رویداد۲۴ شادی مکی: با گذشت ۵ ماه از انتشار ویروس کرونا در کشور شرایط اپیدمی این ویروس بار دیگر نگران‌کننده شده است. در حالیکه روز‌های پایانی اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد تعداد مبتلایان و جان‌باختگان این بیماری در استان‌های مختلف رو به کاهش می‌رفت، اما ناگهان شرایط تغییر کرد آنچنانکه در حال حاضر ۱۸ استان کشور در وضعیت قرمز یا هشدار قرار دارند، تهران نیز به عنوان پایتخت کشور شرایط پیچیده‌تری دارد.
بر این اساس، تعداد مبتلایان به این ویروس در ایران از ۲۲۲ هزار و ۶۶۹ نفر در روز نهم تیر ماه به ۲۵۵ هزار و ۱۱۷ نفر در روز ۲۱ تیر ماه رسیده است یعنی طی ۱۲ روز شاهد افزایش ۳۲ هزار و ۴۴۸ نفری مبتلایان به ویروس کرونا بوده‌ایم. در همین بازه زمانی نیز شاهد افزایش ۲ هزار و ۱۲۷ نفری تعداد جان‌باختگان ناشی از این بیماری بوده‌ایم. روند مبتلایان و قربانیان بسیار شرایط را سخت کرده است و اتخاذ راهکارها و تدابیر بهداشتی و رعایت آن را به امری ضروری و جدی تبدیل کرده است.
افزایش ۷ استان به جمع استان‌های قرمز و زرد طی ۱۰ روز
این افزایش ناگهانی و قابل توجه طی دو هفته اخیر در حالی صورت گرفت که در روز‌های ابتدایی تیرماه فرمانده ستاد مدیریت بیماری کرونا در تهران شرایط پایتخت را نگران‌کننده خوانده و هشدار داده بود که برای اولین‌بار تعداد بیماران بستری از ترخیصی‌ها پیشی گرفته است. در همان روز‌ها سخنگوی ستاد ملی کرونا از قرار داشتن ۱۱ ا ستان کشور در وضعیت هشدار و قرمز خبر داده بود، اما در کمتر از ۱۰ روز یعنی از روز ۱۰ تیر تا کنون تعداد این استان‌ها به ۱۸ عدد افزایش یافته است.
مدتی پیش دانشگاه علوم پزشکی شهرستان مشهد اعلام کرد که وضعیت مشهد از نظر ابتلاء به کرونا از وضعیت قرمز عبور کرده و به وضعیت «هشدار بسیار بالا» رسیده است. نماینده عالی دولت در استان البرز نیز عنوان کرده که وضعیت استان در حالت اضطرار قرار داشته و با توجه به تعداد مبتلایان باید بیمارستان‌های صحرایی و بحران ظرف یک هفته آماده‌سازی شوند.
چند روز پیش هم رییس دانشگاه علوم پزشکی مازندران از ۲ برابر شدن شرعت انتقال این ویروس در استان مازندران خبر داده و اظهار کرده بود: سرعت انتقال در شهر‌های دارای وضعیت قرمز بیشتر است و در این شهر‌ها سرعت انتقال به حدود ۲ نفر رسیده است به این معنا که هر فرد مبتلا به کرونا می‌تواند ۲ نفر را به این ویروس مبتلا کند. وضعیتی خطرناک برای استانی با شهر‌های نزدیک به یکدیگر.
وضعیت در استان‌های هرمزگان و خوزستان و کردستان خطرناک است برخی فعلان محلی از کمبود تخت بیمارستانی در چابهار سخن می‌گویند. شرایط پایتخت که همواره در زمان‌های بحرانی، مدیریت و مرکزیت امدادرسانی را بر عهده داشته است اصلا خوب نیست و مشخص نیست در چنین شرایطی اگر سایر شهر‌های کشور و به‌ویژه استان‌های محروم با توجه به کمبود امکانات نیاز به کمک داشته باشند آیا پایتخت شرایط لازم برای ارائه کمک و خدمات امدادی را خواهد داشت یا نه.
بیشتر بخوانید:
پروتکل‌هایی که اجرا نمی‌شوند
نگاهی به شرایط جامعه پیش‌از اوج‌گیری دوباره کرونا در کشور شاید برای رسیدن به پاسخ این سوال که چرا در شرایطی بدتر از روز‌های ابتدایی شیوع کرونا قرار گرفته‌ایم راهگشا باشد.
پاسخ به این سوال را باید در ۲ عامل جستجو کرد، عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم و عدم رعایت محدودیت‌های اجتماعی پس از بازگشایی کسب و کار‌ها و مشاغل. البته به این موارد باید موارد دیگری از قبیلی عدم کنترل تردد‌های میان استانی و داخل استانی، عدم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در وسایل انبوه‌بر مسافربری مانند هواپیما‌ها و اتوبوس‌ها، عدم تداوم غربالگری در ورودی شهر‌ها و طولانی شدن زمان تصمیم‌گیری برای برخورد‌های سختگیرانه مانند اجباری شدن استفاده از ماسک در اماکن عمومی را نیز اضافه کرد.
از سوی دیگر موضوع حمل و نقل عمومی و ازدحام جمعیت حاضر در مترو و اتوبوس نیز تبدیل به یکی از عوامل بسترساز برای انتقال هرچه بیشتر این ویروس شده است. آتشی که دود آن در تهران و کلانشهر‌ها چشم‌های بیشتری را می‌سوزاند. رئیس شورای شهر تهران تعداد مسافران مترو را یک میلیون نفر در هر روز عنوان کرده است. مساله‌ای که باعث شده در تهران بار‌ها نسبت به لغو دوباره اجرای طرح ترافیک تاکید و از شهرداری خواسته شود که برای جلوگیری از ازدحام جمعیت در سرویس‌های کم ظرفیت حمل و نقل عمومی فعلا اجرای این طرح را متوفق کند. اما این درخواست تا کنون به جایی نرسیده است که شاید علت آن را باید در درآمد شهرداری از رهگذر اجرای این طرح جستجو کرد.
اما ماجرای تصمیمات اشتباهی که می‌تواند زمینه‌ساز تسریع در روند رو به افزایش ابتلا به کرونا شود به همینجا ختم نمی‌شود. در حالیکه طی ۵ ماه گذشته به صورت مداوم بر ضرورت عدم حضور در تجمعات مختلف سخن گفته می‌شد و حتی علیرضا زالی فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر کرونا نیز گفته بود که می‌توان آزمون‌های حضوری را به وقت دیگری موکول کرد. با این حال، اما دو آزمون استخدامی نهضت سوادآموزی و ورودی مدارس غیردولتی روز جمعه ۲۰ تیرماه بر گزار شدند آنهم در شرایطی که روز به روز بر تعداد مبتلایان افزوده و رده سنی بیماران کاهش می‌یابد. حالا خانواده‌ها و دانش‌آموزان نگران تصمیم‌گیری‌ها در خصوص آزمون سراسری هستند و باید دید ستاد مقابله با کرونا این‌بار چه تصمیمی برای جان عزیزان مردم خواهد گرفت.
نامه‌هایی که بی‌سرانجام رها شدند
به گزارش رویداد ۲۴ در حال حاضر بسیاری از استان‌ها به دنبال بازگشت محدودیت‌ها هستند. این محدودیت‌ها در استان البرز از سر گرفته شده‌اند. شورای شهر تهران نیز خواستار بازگشت یک هفته‌ای محدودیت‌ها شده است. رئیس‌ستاد فرماندهی مدیریت بیماری کرونا کلانشهر تهران نیز گفته بود: با توجه به شرایط موجود اعمال محدودیت متناسب با شرایط هر شهر و استان لازم است و به همین علت نامه‌ای مشترک با امضای بنده و استاندار تهران در ۶ بند امروز تهیه و به ستاد ملی کرونا ارسال کردیم تا براساس مصوبه ستاد ملی، محدودیت‌های جدیدتری در شهر تهران اجرا شود. اما هنوز از سرنوشت این نامه خبری نیست.
درتاریخ ۱۲ تیر ماه نیز نامه‌ای با موضوع ایجاد محدودیت‌های کرونایی در استان‌های قرمز از جمله تهران، از سوی معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور به استانداران این استان‌ها تدوین می‌شود. در این نامه استفاده حداکثری از ظرفیت فضای مجازی برای خرید مایحتاج عمومی، کاهش مراجعات به قوه قضائیه و دستگاه‌های دولتی و شهرداری، مورد تاکید قرار می‌گیرد. با این حال، اما در حالی که از تاریخ ابلاغ نامه، یک هفته برای اجرای محدودیت‌ها پیش بینی شده بود، اما از این نامه و اجرای مفاد آن هیچ خبری نبود تا اینکه یک هفته بعد یعنی در تاریخ ۱۸ تیر ماه این نامه توسط یکی از رسانه‌ها منتشر و درباره آن سوال می‌شود. سوالی که باز هم بی‌جواب می‌ماند.
با این حال، اما مساله بازگردانده شدن محدودیت‌ها تا آنجا جدی و ضروری است که فرمانده ستاد عملیات کرونای تهران خواهان وسعت اختیارات این ستاد برای تصمیم‌گیری‌های ضروری شده است. هئیت مدیره سازمان نظام پزشکی تهران نیز طی نامه‌ای به وزیر بهداشت بر ضرورت راهبرد «اولویت حفظ سلامتی و جان مردم و پرسنل درمانی» تاکید و از این نهاد می‌خواهند که ترتیبی اتخاد کند تا حداقل ۳۰% از پرسنل بخش‌های دولتی به صورت گردشی از طریق دورکاری انجام وظیفه کرده و بازگشایی‌های غیر ضروری در حوزه‌های مختلف تعلیق شود. در حوزه پزشکی نیز اعمال جراحی غیر ضروری به بعد از پیک کرونا موکول شود. همچنین نظارت و محدودیت‌های لازم بر اماکن عمومی مانند رستوران‌ها، اتوبوسرانی و مترو به طور ویژه در دستور کار قرار گیرد.
شرایط سخت کادر درمانی کشور
تا کنون بیش از ۲ هزار نفر از پرسنل درمانی کشور به کرونا مبتلا شده و حدود ۱۱۰ نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، خبر‌های بسیار بدی را از شرایط این بیمارستان اعلام می‌کند، افزایش آمار مراجعه‌کنندگان و کمبود چشمگیر تخت‌های بیمارستانی و ابتلای ۵۰ نفر از کادر درمانی بیمارستان به کرونا که باعث خروج آن‌ها از چرخه درمان شده است.
رئیس بیمارستان امام خمینی (ره) نیز از ابتلای کادر درمانی این بیمارستان به‌ویژه در بخش‌های غیرکرونایی خبر می‌دهد ابتلایی که غالبا توسط مراجعانی صورت می‌گیرد که ناقل و بی‌علامت هستند. در حال حاضر کادر درمانی بعد از ۵ ماه مبارزه با ویروسی ناشناخته به شدت از پا افتاده و به لحاظ روحی و جسمی خسته شده‌اند، و در صورت افزایش تعداد مبتلایان در میان این قشر نمی‌توان تصور کرد که چه اتفاقی برای جامعه و بیماران خواهد افتاد. به بیان دیگر هر چه تعداد مبتلایان در جامعه افزایش یافته و مردم در کنار مسئولان از گرفتن تصمیمات درست سرباز زنند خطرات بیشتری دامن کادر درمان و به تبع آن جامعه را خواهد گرفت.
با توجه به بحرانی شدن شرایط جامعه بود که بالاخره رییس اتاق فکر کرونای تهران به صورت شفاف عنوان کرد که اشکالات و نواقص فعلی در مدیریت بحران کرونا نتیجه برخی سوءتدبیرهاست. او گفته بودسیاست آزمون و خطا در بحران‌هایی همچون بحران کرونا کارساز و پاسخگو نیست و هشدار می‌دهم که اگر از این به بعد درست برنامه ریزی نشود و مردم نیز همکاری نکنند، خطر بروز مرگ و میر‌های بسیار بالا وجود دارد. به عبارت دیگر اگر تصمیمات صحیح و به موقع اتخاذ نشود، ممکن است بیش از ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر در ایران به خاطر کرونا جان خود را از دست بدهند.
بگم بگم آقای وزیر! / اقتصاددان‌ها مقصرند
با اینحال در چنین شرایط پرخطری باز هم داستان تکراری «بگم بگم‌ها» شروع شده است. وزیر بهداشت با اشاره به دستاورد‌های نظام بهداشت و درمان کشورکه باعث مهار کنترل کرونا در ۱۳ استان کشور شد از قهر و عصبانیت و حاضر نشدن خود در مقابل دوربین سخن می‌گوید و اینکه بار‌ها گفته است که نباید این حرکت بزرگ افتخار آفرین را در عرصه بین‌المللی لگدمال بی‌توجهی کنیم.
او عنوان می‌کند: «اگر ما دچار خسران در موضوع کرونا شدیم نه اینکه نفهمیم که بازگشایی‌ها آمار مبتلایان را بالا خواهد برد و نه اینکه مترو و اتوبوس تنها یک‌سوم توان جابجایی این جمعیت را دارند. این جهل ما نبود بلکه این ضعف و زانو زدن ما در مقابل اقتصادی بود که کشش نداشت. اگر روزی قرار باشد که خدای نکرده این زحمات مورد هجمه قرار گیرد، شاید حرف‌هایی بزنم که فراتر از کشش و ظرفیت برخی افراد است. گلایه من این است که وقتی به مقام‌های ارشد نظام آدرس غلط می‌دهیم، تصمیم‌گیری‌ها غلط از آب در می‌آید. دیگر نمی‌توانم بگویم که پرسنل من آلوده می‌شوند. گلایه من این است که چرا به عنوان وزیر بهداشت در برابر یک مرجع عالی رتبه زبانم کند بشود، به علت استناد به برخی واژه‌های غیرکارشناسی.»
او در بخشی از سخنانش بار مشکل را بر دوش اقتصاددانانی می‌اندازد که باید به ستاد کرونا در مواجهه با شمشیر دولبه معیشت مردم و سلامت آن‌ها کمک می‌کرده‌اند. حال آنکه آیا این ستاد از اقتصاددانان برای تصمیم‌گیری در چنین امر مهمی دعوت به عمل آورده است. آیا ستاد مقابله با کرونا که حتی توان مقاومت در برابر اصرار‌ها برای برقراری آزمون‌های حضوری را ندارد می‌تواند مجری نظریات اقتصاددانانی باشد که ممکن است نظریات‌شان منافع برخی نهاد‌ها را با خطر مواجه سازد؟
سخنان وزیر بهداشت در حالی ادا شد که نه تنها به روشنگری بیشتر نینجامید بلکه بر ابهامات نیز افزود مثلا اینکه کدام افراد یا نهاد‌های غیر متخصص باعث کندی زبان وی در برابر مقامات عالی‌رتبه‌شده‌اند. منظور از آدرس‌های غلط در سخنان وی چیست؟ چه گروه‌هایی هستند که از کنار مرگ و بیماری تدریجی جامعه بی‌تفاوت می‌گذرند و چرا؟ زیرا تهدید بر گفتن برخی سخنان که گروه‌های خاصی را ناراحت می‌کند می‌تواند نشان دهنده آن باشد که تا کنون نیز به دلیل منافع برخی، منافع عموم جامعه به خطر افتاده است.
ستاد ملی مقابله با کرونا چه خواهد کرد؟
به گزارش رویداد ۲۴ به جرات می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین علل کاهش آمار مبتلایان به کرونا در ماه‌های ابتدایی سال به جز زحمات کادر درمانی کشور، دو هفته تعطیلات نوروز در سراسر کشور و بعد از آن بازگشایی کسب و کارهاست. این درحالی است که از سرگیری دوباره و سریع کسب و کار‌ها برای جلوگیری از مشکلات اقتصادی درسال جدید علاوه بر اینکه به عادی‌سازی کرونا در جامعه انجامید به ازدحام جمعیت در خیابان‌ها و اماکن عمومی و به دنبال آن انتقال سریع بیماری نیز منجر شد؛ لذا بیراه نیست اگر بگوییم علت بروز موج دوم کرونا در جامعه ما همین عجولانه عمل کردن در تصمیم‌گیری‌ها و آزمون و خطا کردن مسائلی است که پاسخ آن از پیش مشخص است. موضوعی که بار سنگین آن توسط برخی مسئولان کشور صرفا بر دوش مردم انداخته شده و سعی می‌شود عدم رعایت نکات بهداشتی از سوی آن‌ها به عنوان تنها عامل این شرایط معرفی شود.
این در حالی است که از ابتدایی‌ترین سختگیری‌ها در مراکز دولتی و خصوصی خبری نیست و نظارتی هم نیست. تنها مساله‌ای که بر ضرورت آن تاکید می‌شود استفاده از ماسک است. آموزش‌ها و یادآوری‌های مرتبط با کرونا در رسانه‌ها و فضا‌های فرهنگی کشور کمرنگ شده است. خطرناک‌ترین مشاغل بازگشایی و مدام تاکید می‌شود که باید به زندگی با کرونا عادت کنید.
حالا باید دید که ستاد مقابله با کرونا در برابر خطر بالقوه‌ای که جان مردم را تهدید می‌کند چه خواهد کرد و آیا درمقابل ابتدایی‌ترین مسائل یعنی برگزاری آزمون‌های حضوری تا مسائل مهم اقتصادی سلامت مردم را بر سایر مسائل ترجیح می‌دهد یا اینکه همچنان در برهمین پاشنه خواهد چرخید و در نهایت با افزایش وحشت‌آور تعداد مبتلایان و جان باختگان و از بین رفتن سرمایه‌های انسانی و اقتصادی کشور برای مبارزه با این بیماری، شرایط بسیار سختی بر کشور حکمفرما خواهد شد.