رویداد۲۴ با شروع فصل تابستان بیماری‌های مربوط به گرما از جمله «گرمازدگی» شایع می‌شود که یکی از اورژانس‌های پزشکی محسوب می‌گردد؛ زیرا در صورت عدم اقدامات صحیح و بموقع حتی می‌تواند منجر به مرگ شود. خوشبختانه آسیب‌های ناشی از عوامل محیطی قابل پیشگیری هستند.
گرمازدگی خفیف: اصطلاحاً به آن خستگی گرمایی هم گفته می‌شود و شایع‌ترین شکل آسیب ناشی از گرماست. در نتیجه تعریق فراوان و از دست رفتن آب و نمک، حجم خون کاهش یافته و علائم کم‌آبی و خونرسانی ناکافی به مغز و قلب و ریه‌ها در فرد بروز می‌کند؛ مثل سردرد، سرگیجه، ضعف شدید، تهوع و گاهی استفراغ، تعریق شدید، بی‌اشتهایی، خستگی، نبض تند و ضعیف، تندی نفس، تحریک پذیری، رنگ پریدگی و سردی پوست. در صورت عدم تشخیص و درمان صحیح خستگی گرمایی، امکان بروز حمله گرمایی وجود دارد.
گرمازدگی شدید: تحت عنوان حمله گرمایی و یک موقعیت اورژانسی تهدیدکننده زندگی شناخته می‌شود. در این حالت معمولاً افزایش درجه حرارت بدن به بیشتر از 40 درجه سانتیگراد می‌رسد که می‌تواند منجر به آسیب سلول‌های مغزی و در صورت عدم اقدامات بموقع و مناسب حتی منجر به مرگ شود. حمله گرمایی معمولا در هوای بسیار گرم همراه با رطوبت بالا ایجاد می‌گردد. در شرایط تولید بیشتر و جذب محیطی بالا، و تعریق کم، دمای بدن به شدت بالا می‌رود. و حتی اگر فرد مایعات هم به اندازه کافی نوشیده باشد، باز هم دمای بدنش بالا خواهد رفت. فعالیت شدید در هوای گرم و بخصوص مرطوب، حتی در فردی که مایعات فراوان نوشیده می‌تواند منجر به گرمازدگی شود.
بیماری‌های ناشی از گرما:
گرفتگی عضلات: نوعی آسیب ناشی از گرماست که معمولا پس از فعالیت شدید بدنی در هوای گرم ایجاد می‌شود. علت این حالت از دست رفتن مقادیر زیاد نمک در اثر تعریق فراوان و مصرف آب زیاد توسط فرد گرمازده می‌باشد. عمدتاً گرفتگی در عضلات بازو، ساق پا و شکم رخ می‌دهد. آنچه در بروز این آسیب مهم است، هوای بسیار گرم نیست، بلکه اختلال در تعادل آب و نمک بدن است.
سنکوپ گرما: نوعی غش خفیف با علائم مشابه گرمازدگی خفیف می‌باشد که به‌دنبال فعالیت شدید در آب‌وهوای گرم ایجاد می‌گردد.
بدن در تلاش برای افزایش دفع گرما، عروق سطحی پوست را منبسط می‌کند. اما وقتی که این عمل به سرعت انجام می‌گیرد سبب کاهش خونرسانی به مغز شده و حالت غش ایجاد می‌شود.
عرق‌سوز: آسیب پوستی ناشی از گرما و تعریق بالا است که معمولاً در نواحی پوشیده شده توسط لباس با علائمی مثل خارش و قرمزی و سوزش بروز می‌کند.
ورزشکاران، کارگران کوره‌پزخانه‌ها، نانوایان، بیماران قلبی عروقی، افراد چاق، کودکان و سالمندان بیشتر در خطر گرمازدگی قرار دارند. به گفته پژوهشگران افراد سالمند بیشتر از دیگران در معرض آسیب‌های ناشی از گرما قرار دارند.
بیشتر بخوانید: خوراکی‌های مناسب برای گرمازدگی؛ از هویج تا آب‌زرشک
راهکارهای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از گرما در سالمندان
از رفتن به محیط بیرون، به‌ویژه در طول گرم‌ترین ساعات روز خودداری کنید.
در صورت لزوم فعالیت خارج از منزل بهتر است برای ساعات پیش از 10 صبح و بعد از 6 بعدازظهر برنامه‌ریزی شود.
در صورت اجبار به حضور در محیط گرم بیرون حتماً در سایه قرار بگیرید یا حداقل سر خود را بپوشانید (بهتر است هنگام راه رفتن از یک سایبان مثل چتر یا کلاه و یا نقاب استفاده کنید).
از انجام فعالـیت بـدنـی و ورزش در هــوای گـرم بپرهیزید. در صورت اجبار به انجام فعالیت در فواصل زمانی معین ترجیحاً در محل خنکی استراحت کنید. در وسیله نقلیه پارک‌شده و خاموش به مدت طولانی نمانید.
از پوشیدن لباس‌های سنگین و نفوذناپذیر به شدت بپرهیزید. در عوض از لباس‌های سبک، گشاد و به رنگ روشن از جنس الیاف طبیعی استفاده کنید که به خنک شدن پوست و تبخیر عرق کمک می‌کند.
آب یا آبمیوه طبیعی به قدر کافی بنوشید؛ اما از مصرف نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنید.
دمای محل سکونت خود را با دستگاه‌های تهویه و خنک کننده در حد مناسب نگه‌دارید. (پنکه‌های برقی ممکن است کمک‌کننده باشند، اما در هوای خیلی گرم مفید نیستند، چون کل فضا را یکنواخت خنک نمی‌کنند).
در طول روز پنجره‌ها را بسته و با کشیدن پرده یا کرکره جلوی ورود گرما را بگیرید.
به میزان کافی خواب و استراحت داشته باشید. میوه‌ها و سبزیجات را به مقدار کافی در برنامه غذایی بگنجانید. بهتر است تنها نباشید. در شرایط گرم آب‌وهوایی در صورت بیرون رفتن حتماً کسی را همراه خود ببرید.
در مواجهه با گرما و تعریق زیاد در اسرع وقت لباس‌های خیس را درآورده، در صورت امکان استحمام نموده یا حداقل دست‌ها و پاها را شست‌و‌شو نمایید.
از نوشیدن مایعات خیلی سرد یا استحمام با آب خیلی سرد خودداری کنید.
تشنگی شاخص دقیقی برای نشان دادن گرمازدگی نیست، اگر ادرارتان کمرنگ یا پررنگ شده است، یعنی به مصرف آب و مایعات بیشتری نیاز دارید.
در صورت ابتلا به بیماری‌های قلبی، فشارخون و دیابت و مصرف هرگونه دارو حتما با پزشک مشورت نمایید.
هنگام خروج از منزل حتما بطری کوچک آب، کلاه یا نقاب و بادبزن دستی همراه داشته باشید.
در صورت احساس ناخوشی و بروز علائمی مثل سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، تنفس و نبض تند حتما درخواست کمک کنید.
سالمند مشکوک به گرمازدگی حتما باید به مراکز درمانی مراجعه کند؛ حتی اگر پس از اقدامات اولیه حالش بهتر شده باشد. در صورت بروز کوچک‌ترین آسیب گرمایی، توقف هرگونه فعالیت، دوری از فضای گرم و انتقال به محیط مناسب، استراحت و دراز کشیدن، مصرف مایعات، تعویض لباس‌ها، شست‌وشوی بدن یا حداقل دست‌ها و پاها از جمله اقدامات ساده و کمک‌کننده است.