رویداد۲۴ به شنیدن صدای وزوز یا زنگ زدن در گوش تینیتوس می‌گویند. این عارضه، عارضه‌ای شایع است و از هر پنج نفر یک نفر را درگیر می‌کند. این عارضه یک بیماری مستقل نیست بلکه نشانه‌ای از وجود یک بیماری زمینه‌ای مثل کم شنوایی ناشی از افزایش سن، آسیب به گوش یا یک اختلال در سیستم گردش خون می‌باشد. گرچه وزوز گوش یک عارضه آزار دهنده است، اما معمولا نشانه یک بیماری جدی نیست.
وزوز گوش یکی از مشکل‌های بسیار پیچیده گوش و حلق و بینی است. بیشتر ما تصور می‌کنیم که تنها کار گوش شنیدن است، در حالی که گوش فقط بخشی از سیستم شنیداری است. در واقع بخشی از شنوایی در گوش، بخش دیگر آن در اعصابی که به مغز منتقل می‌شود و قسمتی از آن مربوط به روندی است که در مغز اتفاق می‌افتد. به همین دلیل محل ایجاد وزوز می‌تواند از مجرا و پرده گوش شروع شود و تا قسمت‌های عمقی‌تر مغز ادامه پیدا کند و درک شنوایی ما را تحت تاثیر قرار بدهد. منشاء وزوز گوش حتی می‌تواند شیپور استاش و اختلال‌های سینوسی باشد. ون‌گوگ، نقاش معروف هم دچار وزوز گوش آزاردهنده‌ای بود و فکر می‌کرد اگر گوشش را قطع کند وزوز گوشش درمان خواهد شد در حالی که این‌طور نشد و وزوز با بریدن گوشش از بین نرفت.
بیشتر بخوانید: علت خارش مداوم گوش چیست؟
وزوز گوش با توجه به نوع علت و بیماری‌هایی که در ایجاد آن نقش دارند به ۲ گروه تقسیم می‌شود؛ گروه اول وزوز گوشی است که علت‌های آن مشخص است و با از بین بردن علت یا درمان بیماری می‌توان آن را کنترل کرد. گروه دوم وزوز گوشی است که علت مشخصی ندارد و در پزشکی به آن‌ها «ایدیوپاتیک» می‌گویند. حدود ۸۰-۷۰ درصد علت ایجاد وزوز گوش، ناشناخته است یا علت مشخصی برای آن تشخیص داده نمی‌شود. به همین دلیل هم وزوز گوش باید از نظر مسائل گوش و سر و گردن مورد ارزیابی‌های دقیق قرار بگیرد.
در این عارضه یک حس آزار دهنده از شنیدن صدای وزوز وجود دارد که در دنیای بیرون وجود ندارد. علامت تینیتوس به گوش رسیدن صدا‌های خیالی است، صدا‌هایی مثل:
● زنگ زدن
● وزوز
● صدای سوت ممتد
● صدای کلیک
● صدای هیس
این صدا‌های خیالی و مجازی بسیار متنوعند؛ از صدا‌های کوتاه گرفته تا سوت‌های بلند. علاوه بر این ممکن است فرد آن را در یک یا هر دو گوش بشنود. در برخی موارد ممکن است این صدا آنقدر بلند باشد که مزاحم شنیدن یا متمرکز شدن روی صدا‌های واقعی شود. تینیتوس ممکن است همیشگی باشد یا اینکه ظاهر و ناپدید شود.
به شکل دیگری هم می‌توان تینیتوس را تقسیم کرد:
۱- تینیتوس سابجکتیو (ذهنی)
تنها شما صدا را می‌شنوید. این شایع‌ترین حالت وزوز گوش است. ممکن است علت آن بروز مشکلی در گوش خارجی، میانی یا داخلی باشد. همچنین ممکن است به علت بروز مشکلاتی در اعصاب شنوایی یا در بخشی از مغز که سیگنال‌های عصبی را به عنوان صدا ترجمه می‌کند (مسیر اعصاب شنوایی) ایجاد شده باشد.
۲- تینتوس آبجکتیو (عینی)
پزشک می‌تواند حین معاینه این صدا را بشنود. این نوع نادر وزوز گوش ممکن است ناشی از مشکلات عروقی، عارضه استخوان گوش میانی یا انقباض عضلانی باشد.
اگر فردی دچار وزوز گوش شود و علاوه بر آن مشکلی در گوش میانی یا داخلی داشته باشد باید علائمی مانند کاهش شنوایی، سرگیجه و... را نیز تجربه کند که در این صورت می‌تواند بیماری‌های دیگری مانند بیماری منییر را مطرح کند. در این موارد پزشک باید با درایت بیشتری مساله وزوز گوش بیمارش را بررسی کند.
افرادی که در معرض سر و صدای زیاد کار یا زندگی می‌کنند به‌تدریج و با گذشت زمان دچار ترومای شنوایی می‌شوند و در طولانی‌مدت آستانه شنوایی‌شان کاهش پیدا می‌کند بنابراین باید از این لحاظ که دچار مشکل شده‌اید یا نه، بررسی شوید.
اگر در اثر سر و صدای محیط شدت شنوایی‌تان افت کرده باشد تغییر محل کارتان کمک چندانی نخواهد کرد، اما به هر حال ترومای صوتی سنگین در هر شرایطی سیستم عصبی را تخریب می‌کند بنابراین افرادی که در محیط‌های پرسروصدا کار می‌کنند باید قبل از اینکه دچار مشکل شوند از محافظ‌های گوش استفاده کنند.
متاسفانه ما در ایران خیلی به فکر پیشگیری نیستیم و همیشه بعد از اینکه اتفاقی افتاد، نگران می‌شویم. نمونه‌اش استفاده از سمعک پس از کاهش شنوایی است. در ایران وقتی به بیمارانی که دچار افت شنوایی شدهاند، سمعک می‌دهیم به دلایل فرهنگی، اقتصادی یا حتی به‌دلیل اینکه فکر می‌کنند سمعک مخصوص افراد سالمند است از آن استفاده نمی‌کنند. در نتیجه افت شنوایی‌شان شدت می‌یابد و زمانی قبول می‌کنند سمعک بگذارند که دیگر خیلی دیر شده و سمعک هم نمی‌تواند کمکی بکند. به همه افرادی که هنوز دچار مشکل نشده‌اند توصیه می‌کنم قبل از بروز حادثه و هرگونه مشکلی در گوش از آن محافظت کنند و جلوی بروز بیماری یا بدتر شدن آن را بگیرند.
نکته بعد اینکه باید ببینیم سرگیجه‌ای که بیمار دارد سرگیجه واقعی است یا یک گیجی مختصر. گاهی بیماران گیجی و حالتی مانند سیاهی رفتن چشم یا خالی شدن مغز را با عنوان سرگیجه مطرح می‌کنند، در حالی که سرگیجه واقعی ندارند. در سرگیجه واقعی فرد بدون تحریک خارجی حس حرکت و دوران، تلوتلو خوردن و چرخش در سر دارد. یعنی فکر می‌کند یا محیط دور سرش می‌چرخد یا خودش حالت چرخش دارد. سرگیجه واقعی معمولا با بی‌تعادلی، رنگ‌پریدگی، تهوع و استفراغ همراه است.
وزوز گوش به طور قابل ملاحظه‌ای روی کیفیت زندگی تاثیر می‌گذارد. خستگی، استرس، مشکلات خواب، اشکال در تمرکز، مشکلات حافظه، افسردگی، اضطراب و تحریک پذیری عوارضی است که معمولا با وزوز گوش بیمار از آن‌ها نیز رنج می‌برد.
مساله وزوز گوش را نمی‌توان فقط با مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی درمان کرد. حتما باید چند گروه تخصصی متشکل از متخصصان مغز و اعصاب، روان‌پزشک، گوش و حلق و بینی و شنوایی‌سنجی آن را ارزیابی کنند و در مورد آن نظر بدهند.
خوشبختانه امروزه کلینیک‌های وزوز گوش هم دایر شدهاند که همه این تخصص‌ها را دارند. می‌توانید با مراجعه به این کلینیک‌ها مشکلتان را با دقت بیشتری تحت بررسی قرار بدهید. روش‌های درمان وزوز گوش بسیار متفاوت و متغیر است و شامل دارودرمانی، مدیتیشن، طب سوزنی، لیزرتراپی و... است. هر کدام از این درمان‌ها به نسبتی در کاهش و درمان وزوز گوش تاثیر دارند، اما نمی‌توان هیچ‌کدام از این راه‌ها را به‌عنوان درمان قطعی وزوز گوش نام برد.
معمولا فرد پس از مدتی به وزوز گوش عادت می‌کند. رعایت این نکات هم به بهبود شرایط شما کمک می‌کند:
● از محرک‌ها دوری کنید: صدا‌های بلند، کافئین و نیکوتین
● صدای مزاحم را با صدایی پوشش دهید: صدای پنکه، موزیک آرام یا رادیو با صدای کم در پوشش دادن و مخفی کردن صدای وزوز گوش موثر است.
● استرس خود را تحت کنترل در بیاورید: با درمان‌هایی مثل ریلکسیشن، بیوفیدبک یا ورزش استرس را تخفیف دهید، زیرا استرس وزوز گوش رابدتر می‌کند.
● مصرف الکل را قطع کنید.