رویداد۲۴ وب سایت تحلیلی اویل پرایس در تحلیلی به همکاری بلند مدت ایران و چین پرداخت و با عنوان «چرا اتحاد نفتی ایران و چین از اهمیت بالایی برخوردار است؟» نوشت:
به حدی رقابت استراتژیک ایالات متحده با جمهوری خلق چین در مورد تجارت در دریای جنوبی چین بالاگرفت و ابعاد وسیعی راتحت تاثیر قرار داد که به اسانی دیگر فعالیتهای چین و تغییر رفتارهای این کشوردر مناطق دیگر به محاق رفته است. در ۶ ژوئیه سال ۲۰۲۰ وزیر امور خارجه ایران، جواد ظریف اعلام کرد که ایران از مدتها قبل در حال مذاکره توافق با چین بوده است که طی آن با برقراری پیوندهای بازرگانی و استراتژیک، این دو کشور شرکای استراتژیک یکدیگر محسوب میشوند..
این اتفاق منجر به گسترش رقابتهای بین المللی ایالات متحده و چین در بخشهای جدید جهان میگردد. شاید از همه مهمتر، این اقدام یک پاسخ اساسی و قابل توجه به هند برای موفقیت و پیشبرد نظامی مقابل چین در کشمیر در ژوئن سال ۲۰۲۰ باشد.
این رسانه در ادامه مدعی شد: توافقنامه میان ایران و چین به معنای پایان استفاده هند از بندر چابهار و احداث یک خط ریلی از آن شهر بندری به سمت شمال برای ارتباط با یک خط ریلی جدید به افغانستان است. تحرکات هند در کشمیر در سالهای ۲۰۱۹-۲۰۲۰ پکن را به طور گسترده تحت تاثیر قرار داد و باعث شد طی حرکتی جدید از طرف هند، مسیر کمربندی میان چین و پاکستان که از طریق کشمیر تحت کنترل پاکستان ازاد قرار داشت قطع گردد و هند را صاحب مسیر زمینی مستقل به اسیای میانه سازد.
بنابراین، پس از تقابل نیروهای ارتش هند و ارتش چین در منطقه لاداخ کشمیر در تاریخ ۱۵-۱۶ ژوئن، ۲۰۲۰، پکن تصمیم گرفت با قطع دسترسی هند به آسیای میانه از طریق ایران، به این تقابل نظامی پاسخ دهد. اولین نشانهها پس از اعلام موافقت نامه میان ایران وچین اشکار شد، بدین صورت که دولت ایران ساخت خط راه آهن چابهار تا زاهدان که قرار بود توسط هند ساخته شود را با استناد به تاخیر عملکرد هند در پروژه ۶۲۸ کیلومتری، لغو کرد. دولت ایران سپس اعلام کرد که قصد دارد این پروژه را خود به تنهایی با سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیون دلاری صندوق توسعه ملی در راه آهن ایران به سرانجام رساند.
در ماه مه سال ۲۰۱۶ نخست وزیر هند نارندرا مودی برای امضای توافق نامه چابهار به تهران سفر کرد، اما هند از بیم آنکه این پروژه هند را مورد تحریمهای امریکا قرار دهد اجرای پروژه را به تاخیر انداخت.
بیشتر بخوانید: قرارداد ۲۵ ساله تهران و پکن؛ پیروزی یا شکست/ جایگاه ایران در بازی چین و آمریکا کجاست؟
توافقنامه میان چین وایران میتواند به توسعه جدی روابط نظامی دو کشور و فروش صنایع دفاعی و نظامی چینی به ایران منجر شود. حدود ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری چین در طی ۲۵ سال نقش مهمی در نوسازی راه آهن، بنادر، شبکه ۵G وغیره در ایران خواهد داشت و در عوض چین به مدت ۲۵ سال آینده ازمشتقات نفتی ایران با تخفیف ویژه بهرمند خواهد شد.
چین این توانایی را دارد که ایران را به بخشی ازمسیر کمربند جادهای خود تبدیل کرده و در مناطق مهمی از ایران مناطق آزاد تجاری ایجاد کند. چین حضور استراتژیک خود را در منطقه خلیج فارس از زمان جنگ میان ایران و عراق در سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ آغاز کردو پس از ان در پی گسترش حضور خود در منطقه بود.
بررسی فعالیتهای چین طی یک دهه گذشته، نشان دهنده آنست که مهمترین هدف چین تأمین امنیت واردات انرژی خود از خلیج فارس و نیز رقابت با ایالات متحده و هند است. نگاه چین به روزی است که به عنوان ابر قدرت خلیج فارس و اقیانوس هند شناخته شود، عنوانی که در تلاش بود تا در آسیا و اقیانوس آرام بدست اورد.
چین پاکستان را نیزبه عنوان شریک اصلی خوددر طرح کمربندی و مسیر جادهای تبدیل کرده بود. اکنون چین نقش اساسی در توسعه و مدیریت بندر گودار پاکستان، در دریای عرب دارد. چین همچنین ۱۰.۷ میلیارد دلار برای تبدیل یک روستای ماهیگیری عمانی به یک منطقه ویژه اقتصادی به نام منطقه اقتصادی دوکم سرمایه گذاری کرد، اما عمان بخش قابل توجهی از تأسیسات دریایی دوکم را برای نیروهای انگلیسی و آمریکایی رزرو کرده بود.
چین با این اقدامات هردو هدف استراتژیک و اقتصادی را با هم دنبال میکند. در سال ۲۰۱۹، پکن در اقدامی که با شکست مواجه شد سعی کرد عربستان و امارات متحده عربی را به مدار خود بکشاند. اما متوجه شد که در آن واحد و به طور همزمان نمیتواند با دو کشور ایران و شبه جزیره عربستان در رابطه استراتژیک باشد. پس گزینهی مهمتر یعنی ایران را انتخاب کرد.
برای چین حصول اطمینان از دسترسی به نفت و گاز خلیج فارس بسیار حیاتی بوده و خواهان محدود کردن توانایی امریکا در نفوذ به این دسترسی در مواقع بحران و جنگ است. چین بیش از ۷۰ درصد از نفت مورد نیاز و بیش از ۴۰ درصد از محصولات خود را از خلیج فارس وارد میکند.
تجارت و روابط استراتژیک میان ایران و چین از بسیاری جهات تلاشهای ایالات متحده برای تحریم هر دو کشور را دور میزند.. در شرایطی که هر دو کشور تحت فشار زیادی از سوی تحریمها قرار داشتند، تهران و پکن متحدان جدیدی که این شرایط را برایشان آسانتر میکرد یافتند. با افزودن روسیه به این ترکیب، منطقه تجاری این دو کشور پهناورتر نیز میگردد.
با این وجود، چالشهای واقعی این توافق نامه اینست که آیا اقتصاد چین میتواند در طی مدت زمان توافق جدید پایدار بماند یا خیر و اینکه نیروی نظامی هند بخاطر قطع مسیر پاکستان به چین تا چه حد میتواند برای پکن مشکل افرین باشد. اما، مطمئناً، توافق جدید با ایران نشان دهندهی آن است که پکن برای روزی که کوریدور پاکستان به هند از بین رفته است، چاره اندیشی کرده است.