در به‌روزسانی جدید تحریم‌های مرتبط با ایران در پایگاه اطلاع‌رسانی اوفک، نام ۱۲۵ کشتی ایرانی که قبلا مشمول تحریم‌های کلی وزارت خزانه‌داری آمریکا علیه ایران بودند، به فهرست اشخاص حقیقی و حقوقی تحریم‌شده با عنوان «تحریم‌های مرتبط با سلاح‌های کشتار جمعی» اضافه شده‌اند. وزارت خزانه‌داری آمریکا که پیشتر این کشتی‌ها را تنها با یک عنوان کلی تحریم کرده بود، اکنون با اهداف حقوقی خاص، برچسب «تحریم‌های مرتبط با سلاح‌های کشتار جمعی» را نیز به فهرست تحریم‌های خود علیه این کشتی‌ها افزوده است.
از منظر حقوق بین الملل براساس کنوانسیون های بین المللی و معاهدات حقوق بشری، کشورها در تجارت کالاهای قانونی و رسمی با یکدیگر مانعی ندارند و هیچ دولتی نمی‌تواند این حق را از دیگر کشورها بگیرد. یکی از مهمترین راه‌های مبادلات تجاری، حمل و نقل دریایی است که کشورها با تصویب معاهدات بین المللی و قوانین مرتبط مکلف به تبعیت از آن هستند.
کنوانسیون ژنو در مورد دریاهای آزاد و کنوانسیون ۱۹۸۲ سازمان ملل در مورد حقوق دریاها به کیفیت رفت و آمد کشتی‌های تجاری و نفت‌کش ها به طور خاص می‌پردازد. به عنوان مثال، در ماده ۲۲ کنوانسیون ۱۹۵۸ ژنو، کشتی جنگی تنها در شرایطی می‌تواند کشتی‌های تجاری و نفتی را در آب‌های آزاد متوقف کند که این کشتی مظنون به دزدی دریایی و یا تجارت برده باشد و یا از نشان دادن پرچم خود خودداری کند و یا تابعیت مشترک با کشتی جنگی را دارا باشد. بنابراین از این جهت که نفتکش‌های ایرانی در مسیر آب‌های بین المللی در حرکت هستند تا به مقصد مورد نظر برسند، کشتی‌های نظامی هیچ کشوری حق متوقف کردن آنها را ندارند.
در مورد تحریم‌های آمریکا نیز کشتی‌های ایرانی می‌توانند به حق عبور بی‌ضرر که در کنوانسیون ۱۹۸۲ به صراحت به آن اشاره شده است، استناد کنند. در این مورد کنوانسیون به کشور ساحلی حق بازرسی کشتی‌های تجاری و نفتکش‌های در حال عبور را داده است، اما در صورت عدم وجود هر گونه تهدید جدی از سوی کشتی بر اخلال امنیت و آرامش، حق عبور آن باید به رسمیت شناخته شود.
برجام به عنوان دستاورد روابط بین‌الملل که به موجب آن سایه شوم تحریم‌های ظالمانه از سر کشور برچیده شد، به جز ابعاد سیاسی، دستاوردهای اقتصادی نیز با خود به همراه داشت که حمل و نقل دریایی یکی از زیربخش‌های تاثیرپذیر در این راستا بود. اکنون یکی از مهمترین بخش‌های تحریم، حمل‌ونقل دریایی است که با ایجاد محدودیت بر سر راه تجارت دریایی، آمریکا قصد دارد محدودیت‌هایی را ایجاد کند.
تحریم‌های جدید آمریکا بر خلاف قوانین تجارت جهانی و قوانین کشتی‌رانی است. آمریکا سعی دارد با ایجاد مشکل و با اتهام اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی جلوی حرکت کشتی های ایرانی را بگیرد حتی با وجود این اتهام آمریکا نمی‌تواند جلوی حرکت کشتی‌های ایرانی را بگیرد چون در کنوانسیون حقوق دریاها موردی مربوط به حمل و نقل سلاح‌های کشتار جمعی وجود ندارد. این در حالی است که آمریکا بزرگترین فروشنده سلاح‌های کشتار جمعی در جهان است.
واشینگتن فری بیکن روز یکشنبه ۱۹ خرداد گزارش داد نسخه‌ای از طرح پیشنهادی جمهوریخواهان به دست این وبسایت رسیده است. بنابر همین گزارش، طرح پیشنهادی یاد شده شامل «بزرگترین بسته تحریمی علیه ایران» خواهد بود و هدف ادعایی آن «زمین‌گیر کردن تروریسم جهانی تهران» و «به ورشکستگی کشاندن رژیم» عنوان شده است.
واقعیت این است که دولت آمریکا و جمهوریخواهان این کشور به تحریم ایران اعتیاد پیدا کرده‌اند و به هر مناسبتی بخش‌هایی را تحریم می‌کنند. به طوری که امروز دیگر بخشی نمانده که در معرض تحریم‌های آمریکا قرار نگرفته باشد با این حال ایران هم در این مدت دست روی دست نگذاشته و با اتخاذ سیاست مقاومت حداکثری به مقابله با این سیاست خصمانه پرداخته است.
چه بسا این سیاست‌ها باعث شده اقتصاد ایران در مقابل تکانه‌های بیرونی پیش‌بینی ناپذیر همچون شیوع کرونا در مقایسه با کشورهای مشابه برخورد بهتری داشته باشد. از سوی دیگر و در یک نگاه بلند مدت تحریم‌های آمریکا زمینه‌ساز تغییر ساختار اقتصاد ایران شده است به طوری که با قطع درآمدهای نفتی تلاش شده از ظرفیت‌های مغفول داخلی و خارجی استفاده شود.
به نظر می‌رسد هدف از این طرح جدید بیشتر جناحی و در راستای انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا است سیاست خارجی‌آمریکا در قبال ایران تبدیل به موضوعی جناحی و انتخاباتی در آمریکا شده و دولت ترامپ به دنبال این است که دموکرات‌ها حتی اگر در انتخابات آینده رای آوردند، نتوانند در مورد برجام اقدامی در جهت ترمیم یا بازگشت به آن انجام دهند.
آمریکا بعد از خروج از برجام سیاست فشار حداکثری علیه تهران را در پیش گرفت و در دو سال اخیر حدود ۱۳۰ مورد تحریم علیه بخش‌های مختلف در ایران اعمال کرد اما همچنان آمریکا نتوانسته به اهداف مد نظر خود دست یابد.
بیشتر بخوانید: آیا خواسته ترامپ برای مذاکره با تهران منطقی است؟
اظهارات چندی پیش برایان هوک نماینده ویژه آمریکا در امور ایران خطاب به جو بایدن نامزد انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا در این مورد که «از برجام چیزی باقی نخواهد ماند تا به آن برگردی» نشان میدهد که دولت ترامپ سیاست زمین سوخته را در این زمینه دنبال می‌کند و می‌خواهد برجام را به توافقنامه‌ای بی‌مصرف تبدیل کند. هوک در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌بی‌سی گفت: «بعضی از نامزدهای انتخاباتی وعده می‌دهند به توافق هسته‌ای ایران بازخواهند گشت. چیزی زیادی از این توافق باقی نخواهد ماند که آمریکا به آن محلق شود.»