعد از ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس، رخ داد، دوباره تشدید شود.
شورای سردبیری وال ستریت ژورنال در سرمقاله روز پنج شنبه این روزنامه، ادعا کرد که دونالد ترامپ می‌تواند با اعلام وضعیت اضطراری مانع حرکت نفتکش‌های ایران به سمت ونزوئلا شود. به گفته این روزنامه، آمریکا متناسب با استدلال‌های حقوقی‌اش، ممکن است نفتکش‌های ایران را بازگرداند یا محموله آن‌ها را مصادره کند. به ادعای وال ستریت ژورنال، دونالد ترامپ، از اختیار حقوقی انجام چنین کاری برخوردار است. با این حال، به گفته همین روزنامه، چنانچه آمریکا متعرض نفتکش‌های ایران شود، باید برای پاسخ ایران، شاید در خلیج فارس یا تنگه هرمز، آماده شود.
گذشته از این، ونزوئلا اعلام کرده است که نفتکش های ایرانی را اسکورت خواهد کرد. چنانچه آمریکا در آب های منطقه ای ونزوئلا متعرض نفتکش های ایران شود، احتمالا با نیروهای نظامی ونزوئلا نیز درگیر شود.
شاید به خاطر چنین تبعاتی، دولت آمریکا گزینه تحریم را نیز بررسی می‌کند. برخی مقامات آمریکایی گفته اند واشنگتن طرح‌هایی مانند تحریم خدمه نفتکش‌های ایرانی عازم ونزوئلا را در دست بررسی دارد. به هر حال، آمریکا در ماجرای این نفتکش‌ها گزینه‌های محدود و پرخطری دارد. این نفتکش‌ها در حال حرکت به سمت حیات خلوت آمریکا هستند و احتمالا تا آخر هفته به مقصد خود در ونزوئلا برسند. باید منتظر ماند و دید که آمریکا چه تصمیمی در خصوص نفتکش‌های ایرانی می‌گیرد.