رویداد۲۴ «برنامه اصلاح طلبان برای انتخابات ۱۴۰۰ چیست؟» سوالی که پاسخ آن از سوی اصلاح طلبان با، اما و اگر و ابهام روبروست، شورایعالی سیاستگذاری به بن بست رسیده است و موج استعفا‌ها در این شورا به راه افتاده است. از سوی دیگر نگرانی از بابت رویکرد شورای نگهبان به کاندیدا‌های این جریان نیز همچنان وجود دارد.
محمد سلامتی، وزیر کشاورزی دولت شهید رجایی معتقد است؛ «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان» در زمینه کار انتخاباتی موفق عمل کرده و از ابتدا بنا نبوده که این شورا به کار منتخبین خود در «دولت»، «مجلس» و حتی «شورای شهر» نظارت کند.
این سیاستمدار اصلاح طلب با تأکید بر حفظ نیرو‌های جبهه اصلاحات، بیان می‌کند؛ "برای چهره‌هایی همچون محمدرضا عارف هزینه شده است و نباید به راحتی این افراد از جریان اصلاحات جدا شوند. "
او با انتقاد از نوع برخورد شورای نگهبان با دو جناح «اصلاح طلب» و «اصولگرا»، می‌گوید: اصولگرایان در مسیر کار انتخاباتی خود مشکلاتی همچون اخذ «تایید صلاحیت» از شورای نگهبان را ندارند و حتی بخش‌هایی از حاکمیت امکانات لازم برای کار انتخاباتی را در اختیارشان قرار می‌دهد.
مشروح گفتگو با محمد سلامتی را در ادامه بخوانید؛
******
*آقای سلامتی! در روز‌هایی که اصولگرایان تحرکات انتخاباتی برای سال ۱۴۰۰ را کلید زده اند، به نظر می‌رسد که یک بی تفاوتی به انتخابات سال آینده همچنان در میان اصلاح طلبان موج می‌زند. دلیل این انفعال موجود در جریان اصلاحات از نگاه شما چیست؟
اصولگرایان همیشه از تحقق برنامه‌های خود اطمینان دارند و طبیعی است از هم اکنون برای انتخابات سال آینده برنامه ریزی کنند. آن‌ها در مسیر انتخابات نه با مشکل «رد صلاحیت» مواجه می‌شوند و نه «کمبود امکانات»، به همین دلیل در کار انتخاباتی مسیر ساده تری نسبت به اصلاح طلبان دارند.
اما در اردوگاه اصلاح طلبان مشکلاتی همچون رد صلاحیت «عناصر اصلی»، برخورد‌های جناح مخالف و حتی ارگان‌هایی که با ایشان موافق نیستند، همواره وجود داشته است. با این تفاسیر مشخص است که تحرک اصلاح طلبان برای انتخابات سال آینده کمتر از جناح مقابل باشد.
اتفاقات انتخابات اسفند ۹۸ برای اصلاح طلبان شوک نبود
*به نظر می‌رسد که اصلاح طلبان همچنان در شوک شکست انتخابات مجلس هستند و حتی پیشاپیش شکست در ۱۴۰۰ را هم پذیرفته اند.
بنده اتفاقات اسفندماه سال گذشته را به عنوان یک شوک تلقی نمی‌کنم. همواره یک جناح سیاسی در مسیر حرکت خود روز‌های خوب و بد را در کنار هم دارد. گاهی در حرکت یک جریان سیاسی بن بست ظاهر می‌شود و لازم است در آن وضعیت دست به تجدید قوا در میان نیرو‌های سازمانی خود بزند تا بتواند در عرصه انتخابات بعدی، با قدرت ظاهر شود.
اصلاح طلبان عرصه را برای همیشه واگذار نکرده اند، باید تجدیدقوا کنند
اصلاح طلبان در دوره هفتم و هشتم ریاست جمهوری بسیار موفق بودند و توانستند دولت «اصلاحات» را مستقر کنند. شاهد بودیم که اصلاح طلبان بعد از دوران آقای خاتمی دولت را به جناح رقیب واگذار کردند و شکست خوردند، اما این شکست به معنای پایان کار نبود و دوباره در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ و چهارسال بعد از آن در سال ۹۶ این اصلاح طلبان بودند که دولت را به پیروزی رساندند. امروز نیرو‌های اصلاح طلب نباید احساس کنند که عرصه برای همیشه واگذار کرده‌اند، بلکه دوباره می‌توان با تجدید قوا در نیرو‌های خود و تعیین یک «استراتژی جدید» به موفقیت رسید.
*برخی نقدها متوجه «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان» می‌شود و به نظر می‌رسد که برخی به این نتیجه رسیده‌اند که این شورا دیگر کارکرد سابق را ندارد. آیا شما اساسا با این دست از نقدها موافق هستید؟
بسیاری از نقد‌هایی که به «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان» می‌شود، موجه نیست. گاهی یک سلسله از نقدها به این شورا می‌شود که اساسا انطباقی با وظایف از پیش تعیین شده برای این شورا، ندارد.
قرار نبود شورایعالی سیاستگذاری بر عملکرد مجلس و شورا‌ها نظارت کند
در سال ۹۴ این شورا به این دلیل تشکیل شد تا بتواند آن دسته از احزابی را که به هر دلیلی در ذیل «شورای عالی هماهنگی جبهه اصلاحات» فعالیت نمی‌کردند را بر گرد یک میز بنشاند. در آن زمان باید تلاشی صورت می‌گرفت تا بر اساس آن تمامی احزاب جبهه اصلاحات را تجمیع کرد. در کنار این احزاب، افرادی نیز در میان اصلاح طلبان وجود داشتند که به صورت فردی از جایگاه مهمی برخوردار بودند و لازم بود این شورا از ظرفیت آن‌ها نیز بهره‌مند شود.
خروجی شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان، پیروزی در دو انتخابات بعدی در سال ۹۴، و دو سال بعد از آن یعنی انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر گذشته بود. برخی این نقد را مطرح می‌کنند که چرا شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان بر عملکرد نمایندگان اصلاح طلب در «مجلس شورای اسلامی» و همچنین «شورای شهر» نظارت جدی نمی‌کند، در حالی از اساس این موضوع جزو وظایف این شورا نبوده است.
فلسفه وجودی شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان تنها تجمیع احزاب و شخصیت‌های مهم جریان اصلاحات برای شرکت در انتخابات بود و قرار نبود بر عملکرد «دولت»، «مجلس» و «شورای شهر» نظارت شود.
اصولگرایان از مدل «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان» کپی کردند
*پس شما از نگاه شما عملکرد شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان قابل دفاع است؟
عملکرد این شورا در چند انتخابات بسیار موفقیت آمیز بود و حتی شاهد هستیم جناح رقیب نیز برای پیشبرد اهداف خود از مدل شورای ایجاد شده از سوی اصلاح طلبان، استفاده می‌کند. بنده معقتدم نباید ضعف‌های این شورا را انکار کرد، اما بر این عقیده هستم که بسیاری از نقدها، منصفانه نیست.
تخریب چهره‌های اصلاح طلب از درون این جریان جای تاسف دارد
*عملگرد آقای عارف را چطور می‌بینید، با توجه به نقد‌های که مطرح است ایشان را در جایگاه لیدری و مدیریت این شورا می‌بینید؟
اگر از سوی جناح مقابل یک حمله به سوی آقای عارف صورت بگیرد، قابل پذیرش است، زیرا آن‌ها به دنبال تخریب شخصیت‌های مهم جبهه اصلاحات هستند؛ اما باعث تاسف است که از درون جریان اصلاحات نیز شاهد یکسری نقد و تخریب علیه شخصیت‌های مهم اصلاح طلب هستیم.
عارف صادقانه کار کرده است، باید او را حفظ کرد
افرادی همانند آقای عارف جزو سرمایه‌های جریان اصلاحات هستند که برای آن‌ها هزینه شده و نباید به صورت غیرمنصفانه و تخریبی با ایشان برخورد کرد. محمدرضا عارف تا کنون صادقانه کار کرده است و باید برای جریان اصلاحات حفظ شود و باید از ظرفیت ایشان در جبهه اصلاحات و حتی سطح کشور استفاده کنیم. من معتقدم باید حمایت خود را برای حفظ افرادی همانند آقای عارف، ادامه بدهیم.
*دریافت من از سخنان شما این است که شما معتقد هستید همچنان آقای عارف باید در قامت رییس شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان حضور داشته باشد و ...
تصمیم‌گیری در خصوص ریاست و هیأت رئیسه شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان یک امر جمعی است و نمی‌توان به صورت شخصی در خصوص آن نظر داد.
بیشتر بخوانید: عارف به دنبال کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ است؟
عبدالله نوری ریاست شورای عالی سیاستگذاری را نپذیرفت
*جریان اصلاحات ظرفیتی همچون «مجمع روحانیون مبارز» و حتی افرادی همانند آقایان «عبدالله نوری» و... را دارد. فکر نمی‌کنید زمان آن فرا رسیده که از این ظرفیت‌ها نیز بیشتر استفاده شود؟
بله، بنده نیز همانند شما قائل به این مسأله هستم که باید از این ظرفیت‌ها استفاده جدی شود. البته پیش از این موضوع ریاست شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان به آقای نوری پیشنهاد شد که شخص ایشان استنکاف کرد. البته استفاده از ظرفیت‌های ذکر شده نباید به معنی کنار زدن آقای عارف تلقی شود، بلکه از همه نیرو‌ها در کنار هم بهره گرفته شود. بنده معتقدم اسامی ذکر شده می‌توانند خود را به عنوان کاندیدا در شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان مطرح کنند تا اکثریت اعضاء حقیقی و حقوقی در خصوص ریاست و یا نوع همکاری با ایشان تصمیم‌گیری کنند.
*پس شما همچنان قائل به این موضوع هستید که باید شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان با ساختار کنونی به کار خود ادامه دهد؟
بنده در کل عملکرد این شورا را مثبت ارزیابی می‌کنم، اما ادامه حیات این شورا منوط به تصمیم احزاب اصلاح طلب است. احتمال دارد که این احزاب دست به اصلاح در ساختار این شورا بزنند و یا شاید «شورای عالی هماهنگی جبهه اصلاحات» به گونه‌ای عمل کند که تمامی احزاب اصلاح طلب را در دل خود جا دهد.
اگر به هر دلیلی یک ساختار جدید برای ادامه کار اصلاح طلبان تشکیل شود، باید تلاشی صورت بگیرد تا تمامی افراد شاخص به عنوان «مشاور و یا عضو» و احزاب جبهه اصلاحات در کنار هم قرار بگیرند تا در عرصه انتخابات و سپهر سیاسی ایران موفق ظاهر شوند؛ و البته نباید در بند نام و نشان خاصی نیز برای ساختار جدید باشیم.
تشکیل پارلمان اصلاحات را مفید و قابل تحقق نمی‌بینم
*موضوع تشکیل پارلمان اصلاحات به کجا رسیده است؟
پیشنهاد تشکیل پارلمان اصلاحات حدود ۱۵ سال پیش مطرح شد و در آن زمان به عنوان یک پیشنهاد جدی به آن نگاه نشد. در حدود ۱۸ ماه قبل دوباره این موضوع در «شورای عالی هماهنگی جبهه اصلاحات» و همچنین «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان» بر سر زبان‌ها افتاد. تا کنون نیز این موضوع به نتیجه نرسیده است؛ بنده نیز شخصا تشکیل چنین ساختاری را مفید و قابل تحقق نمی‌بینم و اعتقاد دارم به جای این کار می‌توان در مسیر بهره‌گیری از ظرفیت تمامی احزاب و شخصیت‌های اصلاح طلب حرکت کرد.
کاندیدای اصلاحات در ۱۴۰۰ باید صددرصد به این جریان تعلق داشته باشد
*برخی از نیرو‌های اصلاح طلب معتقدند که جریان اصلاحات در انتخابات ۱۴۰۰ باید فقط به سمت نیرو‌هایی با هویت اصلاح طلبی برود، این ایده را قبول دارید یا باید متناسب با شرایط استراتژی را انتخاب کرد؟
در گذشته و بنا به اقتضائاتی جریان اصلاحات مجبور شد از چهره‌هایی خارج از جریان کمک بگیرد تا برای مثال در مجلس چهارم افراطیون به قدرت نرسند. اما امروز این کار دیگر موضوعیت ندارد و جبهه اصلاحات نیز نباید زیر بار این دست از نیرو‌ها برای انتخابات برود.
باید تلاش کنیم تا در انتخابات سال ۱۴۰۰ عناصری را به عرصه بفرستیم به صورت صد در صد به جریان اصلاحات تعلق دارند. این اتفاق برای انتخابات دوره بعد مجلس شورای اسلامی نیز باید رخ بدهد. البته نمایندگان اصلاح طلب مجلس می‌توانند بعد از ورود به مجلس به فراخور زمان و مسائل دیگر با برخی از جریانات ائتلاف کنند، اما استفاده از این تاکتیک از نظر بنده پیش از انتخابات یک کار بیهوده و عبث است.
مردم باید سرنوشت خود را در انتخابات ببینند
*فکر می‌کنید اصلاح طلبان در سال ۱۴۰۰ باید چه نوع استرتژی را در پیش بگیرند تا بتوانند موفق شوند؟
پاسخ به این سوال از حالا که یکسال تا انتخابات زمان باقی است، بسیار سخت است و نمی‌توان با قاطعیت در خصوص آن صحبت کرد. امروز جامعه ما یک حالت انفعالی نسبت به انتخابات دارد که ریشه آن نیز در اسفندماه سال گذشته است. اگر این فضا به سال آینده نیز تسری پیدا کند، اصلاح طلبان نمی‌توانند به صورت جدی وارد عرصه شوند.
اصلاح طلبان سخنگوی طبقه متوسط و محروم جامعه هستند و شاهد هستیم که این دو طبقه اجتماعی تمایل چندانی به مشارکت در پای صندوق‌های رأی ندارد. بنده امیدوارم این تفکر و انفعال از بین برود و مردم بار دیگر تغییر سرنوشت خود را تنها در امر مشارکت در انتخابات جستجو کنند؛ قطعا در چنین فضایی اصلاح طلبان نیز می‌توانند موفق عمل کنند.
بعید است شورای نگهبان اصلاح طلبان را به راحتی تایید کند
*آقای سلامتی ار دغدغه ردصلاحیت‌ها را کنار بگذارید و تصور کنیم شورای نگهبان رویکردی متفاوت با کاندیدا‌های شما در پیش بگیرد، کدام از چهره‌های فعلی این جریان را در جایگاه کاندیدایی که بدنه رأی تان را نیز پای صندوق بیاورد می‌بینید؟
بنده بعید می‌دانم که شورای نگهبان با اصلاح طلبان با یک نگاه متفاوت نسبت به آنچه تا کنون بود برخورد کند و نمی‌توان به این شورا امیدوار بود. تفکر و شیوه برخورد شورای نگهبان با اصلاح طلبان حاکی از این است که این رویه ادامه خواهد داشت، اما اگر به هر دلیل شورای نگهبان با یک نگاه باز به امر تایید صلاحیت کاندیدا‌ها نگاه کند، قطعا مردم با یک شور و هیجان جدی پا به عرصه انتخابات خواهند گذاشت.
در فضایی که نماینده تمامی اقشار جامعه در عرصه انتخابات حاضر باشد، مردم نیز تمایل بیشتری برای رأی دادن پیدا می‌کنند. در جبهه اصلاحات طیف زیادی از افراد کاربلد وجود دارد و قطعا می‌تواند با دست باز وارد عرصه انتخابات شود، اما نوع رفتاری که شورای نگهبان با اصلاح طلبان می‌کند، باعث می‌شود که دست این جریان در انتخابات بسته بماند.
اصلاح طلبان نباید موضع انفعالی در انتخابات ۱۴۰۰ داشته باشند
*اصلاح طلبان برنامه‌ای برای انتخابات شورای شهر سال آینده دارند یا باید منتظر اتفاقات اسفندماه در انتخابات ۱۴۰۰ نیز باشیم؟
جریان اصلاحات متشکل از ده‌ها حزب و جبهه مختلف است و قطعا برای انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستا در سال آینده نیز برنامه‌ریزی وجود دارد. مردم نیز از اصلاح طلبان انتظار دارند تا موضع انفعالی در پیش نگیرند.
متاسفانه در کشور ما جریان مقابل از برخی حمایت‌ها برخوردار است که شرایط را برای حضور آن‌ها فراهم می‌کنند، اما این دلیل نمی‌شود که جبهه اصلاحات نگاه «اصلاحی» خود را به امور کنار بگذارد و همچنان باید در ذیل حاکمیت با همین نگاه به پیش برود. البته باید برای حضور در عرصه‌های مختلف منتظر اتفاقات پیش رو نیز بود و بر اساس آن بهترین تصمیم را اتخاذ کرد.