چراغ قرمز کرونا در جنوب سیستان و بلوچستان/ نگاهی بر امکانات درمانی در تنها بیمارستان چابهار

 

رویداد۲۴ شادی مکی: شهرستان چابهار یکی از مناطق محروم و کم‌برخوردار کشور است که امروز وضعیت آن به لحاظ آمار مبتلایان به ویروس کرونا به رنگ قرمز درآمده است. شرایط این منطقه‌ که پیش از این نیز به لحاظ زیرساخت‌های مختلف رفاهی، درمانی و آموزشی در شرایط نامناسبی قرار داشته و بخش بزرگی از مردم از آن حتی از داشتن آب آشامیدنی سالم نیز محروم بودند، امروز با انتشار ویروس کرونا نگران‌کننده‌تر شده است.

کمبود لوازم بیمارستانی و لوازم بهداشتی حفاظت فردی از یک سو و فقر و شرایط بد معیشتی مردم از سوی دیگر از عوامل زمینه‌ساز افزایش تعداد مبتلایان دراین شهرستان هستند. وجود تنها یک بیمارستان در این شهرستان و عدم برقراری محدودیت‌های کرونایی ولو به صورت حداقلی نگرانی‌ها را نسبت به افزایش ریسک ابتلای مردم این شهرستان به ویروس کرونا افزایش می‌دهد.

 

از سوی دیگر در پاییز پیش رو به دلیل شیوع آنفلوآنزا بی‌تردید یکی از غم‌انگیزترین پاییز‌های کشور ما را رقم خواهد خورد که با ادامه شرایط فعلی در استان‌های محروم کشور از جمله سیستان و بلوچستان باید نگران وضعیت مردم این مناطق به لحاظ شیوع کرونا و حوزه بهداشت و درمان این منطقه باشیم. برای بررسی وضعیت موجود با سعید امیری مقدم رئیس شورای شهرستان چابهار و دکتر بهروز دهقان رئیس بیمارستان امام عملی چابهار به گفتگو نشستیم.

 

امیری مقدم با بیان اینکه به با توجه به مشاهداتم معتقدم ۳۰ تا ۳۵ درصد مردم این شهرستان به کرونا مبتلا شده‌اند، به رویداد ۲۴ می‌گوید: تعداد بیماران مبتلا به کرونا در چابهار بسیار زیاد است و این شهرستان در کنار شهرستان ایرانشهر در وضعیت قرمز قرار دارد.

 

وی ادامه می‌دهد: بسیاری از افراد علائم تب و سرماخوردگی دارند، اما گمان می‌کنند این وضعیت یک سرماخوردگی ساده است به همین دلیل هم به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند از سوی دیگر گرفتن تست هم بسیار محدود است و به همین دلیل آمار مبتلایان مشخص نیست.

 

رئیس شورای شهرستان چابهار با بیان اینکه تست‌های موجود در چابهار و ایرانشهر محدود است، توضیح می‌دهد: به صورت تقریبی روزانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ مورد تست در ایرانشهر و حدود ۶۰ یا ۷۰ نمونه تست نیز در چابهار گرفته می‌شود.

 

 

 

وی تصریح می‌کند: همچنین در این شهرستان ۷۰ درصد مردم در شرایط اقتصادی بسیار بدی به سر برده و حتی از نان شب خود محرومند، فردی که چیزی برای خوردن ندارد و منابع مالی در اختیارش نیست قطعا نمی‌تواند قیمت ۲۵۰۰ تا ۳ هزار تومانی ماسک را بپردازد. اینجا خانواده‌ها پرجمعیت هستند و اگر خانواده ۱۰ نفر هم باشد پرداخت روزانه ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان برای ماسک غیرممکن است؛ لذا با توجه به اینکه مردم قدرت خرید ندارند و ماسک و مواد ضدعفونی کننده هم در سطح شهرستان با کمبود مواجه است تعداد مبتلایان بیشتر شده است.

 

امیری مقدم با اشاره به اینکه بیمارستان امام علی چابهار ۱۹۰ تخت خواب دارد، ادامه می‌دهد: منطقه آزاد چابهار حدود ۲.۵ میلیارد تومان کمک کرده و حدود ۵۰ تخت برای بیماران کرونایی به این بیمارستان اضافه شده است. اما مردم در این منطقه ترجیح می‌دهند در خانه خود را قرنطینه کنند و کمتر به بیمارستان مراجعه می‌کنند، زیرا رفت و آمد از روستا‌ها تا بیمارستان برای مردم سخت است.

 

وی می‌افزاید: با این شرایط در حال حاضر بیمارستان تخت خالی دارد و کمبودی نداریم، اما باید تعداد تخت‌ها افزایش یابد، زیرا در نیمه دوم سال آنفلوآنزا هم به بیماری‌ها اضافه می‌شود؛ لذا با توجه به شرایط و امکانات موجود بعید می‌دانم آن زمان بتوانیم بیش از دو هفته دوام بیاوریم و تخت‌ها سریع اشغال خواهند شد.

---

بیشتر بخوانید: 

 

وی تاکید می‌کند: تعداد زیادی از مردم این شهرستان غذای‌شان در حد سیر شدن است، اما مقوی نیست و نمی‌توانند هر روز از مواد غذایی تقویت کننده سیستم ایمنی بدن استفاده کنند و این موضوع شاید ماهی یک بار رخ دهد. با اینحال براساس گزارش‌هایی که به دست ما رسیده است کودکان خیلی با کرونا درگیر نشده‌اند.

 

رئیس شورای شهرستان چابهار خاطرنشان می‌کند: براساس گزارش‌هایی که دریافت کرده‌ایم بیشتر مبتلایان افرادی بوده‌اند که به بازار رفت و آمد داشته یا در مراسم عروسی و عزا شرکت کرده‌اند و مسائل بهداشتی را رعایت نکرده‌اند.

 

وی می‌گوید: با وجود وضعیت قرمز این شهرستان هنوز هیچگونه محدودیت کرونایی در سطح شهرستان برقرار نشده است و با توجه به تراکم جمعیت و عدم توجه مردم به فاصله‌گذاری اجتماعی، این موضوع تنها در نهاد‌های دولتی و مساجد رعایت می‌شود، اما در سایر نقاط چنین مساله‌ای به چشم نمی‌خورد و اصلا پاسخگو هم نیست.

 

 

 

دکتر بهروز دهقان رئیس بیمارستان امام علی چابهار در اینباره به رویداد ۲۴ می‌گوید: بیمارستان چابهار یک بیمارستان ۲۷۴ تخت‌خوابی و تنها بیمارستان این شهر است. از این تعداد تخت تنها ۱۹۰ تخت برای بستری بیماران بوده و مابقی مربوط به بخش‌های اورژانس، زایشگاه، دیالیزو... است.

 

وی ادامه می‌دهد: خدمات این بیمارستان تنها مختص مردم چابهار نیست بلکه از بندرجاسک در استان هرمزگان تا شهرستان راسک در استان سیستان و بلوچستان را که جمعیتی بالغ بر بیش از ۸۰۰ هزار نفر می‌شود تحت پوشش خود دارد. در این بیمارستان ۴۶ پزشک متخصص در ۱۸ بخش فعال بیمارستانی در حال ارائه خدمت به مردم هستند.

 

او اضافه می‌کند: منطقه آزاد چابهار کمک خوبی به بیمارستان کرد ومبلغ ۳.۵ میلیارد تومان به بخش درمان و بیمارستان چابهار کمک کرد که این موضوع باعث شد آمادگی نسبی خوبی را برای مقابله با ویروس کرونا در سطح شهرستان داشته باشیم. در حال حاضر ۱۰۰ تخت ویژه بیماران کرونایی داریم که ۵۰ تخت در حال استفاده است و ۵۰ تخت در حالت آماده باش تا در صورت نیاز از آن‌ها استفاده کنیم. همچنین طی ۳ هفته گذشته ۶ تخت ICU ویژه کرونا به بیمارستان تخصیص داده شد و دستگاه‌های ضروری نیز در اختیار بیمارستان قرار گرفت.

 

رئیس بیمارستان امام علی چابهار ادامه می‌دهد: این امکانات در حالی با کمک رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر در اختیار بیمارستان قرار گرفته است که ما به بیش از ۸۰۰ هزار بیمار ارائه خدمت کرده و از شهرستان‌های نیک‌شهر، سرباز، دشتیاری و... به بیمارستان امام علی مراجعه می‌کنند. ما نیاز داریم که تعداد تخت‌های بیمارستانی و ICU بیشتر بود. اما با توجه به شرایط فعلی می‌توان گفت این امکانات فعلا کافی است.

 

 

 

وی می‌افزاید: در حال حاضر تنها ۶ دستگاه ونتیلاتور در بخش ICU کرونا داریم و ۲۰ ونیتلاتور دیگر در اختیار ICU ژنرال و عمومی ماست. اما برای فصل پاییز که با همزمانی بیماری آنفلوآنزا و ویروس کرونا مواجه خواهیم بود حتما به تعداد دستگاه‌های بیشتری نیاز خواهیم داشت و این ۶ عدد قطعا کفایت نخواهد کرد.

 

دهقان با یادآوری اینکه در ابتدای شروع کرونا در کشور تا اواسط اردیبهشت وضعیت شهرستان چابهار خوب بود، عنوان می‌کند: برداشته شدن محدودیت‌های کرونایی و بازگشایی مشاغل و مراکز باعث شد که از اواسط اردیبهشت ماه با یک بار بیماری کووید ۱۹ مواجه شویم و مراجعه‌کنندگان به بیمارستان سرریز شوند. اما از طرف دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستان پیش‌بینی‌های لازم برای ارائه خدمات درمانی و بهداشتی در شرایط کرونایی انجام شده بود. ما به صورت کامل قدرت پذیرش بیماران را داشتیم و دچار کمبود تخت نبودیم.

 

وی با بیان اینکه در اوائل شیوع کرونا بسیاری از مردم ابتلا به آن را نوعی انگ می‌دانستند، اظهار می‌کند: در حال حاضر، اما مردم با موضوع کنار آمده اند و در صورت نیاز مراجعه کرده و تست کرونا می‌دهند تا مدتی پیش شرایط به گونه‌ای بود که مردم دیر و در مراحل آخر بیماری به بیمارستان مراجعه می‌کردند، اما با اطلاع‌رسانی‌های صورت گرفته شرایط بهتر شده و مراجعات مردم اگر در مراحل اولیه ابتلا نیست، اما در مراحل آخر هم نیست. هر قدر هم مردم زودتر به بیمارستان مراجعه کنند بسیاری از مشکلات ناشی از بیماری کمتر خواهد شد.

 

این پزشک با تاکید براینکه بیماران مبتلا به کرونا هیچ هزینه‌ای را برای درمان خود پرداخت نمی‌کنند و خدمات رایگان است، خاطرنشان می‌کند: ما در شهرستان چابهار دو مرکز غربالگری ۱۶ ساعته کرونا داریم که یکی درچابهار و یکی هم در پرلان واقع شده است. افراد مشکوک به کرونا به این مراکز مراجعه می‌کنند. پزشک به مدت ۱۶ ساعت در این مراکز حضور دارد و بیماران ویزیت شده و در صورت نیاز برای اخذ نمونه آن‌ها را به بیمارستان ارجاع می‌دهند.

---

بیشتر بخوانید: 

 

 

وی با اشاره به غیرقابل پیش‌بینی بودن شرایط اپیدمی کرونا، تصریح می‌کند:، اما حقیقت آن است که اگر در فصل پاییز موارد ابتلا به ویروس کرونا افزایش یابد قطعا به تعداد بیشتری ونتیلاتور و تخت‌های بیمارستانی نیاز خواهیم داشت.

 

دهقان با بیان اینکه سیستم درمانی نیازمند یک انگیزه اساسی وکمک اجتماعی است، خاطرنشان می‌کند: همکاران ما در حوزه سلامت واقعا خسته بوده و بیش از ۵ ماه است که این بیماری طول کشیده است. نوع پوشش همکاران ما در بخش کرونا به ویژه در فصل گرما به شدت سخت است حتی تحمل یک ساعت این لباس‌ها واقعا طاقت فرساست، اما همکاران ما این لباس‌ها را در طولانی مدت استفاده می‌کنند؛ لذا از مردم می‌خواهیم واقعا پروتکل‌های بهداشتی از زدن ماسک تا حفظ فاصله اجتماعی را رعایت کنند.

 

وی با اشاره به اینکه این بیماری به صورت درون خانوادگی هم درچرخش است، می‌گوید: وقتی با بیماران ارتباط می‌گیریم متوجه می‌شویم که معمولا افراد درجه یک آن‌ها نیز مبتلا شده و بستری هستند. موارد انتقال این ویروس درون خانواده‌ها به شدت زیاد است. از مردم می‌خواهیم از برگزاری مراسم خودداری کرده و آگاه باشند کلونی‌های جمعیتی با توجه به شرایط منطقه و کمبود زیرساخت‌ها می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

 

 

رئیس بیمارستان چابهار همچنین از خیرین و فعلان اجتماعی خواست که این بیمارستان را در موضوع تامین وسائل حفاظت فردی مانند ماسک، گان و دستکش لاتکس کمک کنند.

 

وی تصریح می‌کند: در حال حاضر با کمبود در حوزه تامین این لوازم مواجه نیستیم، اما پیش‌بینی می‌کنیم که در پاییز و با همزمانی کرونا و آنفلوآنزا با کمبود‌هایی در این زمینه مواجه باشیم. اگراز همین حالا در این زمینه بستر‌های لازم را آماده کرده و بتوانیم خیرین را در این حوزه جذب کنیم اتفاق خوبی است. زیرا جمعیت سیستان و بلوچستان بالا بوده و اگر همکاران ما لوازم حفاظت فردی را نداشته باشند خطر ابتلای آن‌ها افزایش می‌یابد.

 

دهقانی با اشاره به اینکه کادر درمان در چابهار مانند سایر بخش‌های جامعه مواردی از ابتلا به کرونا را داشته است، اظهار می‌کند: خروج یک نیروی درمان در هر بخشی از چرخه کار به دلیل ابتلا به کرونا برای یک روز یا ۲ هفته برای بیمارستان زیان‌بار است؛ لذا تلاش ما این است که همکاران ما دغدغه‌ای نداشته باشند. البته مسائل حفاظت فردی همکاران ما مدام در حال پایش است، اما حتما باید پیش‌بینی‌هایی داشته باشیم؛ لذا ضروری است برای تامین این لوازم و دستگاه‌هایی مانند ونتیلاتورو ... از ظرفیت خیرین نیز استفاده کنیم.

 

 

رئیس بیمارستان امام علی همچنین با اشاره به کمبود کادر پرستاری این بیمارستان در شرایط کرونایی عنوان می‌کند: سیاست دانشگاه این است که همکارانی که در قالب طرح باید در بیمارستان حاضر شوند را به بیمارستان چابهار اعزام کند. اما از آنجایی که تعداد پرستاران ما از استاندارد کشوری نیز پایین‌تر است نیاز داریم که با همکاری مسئولان ذیربط نیروی پرستاری جذب کنیم تا به نرم کشوری برسیم تا با توجه به شرایط اپیدمی کرونا از نگرانی‌های ما کم شود.

 

وی اضافه می‌کند: در حال حاضر ضریب اشغال تخت بیمارستانی به پرستار در بیمارستان چابهار هشت دهم است درحالی که در سطح کشور این میزان ۱.۸ است. این موضوع بیانگر کمبود کادر پرستاری در این بیمارستان است. البته این شاخص نسبت به گذشته افزایش یافته است، اما نیاز به مساعدت‌های بیشتری در این زمینه داریم.

این پزشک عنوان می‌کند: مباحث درمانی مانند پلاسما درمانی در بسیاری از نقاط کشور در حال انجام است، اما در چابهار این بحث شروع نشده است. با توجه به گستردگی تعداد مراجعان ما شروع این نوع درمان‌ها می‌تواند آثار مثبتی به دنبال داشته باشد. در حال حاضر به تازگی در بیمارستان خانم ایرانشهر پلاسمادرمانی آغاز شده است. برای این کار ۲ موضوع خرید دستگاه مختص این نوع درمان و آموزش نیرو بسیار مهم است و اگر بتوانیم همکاری خیرین حوزه سلامت را برای تامین مالی راه‌اندازی پلاسما درمانی در بیمارستان چابهار جلب کنیم اتفاق بسیار خوبی است.

 

رئیس بیمارستان امام علی چابهار با اشاره به تجهیز و راه‌اندازی آزمایشگاه مولکولی کووید ۱۹ در چابهار از سوی دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، می‌گوید: ما در گذشته نمونه‌ها را اخذ و با خودرو برای انجام آزمایش به بیمارستان ایرانشهر ارسال می‌کردیم و آن‌ها جواب آزمایش را در اختیار ما می‌گذاشتند. زمان پاسخ‌دهی به نمونه‌ها گاهی تا ۳ روز طول می‌کشید که دلیل آن حجم بالای نمونه‌ها بود این موضوع باعث افزایش نارضایتی مردم شده بود.

 

وی ادامه می‌دهد: به همکاران بومی ما در آزمایشگاه چابهار آموزش‌های لازم در حوزه آزمایش مولکولی کووید ۱۹ داده شدودر حال حاضر همکاران ما در چابهار آزمایش بر روی نمونه‌های اخذ شده از چابهار و سایر شهر‌ها مانند نیک‌شهر، کنارک، دشتیاری و... را انجام می‌دهند.

 

دهقان با اشاره به نبود دستگاه RNA یا دستگاه استخراج در این آزمایشگاه مولکولی چابهار توضیح می‌دهد: با وجود این دستگاه نیاز به مداخله نیروی انسانی در بحث جواب‌دهی کمتر خواهد بود. هزینه این دستگاه بسیار بالاست، اما این دستگاه در حوزه دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر وجود ندارد. اگر بتوانیم این دستگاه را برای آزمایشگاه کووید ۱۹ از سوی وزارت بهداشت یا خیرین جذب کنیم باعث می‌شود که از یک سو کیفیت و سرعت جواب دهی نمونه‌ها افزایش یابد هم اینکه درگیری همکاران ما با نمونه‌ها و احتمال ابتلای آن‌ها به ویروس کرونا کاهش یابد.

 

وی تصریح می‌کند: ما در فصل پاییز قطعا با موارد بیشتری از ابتلا مواجه خواهیم بود و منطقه‌ای با این حجم از جمعیت و این درجه از محرومیت اگر حتی یک دستگاه استخراج هم نداشته باشد واقعا مناسب نیست.

 

به گزارش رویداد۲۴ وضعیت چابهار اگر چه به رنگ قرمز درآمده است اما به نظر می‌رسد کادر درمان این منطقه بیش از امروز نگران فردایی است که بر تعداد مبتلایان به ویروس کرونا افزایش چشمگیر یافته و تجهیزات تنها بیمارستان شهرستان و تعداد کم پرسنل آن به ویژه در بخش درمانی پاسخگوی نیازهای درمانی مردم  در  آن زمان نباشد، قطعا دولت و وزارت بهداشت از هم اکنون باید برای پیشگیری از مرگ و میرهای غیرقابل تردید در آن دوران برنامه‌‌ریزی کرده و تجهیزات مورد نیاز حوزه سلامت این منطقه و تمامی استان‌های محروم کشور را تامین کند. اگر چه که مشکلات امروز این مناطق نتیجه قطعی بی‌تدبیری‌های دیروز در حوزه تامین زیرساخت‌های لازم وضروری برای مناطق محروم است.