رویداد۲۴ تحریم های تسلیحاتی ایران طبق برجام ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهر ۱۳۹۹) برچیده خواهد شد و دستگاه دیپلماسی آمریکا به جنبوجوش افتاده است تا از پایان این محدودیتها در شورای امنیت ممانعت کند. ایالات متحده تلاش می کند که این تحریم ها را تمدید کند در این راستا آمریکا سعی دارد قطعنامه ای جدید علیه ایران به شورای امنیت ببرد.
کلی کرافت، سفیر آمریکا در سازمان ملل روز جمعه ۱۶ خرداد گفته است که ایالات متحده پیش نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را در اختیار روسیه قرار داده است. روسیه از ابتدای مطرح شدن این طرح مخالفت خود را با تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران اعلام کرده است و برخی شرکت تسلیحاتی روسیه منتظر پایان یافتن این تحریم برای انعقاد قرارداد با ایران هستند.
کلی کرافت اعلام کرده است که پیش نویس تمدید تحریم تسلیحاتی ایران علاوه بر روسیه٬ در اختیار فرانسه، بریتانیا و آلمان قرار گرفته است. او تاکید کرده است: خیلی زود ما این پیش نویس را در اختیار همه ۱۵ عضو شورای امنیت قرار خواهیم داد. اما، میدانید، ما تلاش میکنیم که خیلی دقیق و خیلی کامل این کار را انجام بدهیم.
کلی کرافت گفته است که چین و روسیه میبایست به اجماع جهانی در خصوص اقدامات و رویکرد ایران بپیوندند.
هدف ترامپ
دونالد ترامپ در انتهای دولت اول خود قصد دارد با طرح تمدید تحریم تسلیحاتی ایران برجام را نابود کند. تا اگر ترامپ رقابت را به رقیب دموکرات خود واگذار کرد، ساکن جدید کاخ سفید کار بسیار دشواری برای بازگشت به برجام داشته باشد.
دو سال از خروج دونالد ترامپ از توافق هسته ای می گذرد ایران غنیسازی اورانیوم را ادامه داده و تحقیقات و توسعه درباره سانتریفیوژهای پیشرفته را از سر گرفته و همچنین ذخایر سوخت هستهای را گسترش داده است.
پیشرفتهای ایران این سوال را مطرح کرده است که کمپین فشار حداکثری کاخ سفید علیه ایران چقدر موفق بوده است؟ فشار حداکثری با اینکه به اقتصاد ایران صدمه زده است اما باعث شده که ایران فعالیت های هستهای خود را افزایش دهد. فشار حداکثری آمریکا همچنین اعتبار واشنگتن را حتی در بین متحدان سنتیاش از بین برده است.
چندی پیش آمریکا به طور خصوصی مواردی از پیشنویس قطعنامه شورای امنیت درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را اعلام کرد، به این امید که کشورهای اروپایی هم از این طرح حمایت کنند. اما با واکنش سرد اروپاییها مواجه شد و کشورهای اروپایی گفتند که این قطعنامه به طور قطع از سوی روسیه و چین وتو خواهد شد.
مایک پمپئو، وزیرخارجه ایالاتمتحده در ۹ مه که دومین سالروز خروج آمریکا از برجام است در بیانیهای گفت واشنگتن از تمامی گزینههای دیپلماتیک خود استفاده خواهد کرد تا اطمینان یابد که تحریم تسلیحاتی ایران در سازمانملل و پس از انقضای آن در ۱۸ اکتبر پابرجا میماند.
استراتژی پمپئو دو بخش دارد. ابتدا اینکه ایالاتمتحده بنا دارد تا با پیشنهاد یک قطعنامه در شورای امنیت سازمانملل تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران را تمدید کند. اگر این استراتژی شکست بخورد که بسیار محتمل خواهد بود، در این صورت واشنگتن بهصورت یکجانبه و در راستای برجام، «مکانیزم ماشه» را بنابر مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ فعال خواهد کرد تا تمامی تحریمها علیه ایران بازگردند.
بیشتر بخوانید: به تحریمهای سنگین ادامه میدهیم/ ایران باید با ما مذاکره کند
بدون شک بخش اول این استراتژی با شکست مواجه میشود چرا که روسیه و چین از چنین قطعنامهای که ایران را به دلیل برخی از اقدامات تلافیجویانه در پاسخ به خروج آمریکا از برجام تنبیه کند، حمایت نخواهند کرد. این در حالی است که مسکو و پکن در همان ابتدای اجرایی شدن برجام در سال ۲۰۱۵ خواستار برداشته شدن تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران بودند و میلی به تمدید این محدودیتها برای پنج سال بعدی نداشتند. چراکه این تصور وجود داشت در صورت توافق هستهای، ممنوعیت فروش تسلیحات به ایران نیز برداشته میشود.
هشدار روحانی
حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان رو ۱۷ اردیبهشت هشدار داد که بازگشت تحریم تسلیحاتی ایران، تحت هر عنوان و با هر بیان و مکانیزمی عواقب خطرناکی خواهد داشت. حسن روحانی در جلسه امروز هیأت دولت گفت به سران ۱+۴ نوشتهام اگر تحریم تسلیحاتی برگردد جواب ما چه خواهد بود. اگر چنین خطایی را مرتکب شوند چه عواقب وخیمی برای آنها دارد و چه شکست تاریخی برای آنها خواهد بود.
رئیس جمهوری ایران گفت که آمریکا احساس میکند که تا ماههای آینده ما به یک پیروزی میرسیم و تمام تحریمهای تسلیحاتی برداشته میشود؛ آمریکاییها یکی دو ماه است که از خواب غفلت بیدار شده و فهمیدند که چه اشتباه بزرگی کردند که از برجام خارج شدند. ایران به هیچ عنوان تخطی از قطعنامه ۲۲۳۱ را نمی پذیرد و حق مسلم ایران است که از تحریم تسلیحاتی در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ خارج شود. البته ما چه سلاح بخریم چه بسازیم، برای دفاع از خود و ملت ها از آن استفاده می کنیم. سلاح ما بنزین بر آتش نیست بلکه آبی بر آتش است.
احتمال اینکه دولت ترامپ بتواند تحریم های تسلیحاتی علیه ایران را تمدید کند بسیار اندک است اما این اقدامات او عمق خصومت او با ایران را نشان می دهد.