آلاینده ازن از ابتدای سال تاکنون ۲۶ روز از هوای تهران را آلوده کرده است. ازن که آلاینده‌ای ثانویه است و در حضور گرما و نور خورشید تولید می‌شود طی یک هفته اخیر تنفس راحت را از تهرانی‌ها گرفته است. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌گوید که برای کاهش ازن باید چند اقدام اساسی در دستور کار قرار گیرد.
رویداد۲۴ حسین شهیدزاده با اشاره به اینکه پیش ساز‌های آلاینده ازن ترکیبات آلی فرار و اکسید‌های نیتروژن هستند، اظهار کرد: بزرگترین منبع تولید ترکیبات آلی فرار، بخارات سوخت وسایل نقلیه است. این بخارات سوخت که در پمپ بنزین‌ها است طی چند مرحله می‌تواند وارد هوا شود.
وی ادامه داد: در مرحله اول که سوخت از انبار‌های اصلی تخلیه و به تانکر‌های حامل آن مننقل می‌شود VOCها یا همان ترکیبات آلی فرار که نوعی آلاینده هستند وارد هوا می‌شوند. در مرحله بعد، انتقال سوخت موجود در تانکر‌ها به مخازن پمپ بنزین‌ها سبب خارج شدن گاز‌هایی می‌شود و در مرحله آخر هنگام سوخت‌گیری خودرو‌ها همزمان با ورود مایع بنزین به باک، بخارات بنزین از آن خارج می‌شود. در واقع به ازای هر یک لیتر مصرف بنزین سه لیتر از بخارات آن وارد هوا می‌شود.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه وزارت نفت برای کنترل بخارات بنزین اجرای «طرح کهاب» را پیش‌بینی کرده است، تصریح کرد: «کهاب» مخفف چهار کلمه «کنترل، هدایت، انتقال و بازیافت» بخارات بنزین است. چنانچه این طرح به طور کامل اجرایی شود هنگام انتقال سوخت به تانکر‌ها بخارات آن توسط لوله‌ای جمع‌آوری و مجدد تبدیل به مایع می‌شود. مشابه این اقدام می‌تواند در پمپ بنزین‌ها هنگام سوخت‌گیری وسایل نقلیه اجرایی شود.
وی در ادامه گفت: در حال حاضر یک پوشش پلاستیکی در اطراف تعدادی از نازل‌های پمپ‌های بنزینی که جدید هستند، وجود دارد که مانع خروج بخارات بنزین هنگام سوخت‌گیری می‌شود البته عموما مردم از آن استفاده نمی‌کنند. با این حال اگر اجرای پروژه «طرح کهاب» تکمیل شود این منبع آلاینده و پیش ساز ازن تا حدودی کنترل خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
دلیل آلودگی هوای تهران در این روزهای گرم سال چیست؟
به گفته شهیدزاده علاوه بر این قطعه‌ای به نام «کنیستر» در خودرو وجود دارد که فشار بخارات بنزین داخل باک را کنترل می‌کند و مانع از ورود بخارات آن به هوا می‌شود. چنانچه این قطعه در خودرو‌ها به درستی کار نکند بخارات بنزین به راحتی از باک خارج خواهند شد.
مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در ادامه درباره منابع تولید کننده آلاینده ناکس یا اکسید‌های نیتروژن که از دیگر پیش ساز‌های ازن هستند، توضیح داد: ناکس حاصل احتراق سوخت در موتور خودرو‌ها است. چنانچه کاتالیست خودرو‌ها به ویژه در موتور‌های انژکتوری به درستی کار کند ناکس قبل از خروج از اگزوز کنترل و مقداری از آن به گاز‌های بی‌خطر تبدیل می‌شود بنابراین وجود کاتالیست سالم در وسایل نقلیه می‌تواند در کاهش آلودگی حاصل از ناکس و ازن موثر باشد.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه در حال حاضر کاتالیست‌ها هزینه زیادی دارند. از این رو بعضی از افراد اقدام به تعمیر یا تعویض آن نمی‌کنند، گفت: این مسئله باعث می‌شود که ناکس زیادی از طریق این خودرو‌ها وارد هوا شود و در مجاورت گرما و تابش نور خورشید واکنش‌هایی را انجام دهد و تبدیل به ازن شود.
شهیدزاده در پایان با بیان اینکه آلاینده ازن می‌تواند مشکلاتی را برای کسانی که مشکلات تنفسی دارند ایجاد کند، تصریح کرد: خودرو‌های فرسوده نیز در تولید آلاینده‌هایی که پیش ساز ازن هستند، نقش دارند.