رویداد۲۴ اولین نفتکش از پنج نفتکش حامل سوخت ایران به ونزوئلا به نزدیکی دریای کارائیب رسیده است. نفتکش «فورچون» که با پرچم ایران حرکت می‌کند در اقیانوس اطلس شمالی است و انتظار می‌رود روز یکشنبه وارد آب‌های سرزمینی ونزوئلا شود. این پنج نفتکش مجموعاً حامل بیش از یک و نیم میلیون بشکه گازوئیل، آلکیلات و دیگر مواد سوختی ایران به مقصد ونزوئلا هستند.
از ابتدای خبر اعلام حرکت این نفتکش‌ها، آمریکا تهدیدهای خود علیه ایران و ونزوئلا را شدت داده و اعلام کرده کشتی‌های ایرانی را متوقف خواهد کرد و اجازه تخلیه بار را به آن‌ها نخواهد داد. ونزوئلا نیز در پاسخ اعلام کرده که کشتی‌های ایرانی را کاملا اسکورت خواهد کرد و حتی روزهای گذشته اقدام به آزمایش موشکی کرده است.
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین الملل درباره روابط ایران و ونزوئلا و دلایل ارسال نفتکش‌های ایران به این کشور با رویداد۲۴ گفت‌وگو کرده است. او می‌گوید: ونزوئلا یکی از صادرکنندگان نفت در بازار جهانی نفت مطرح است و به عنوان کشوری با وضعیت اقتصادی بسیار نابسامان در میان کشور‌های جهان در نظام بین الملل و کشور‌های نزدیک به ایران در آمریکای لاتین از زمان هوگو چاوز تا به الان محسوب می‌شود. هر دو کشور درگیر وضعیت اقتصاد نابسامانی و یک نوع اصطکاک با ایالات متحده آمریکا هستند و در حوزه نظام بین الملل تحت تخریب‌های کمرشکن آمریکا هستند؛ لذا مبادلات تجاری میان دو کشور ونزوئلا و ایران در هر زمینه‌ای دارای ابعاد گوناگون سیاسی است.
بیشتربخوانید: معامله تحریمی‌ها و خشم تحریم‌کننده/ ماجرای حرکت نفت کش‌های ایرانی به سمت ونزوئلا چیست؟
وی ادامه داد: در وهله اول وضعیت اقتصادی ونزوئلا به گونه‌ای است که بازپس‌گیری آنچه که تحت عنوان صدور ونزوئلا مطرح است، در تردید قرار دارد. گفته می‌شود ونزوئلا می‌خواهد در برابر نفتی که از ایران دریافت می‌کند منابعی از طلای خود را به ایران منتقل کند و به این ترتیب پول نفت را پرداخت کند. اگر این منطق را بپذیریم این پرسش ایجاد می‌شود که آیا ونزوئلا آنقدر به سوخت ایران احتیاج دارد که مخاطرات ناشی از این ارسال را پذیرا شود و منابع طلای خود را در اختیار ایران قرار دهد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه می‌گوید: از سوی دیگر آیا ایران آن اندازه از فشار ایالات متحده آمریکا تحت تاثیر قرار گرفته که حاضر است نفت خود را به ونزوئلا بفروشد و خطرات ناشی از آن را نیز بپذیرد؟ همه این‌ها برای آمریکا نشان دهنده موفقیت در تحریم‌های کمرشکن و فلج کننده و تئوری فشار حداکثری واشنگتن تلقی می‌شود و اکنون آمریکا می‌خواهد عملا به جهان نشان بدهد که ایران در وضعیتی قرار گرفته که فروش نفت خود را به کشوری مانند ونزوئلا انجام میدهد و تحریم‌های ناشی از سیاست فشار حداکثری آمریکا پاسخ داده شده است.
مطهرنیا ادامه میدهد: این پرسش ایجاد می‌شود که آیا ایران این معامله را در وضعیتی دنبال می‌کند که ایالات متحده آمریکا تحریم‌های خود را علیه ایران در زمینه رودروی با این کشور و در مسیر صفر کردن صدور نفت آن پیش می‌برد؟ شاید این یکی از اقدامات موفق‌آمیز ایران در ارسال محموله نفتی به سمت ونزوئلا باشد تا آمریکا را در آب‌های آزاد جهان به چالش فرابخواند.
او می‌گوید: در وضعیت فعلی که ترامپ در آستانه انتخابات ۲۰۲۰ قرار دارد و تلاش دارد تا قبل از انتخابات درگیری با ایران ایجاد نکند و از سوی دیگر بحران ویروس کرونا اقتصاد کشور‌ها را دچار اضمحلال جدی کرده و از سوی دیگر شاهد اصطکاک شدید جمهوری خواهان و دموکرات‌ها بر سر موضوع کرونا هستیم، لذا ایران از این فرصت استفاده کرده و با به چالش کشیدن آمریکا در مقابله با صدور نفت ایران کاروانی از کشتی‌های نفتی را به سوی ونزوئلا ارسال کرده تا به این ترتیب نوعی پیروزی را در مسیر تحریم‌ها برای خود ایجاد کند.
ارسال نفت ایران به ونزوئلا نوعی نمایش قدرت است
این کارشناس بین الملل با بیان اینکه ایران در این اقدام چیزی برای از دست دادن ندارد، تصریح کرد: اگر آمریکا بخواهد در این مسیر مشکلی برای ایران ایجاد کند و با شکست رو به رو شود، امتیاز و وجهه ترامپ را پیش از انتخابات ریاست جمهوری به خطر انداخته است. وضعیت صدور نفت ایران در بافت موقعیتی تحریم شوندگی حاد قرار دارد لذا فروش نفت به ونزوئلا یا کشور‌های مانند ونزوئلا تنها زنگ تفریحی برای این وضعیت است و مانند همان ضرب المثلی است که می‌گوید از این ستون به آن ستون فرج است. اینکه بخواهیم یک جبهه جهانی علیه آمریکا در چارچوب شکست تحریم‌های آمریکا علیه ایران به وجود بیاوریم دور از انتظار است. اینکه با ارسال یک محموله نفتی به سمت ونزوئلا آنهم به گونه‌ای که هیچ تضمینی برای دریافت وجوه ناشی از آن در وضعیت بد اقتصادی ایران عمل کنیم، یک ریسک بزرگ است.
بیشتر بخوانید: از خلیج فارس تا کارائیب/ جزئیاتی از تجارت ایران و ونزوئلا
مطهرنیا با اشاره به اینکه اقدام ایران در شرایط نامساعد آمریکا نوعی نمایش قدرت نیز محسوب می‌شود، ادامه داد: اگر استراتژیک را به معنای رقابت بهتر بدانیم، ونزوئلا در سپهر اقتصاد کشور‌های جهان در حد پایین قرار دارد و ارزش پولی آن خیلی مناسب نیست زیرا در شرایط کنونی ونزوئلا کشور ورشکسته اقتصادی است بنابراین معامله با آن، بازی با اسب مرده است. اگرچه در فضای تبلیغاتی و در واقع سیاست‌های آرزومندانه می‌توانیم بگوییم یک حرکت بین المللی و ایجادکننده یک صدای بلند از منظر به چالش کشیدن واشنگتن است، اما ونزوئلا یک کشور قدرتمند جهانی یا حتی منطقه‌ای نیست که ارتباط با آن یک ارتباط استراتژیک محسوب شود.
او ادامه داد: ایران بار‌ها از کشور‌های رقیب آمریکا برای ایجاد یک فضای ضد آمریکا بهره برده است و حتی رابطه تهران و مسکو نیز در سال‌های اخیر یک رابطه استراتژیک عنوان شده، اما به خوبی می‌دانیم که این رابطه یک رابطه استراتژیک به معنای علمی کلمه نیست. چرا که ایران و روسیه بیش از ایران و آمریکا در بازار اقتصادی ضمیمه یکدیگر بوده‌اند. به این دلیل که تهران، مسکو و ریاض سه قطب اصلی تامین انرژی جهان محسوب می‌شوند و رقابت بر سر بازار‌های فروش میان آن‌ها مطرح بوده است؛ لذا باید بگویم که اگر استراتژی را در معنای درست آن تعریف کنیم، ونزوئلا در سپهر اقتصادی جایگاهی ندارد.