رویداد۲۴ در روزهای گذشته اخبار سیاست خارجی بسیار در میان افکار عمومی دست به دست شد؛ از حضور ظریف در مجلس و قطعنامه شورای حکام و دستگیری محمد سعیدی از مهمترین این اخبار بودند؛ با این حال بازداشت محمد سعیدی بیش از سایر خبرها اهمیت داشت.
خبرگزاری صدا و سیما نوشته دستگیری محمد سعیدی معاون پیشین سازمان انرژی اتمی و رییس سابق سازمان کشتیرانی کشور و عضو تیم مذاکره کننده هستهای به اتهام فساد مالی بوده و دستگیری او ارتباطی به پرونده هستهایاش ندارد.
محمد سعیدی کیست؟
پیش از طرح نام سعیدی به عنوان مفسد اقتصادی در رسانهها، مساله کنارهگیری او از کشتیرانی به جنجالی در رسانههای کشور تبدیل شده بود.
نام محمد سعیدی در فهرست ۲۵ فرد ایرانی تحت تحریم آمریکا که در نوامبر ۲۰۱۸ توسط وزارت خزانهداری آمریکا اعلام شد دیده میشود.
محمد سعیدی دوم شهریورماه ۱۳۹۴ با حکمی از سوی وزیر صنعت معدن و تجارت وقت، به عنوان مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران منصوب و در تاریخ ۶ مرداد ۹۸ از سمت خود استعفا کرد.
رسانهها و شخصیتهای نزدیک به سپاه دلیل استعفا یا برکناری او از سمتش را به رویدادهایی که منجر به توقیف نفت کش ایرانی در جبل الطارق توسط نیروی دریایی انگلستان و نگه داشتن نفتکش ایرانی در جده عربستان گره زدهاند.
خبرگزاری آنا در گزارشی عوامل استعفای سعیدی از کشتیرانی را انتصابات فامیلی، احتمال تخلفات ساختوساز در مجموعه شیان، بدهی سنگین نزدیک به ۱۰۰۰ میلیارد تومانی به بانکهای تجارت و سپه، عدم سوخترسانی به کشتیهای ایرانی و غرق شدن دو کشتی ایرانی در دریای خزر برشمرد.
سایت خبری مشرق (خبرگزاری نزدیک به نهاد اطلاعاتی سپاه) سابقه سعیدی را از سال ۶۳ با حضور در وزارت اطلاعات علی فلاحیان شرح داده و گفته سعیدی به واسطه روابط نزدیکی که با غلامرضا آقازاده رییس سازمان انرژی اتمی دوران خاتمی داشته، در زمان ریاست او از وزارت اطلاعات به سازمان انرژی اتمی کوچ کرده و به قائم مقامی سازمان میرسد. او در اوایل دهه ۸۰ و در جریان مذاکرات هستهای دور اول روحانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، یکی از اعضای تیم مذاکره هستهای ایران با سه کشور اروپایی بوده است.
محمد سعیدی و غلامرضا آقازاده رییس پیشین سازمان انرژی اتمی
سمت محمد سعیدی به عنوان عضو تیم مذاکره هستهای با جانشینی لاریجانی در شورایعالی امنیت ملی ادامه پیدا کرده و او در دو سال نخست دولت احمدی نژاد نیز در کنار غریب آبادی و عراقچی یکی از اعضای تیم مذاکرات هستهای بوده است. بعد از جانشینی جلیلی در شورایعالی امنیت ملی، سعیدی به عنوان معاون برنامه ریزی و بن الملل و امور مجلس سازمان انرژی اتمی به ریاست آقازاده فعالیتش را ادامه داده است.
مشرق مدعی است که نام سعیدی بعد از انتخابات جنجال برانگیز سال ۸۸ به عنوان یکی از گزینههای ریاست سازمان انرژی اتمی مطرح بوده، اما در نهایت محمود احمدی نژاد، علی اکبر صالحی را به عنوان رییس سازمان انتخاب میکند و این تغییرات منجر به استعفای سعیدی از سمت معاونت بین الملل سازمان انرژی اتمی در آذر ۸۸ میشود.
بار دیگر نام سعیدی به عنوان معاون بین الملل شستا در دولت روحانی مطرح میشود. مشرق مدعی است که این سمت به دلیل نزدیکی او به علی ربیعی وزیر وقت وزارت کار به سعیدی داده شده است. در تیرماه ۹۴ او به عنوان سرپرست شستا انتخاب میشود.
سعیدی حاشیه مهم دیگری در کارنامه خود دارد. سایت خبری مشرق نیوز به گزارشی در سایت سحام نیوز اشاره کرده که در آن از اشتباه امنیتی محمد سعیدی در زمان عضویتش در تیم مذاکرات هستهای ایران پرده برداشته است. اصل این گزارش در وبسایت سحام نیوز پیدا نشده، اما مشرق مدعی شده در این گزارش به نقل از سحام نیوز گفته شده محمد سعیدی در جریان مذاکرات هستهای ایران، «لپ تاپ خود را در محل مذاکرات (هتلی در وین) مفقود کرده است. در این لپ تاپ، اطلاعات مهمی حاوی نوع، تعداد، مدل، طراحی و… انواع سانتریفیوژهای فعال در مراکز غنیسازی کشور وجود داشت که سعیدی با مفقود کردن آن در هتل محل مذاکرات، اطلاعات مهمی را از زیر ساختهای هستهای کشور در اختیار کشورهای مذاکره کننده قرار داد.»
محمد سعیدی در کنار البرادعی مدیرکل پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی
پس از مفقود شدن این لپ تاپ، سعیدی تحت فشار مقامات کشور قرار گرفت و با ذکر اینکه «قرار بوده این اطلاعات را به آژانس بینالمللی انرژی هستهای بدهد، اما لپ تاپش مفقود شده، در نهایت از تعقیب مصون مانده است.»
تاکید مقام آگاه قضایی به عدم بازداشت سعیدی به دلیل اتهاماتی که در پرونده مذاکرات هستهای متوجه او بوده، تلویحا صحت این گزارش را تایید کرده است.
از راست: اخلاقی مسئول اقتصادی سفارت ایران در پاریس، محمد سعیدی، علی آهنی سفیر وقت ایران در فرانسه، محسن جلال پور رئیس وقت اتاق بازرگانی، فیاض بخش دبیرکل وقت اتاق بازرگانی، کریمی پور عضو سابق هیات بازرگانی
به گزارش رویداد۲۴ همزمان شایعه دیگری از سوی جواد کریمی قدوسی نماینده عضو جبهه پایداری علیه سعیدی مطرح شد. او مدعی شد سعیدی دارای پاسپورت مضاعف اتریش بوده و اصطلاح دوتابعیتی بوده است.
قدوسی برگهایی از گزارش کمیته تحقیق و تفحص مجلس درباره افراد دارای تابعیت مضاعف، گرین کارت یا اقامت را در سال ۹۸ منتشر کرد. در این سند نام محمد سعیدی به عنوان کسی که «بر اساس شواهد و قرائن احتمال داشتن تابعیت مضاعف و یا اقامت» او وجود دارد برده شده است.
پایگاه خبری ۵۹۸ متعلق به موسسهای تحت عنوان «مستشهدین وصال» که خود را دبیرخانه دائمی قطعنامه ۵۹۸ میداند (احتمالا نزدیک به سپاه) در یادداشتی که تیر ماه ۹۴ منتشر شده مدرک تحصیلی سعیدی را نیز زیر سوال برده است.
بر اساس گزارش این پایگاه خبری در شهر قم، «محمد سعیدی تنها فردی در کشور است که بعد از اخذ مدرک دیپلم توانست مفتخر به اخذ سه دکترای حقوق بینالملل، دکترای شیمی و دکترای مدیریت استراتژیک از دانشگاههای مختلف شود.»
حشمت الله طبرزدی روزنامه نگار و فعال سیاسی که در حال حاضر اپوزیسیون نظام است، در شهریور سال ۹۴ در گفتگو با صدای آمریکا مدعی شده بود که محمد سعیدی همان فردی است که با نام مستعار «سیادتی» از او بازجویی کرده است. او محمد سعیدی را از نزدیکان سعید امامی معرفی کرده است. این خبر هیچ استنادی ندارد و واقعیت آن معلوم نیست؛ البته رسانههای اصولگرا حضور او در وزارت اطلاعات را تایید کردهاند.
شایعه بازداشت سعیدی یک بار دیگر در آبان ماه ۹۸ در رسانهها مطرح شده بود. خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان وابسته به صدا و سیما، ۱۴ آبان ۹۸ در گزارشی از بازداشت یکی از مدیران سابق کشتیرانی به دلیل دریافت رشوه چهار میلیون دلاری خبر داد. این خبرگزاری مستقیما نام سعیدی را نبرده و او را «م.س» معرفی کرده بود، اما خبرگزاری ایلنا خبر بازداشت محمد سعیدی را گاف صدا و سیما خوانده و نوشت: «صداوسیما که نشان داده در پخش اخبار علیه برخی مدیران دولتی حد و مرزی نمیشناسد.»
ایلنا هدف صدا و سیما از انتشار خبر بازداشت سعیدی را «موضوع یک رقابت» عنوان کرده و نوشت: «ایلنا اطلاعاتی در اختیار دارد که حاکی از طراحی یک سناریو برای از میدان بیرون بردن مدیران کارآمد و خدوم کشور طراحی شده است و در صورت لزوم اقدام به افشای آن اطلاعات خواهد کرد.»
اطلاعات دقیقی از این پرونده به بیرون درز نکرده ولی طبیعی بود که خبرگزاری ایلنا نزدیک به علی ربیعی (در دوره ربیعی، سعیدی سرپرست شستا شد) اینگونه از محمد سعیدی دفاع کند.