رویداد۲۴ شادی مکی: توصیه به ورزش برای حفظ و ارتقای سلامت موضوعی است که بار‌ها از طریق رسانه‌ها و متخصصین شنیده‌ایم. این توصیه‌ها برای زن و مرد و پیر و جوان یکسان است. در این بین، روی آوردن زنان به ورزش و حتی ورزش حرفه‌ای به دلیل تاثیرات غیرقابل انکار آن بر سلامت جسمی و روحی آنها موضوعی است که همواره از سوی پزشکان و کارشناسان این حوزه مورد تاکید قرار گرفته است.
با این وصف اما در ایران شرایط متناقضی در خصوص ورزش زنان وجود دارد. از یک سو زنان به ورزش ترغیب می‌شوند و از سویی دیگر در انتخاب‌های ورزشی زنان، دخالت‌ها و اما و اگرهای زیادی وارد می‌کنند؛ گاهی ورزش مورد علاقه یک زن برای او فعل حرام تلقی می‌شود و گاهی دیگر ساختار شکنی او برای ورود به دنیای مردانه. امروز اما شاهد بهانه‌تراشی‌های جدیدی در این عرصه هستیم و می‌بینیم که به بهانه «ریحانه» بودن سعی می‌شود از حضور زنان در برخی رشته‌های ورزشی جلوگیری شود.
اخیرا به دلیل یک اظهارنظر، بار دیگر ورزش زنان بر سر زبان‌ها افتاده است. «میهن فرهادی‌زاد» معاون توسعه ورزش بانوان وزارت ورزش و جوانان درباره حضور زنان در ورزش‌هایی مانند پاورلیفتینگ، بوکس و ورزش زورخانه‌ای گفته: «با توجه به اینکه در مبانی اعتقادی ما از زن به عنوان ریحانه یاد شده، نمی‌توانیم رشته‌ای را قبول کنیم که کل سیستم بدنی و فیزیولوژی او را تحت تاثیر قرار دهد.» او همچنین گفته بود: «بحث پرورش اندام و حجیم شدن عضلات با شرایط زنان جور درنمی‌آید.»
واکنش شبکه‌های اجتماعی به اظهارات فرهادی‌زاد
این گفته فرهادی‌زاد واکنش‌هایی را در فضای مجازی برانگیخت و هشتگ ریحانه ترند شد. مریم در اینباره می‌نویسد: «می‌ترسند عضله‌ای بشویم چاقو و تبر اذیت بشوند روی بدن‌هایمان.» سمانه نیز نوشت: «با ما مثل خرزهره هم رفتار نمی‌شود چه برسد به ریحانه»
احسان نیر می‌نویسد: «خانم! تا حالا تو زباله‌ها زنی را که دنبال غذا می‌گردد دیدی؟ زن مجبور به تن‌فروشی چی؟ زنی که در مترو از خستگی خوابش برده چی؟ آنها ریحانه نیستند؟» علی حسین هم نوشت: «اونایی که گشت ارشاد روی زمین می‌کشد و می‌برد ریحانه نیستند؟» سی‌سی هم می‌نویسد: «می‌دانید چرا نباید ریحانه‌ها حجیم بشوند؟ برای اینکه داس و تبر بتواند گردنشان را ببرد و تکه تکه کند.»
سخن فرهادی‌زاد درباره مخالفت با ورزش‌هایی که منجر به حجیم‌سازی عضلات زنان می‌شود در حالی بیان شده است که اساتید حوزه تربیت بدنی، ورزش حرفه‌ای زنان و ورزش‌های سخت و سنگین را نه تنها برای زنان مفید می‌دانند بلکه بر نکته نیز تاکید دارند که کار با وزنه و ورزش‌هایی مانند پاور لیفتینگ برای سلامت زنان و به تاخیر انداختن پوکی استخوان و مشکلات بعد از یائسگی بسیار مفید است.
به گفته کارشناسان، آنچه درباره حجیم‌سازی عضلات مشکل‌ساز است استفاده از دارو و تزریق هورمون توسط ورزشکاران برای حجیم‌سازی عضلات است، مساله‌ای که نه تنها برای زنان بلکه برای مردان ورزشکار نیز خطرساز است.
از این رهگذر بهتر نیست به جای مخالفت با ترویج برخی رشته‌های ورزشی برای زنان با موضوع داروهای مخصوص این حوزه برخورد شده و به انتخاب زنان برای حضور در یک رشته ورزشی همچون مردان احترام گذاشته شود؟ همانطور که درب ورود به هیچ ورزشی به روی مردان به دلیل مشکلاتی که ممکن است برای آنها ایجاد شود بسته نیست و به حق انتخاب مردان احترام گذاشته می‌شود.
پیش‌تر نیز فرهادی‌زاد در واکنش به کباده‌کشی دو زن ورزشکار در یکی از زورخانه‌های شهرقدس که به برکناری مرشد و زورخانه‌دار مجموعه مذکور منجر شد، گفته بود: «زنان می‌توانند هر رشته‌ای را به شخصه دوست داشته باشند، اما برای اینکه یک رشته مجوز فعالیت بگیرد و در جامعه تعمیم پیدا کند باید ملاحظات مختلف از جمله ملاحظات فرهنگی، موضوع اشاعه سلامتی از طریق اجرای این رشته، عرف جامعه و دیدگاه نهاد‌های فرهنگی مورد توجه قرار گیرد.»
به گزارش رویداد۲۴ ،شاید منظور از عرف جامعه در این موضوع همان نگاه مردسالارانه‌ای باشد که اعمال نظر شخصی زنان را در انتخاب یک رشته ورزشی برنتابیده و اصرار دارد که فضای مردانه خود را در ورزشگاه‌ها و اکنون در زورخانه‌ها حفظ کند. جالب آنکه فرهادی‌زاد به عنوان فردی که باید حامی توسعه ورزش زنان و حتی حق انتخاب آنان باشد خود بر محدودیت‌های ورزشی زنان دامن زده و از همان بلندگویی در اینباره سخن می‌گوید که مخالفان مطالبه‌گری زنان در جامعه.
البته مشکل ورزش زنان در جامعه دچارِ تضاد ما، تنها به موضوع ورزش زورخانه‌ای یا ورزش‌های حجیم‌کننده عضلات ختم نمی‌شود. بلکه ورزش‌های منتخب زنان بار‌ها از سوی برخی نهاد‌های حاکمیتی به چالش کشیده شده و ورزش از امری شخصی تبدیل به امری حکومتی شده است. حضور زنان در ورزشگاه‌ها برای تشویق تیم مورد علاقه خود بار‌ها با برخورد‌های قهری و امنیتی مواجه شد، علت این برخورد‌های توهین‌آمیز و حرمت‌شکنانه نیز از سوی متولیان امر، حفظ حرمت زنان در ورزشگاه‌ها عنوان شده است درحالیکه دختر آبی در اعتراض به همین برخورد‌ها اقدام به خودسوزی کرد.
ممنوعیت دوچرخه سواری زنان بر اساس تفسیر شخصی
موضوع دوچرخه‌سواری زنان نیز از دیگر موضوعات چالش‌برانگیز در حوزه ورزش زنان بوده است. اهمیت این مساله آنجا مشخص می‌شود که چند روز پیش دادستان طرقبه شاندیز از توابع خراسان رضوی اعلام کرد که براساس فتاوای برخی مراجع که دوچرخه سواری بانوان را در انظار عمومی حرام دانسته‌اند دوچرخه سواری بانوان در این شهرستان ممنوع است.
بیشتر بخوانید:
نامه تهدیدآمیز شهرداری اصفهان برای جلوگیری از دوچرخه‌سواری زنان +سند
سال گذشته نیز دادستان عمومی و انقلاب اصفهان اعلام کرده بود که طبق قانون، دوچرخه‌سواری زنان در فضا‌های عمومی حرام است. سخنی که مدتی بعد توسط سخنگوی قوه قضائیه تلطیف شده و وی عنوان کرده بود که دوچرخه سواری برای بانوان منع قانونی ندارد و منظور دادستان اصفهان تعیین محلی برای دوچرخه سواری بانوان بوده است. سخنی که باز هم به معنای محدود کردن فضای زنان برای استفاده از دوچرخه بود.
معصومه ابتکار، معاون زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز به ممنوعیت دوچرخه سواری زنان در استان اصفهان واکنش نشان داده و گفته بود: دوچرخه موتور نیست که بگوییم گواهینامه لازم دارد، از قدیم خانم‌ها برای تردد از دوچرخه استفاده می‌کردند و قانونی نداریم که دوچرخه‌سواری خانم‌ها را ممنوع کرده باشد.
به گزارش رویداد۲۴ برخورد سلیقه‌ای با مساله ورزش و علائق ورزشی زنان یکی از معضلات این حوزه است. آنچنان که براساس قوانین نانوشته و ناموجود و صرفا بر اساس نگاهی سنتی و غیرعلمی از انتخاب برخی رشته‌های ورزشی توسط زنان جلوگیری می‌شود. گاهی علت این مخالفت‌ها مسائل عرفی جامعه عنوان می‌شود و گاهی حفظ سلامت زن که در مورد دوم هیچگونه مستندات علمی نیز در این زمینه ارائه نمی‌شود. این درحالیست که انجام همین ورزش‌ها با وجود هرگونه تاثیر مثبت و منفی بر سلامت مردان اجازه داده شده و حق انتخاب مردان در این زمینه مورد احترام قرار می‌گیرد. این برخورد‌ها با حوزه ورزش زنان تنها می‌تواند بیانگر آن باشد که در این زمینه تنها مساله‌ای که اهمیت چندانی ندارد حق انتخاب زنان است.
حقیقت آن است که چه زنان را ریحانه بخوانیم و به این بهانه حق انتخاب آنها را سلب کنیم ، چه به بهانه حفظ حرمت، در ورزشگاه‌ها را به روی آنها بسته و در صورت اصرار آنها را به دادگاه بکشانیم یا همان پشت در‌های بسته ورزشگاه‌ها با ارعاب مانع رسیدن آنها به آنچه می‌خواهند شویم، اما جهان مسیر خود را می‌رود. زمان در حرکت است، تلاش‌ها به بار می‌نشینند و با تغییر نسل‌ها نگاه به جهان، سبک زندگی و وجود انسان تغییر می‌کند. در آن روز در جامعه در حال گذار ما نیز بالاخره زنان حق انتخاب تمام شئون زندگی خود را خواهند داشت که آن روز چندان هم دور نیست.