رویداد۲۴ دکتر سیامک سمیعی درباره تعرفه فعلی انجام خدمت گلوبال آزمایش تشخیص مولکولی کووید۱۹ گفت: این آزمایش‌ها در بخش دولتی حدود ۲۳۰ هزار تومان و در بخش خصوصی حدود ۵۸۷ هزار تومان است. این تعرفه همه هزینه‌های خدمت از جمله نمونه‌برداری از طریق سواب نازوفارنکس (انتهای بینی) و اوروفارنکس (انتهای حلق) را پوشش می‌دهد.
دکتر سمیعی افزود: تجویز و انجام آزمایش تشخیص مولکولی کووید۱۹ در بخش دولتی تابع پروتکل‌ها و اولویت‌های ابلاغی است و به همین علت چون مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی وزارت بهداشت است، رایگان انجام می‌شود.
به گفته این پزشک، آزمایش تشخیص مولکولی یا PCR در حال حاضر تنها روش آزمایشگاهی برای تشخیص قطعی کووید۱۹ است.
وی افزود: تعرفه انجام آزمایش سرولوژی کووید۱۹ در حال حاضر و تا تعیین و ابلاغ تعرفه اختصاصی، به ازا هر یک از آزمایش‌های درخواستی IgM و IgG، در بخش دولتی حدود ۱۲ هزار تومان و در بخش خصوصی حدود ۳۰ هزار تومان است.
سمیعی گفت: اگرچه آزمایش سرولوژی کووید۱۹ توسط سازمان جهانی بهداشت یک روش مکمل برای تشخیص بالینی کووید۱۹ معرفی شده است، اما انجام این آزمایش (سرولوژی) در بیشتر موارد غیرضروری است و سیاست فعلی وزارت بهداشت استفاده از آن فقط در بررسی‌ها و مطالعات سرواپیدمیولوژی و برای به دست آوردن تصویری از مواجهه یا عفونت یک جمعیت با ویروس عامل بیماری است. در چنین مطالعاتی هزینه‌ای از افراد و بیماران دریافت نمی‌شود.
تست سرولوژی ضروری نیست
مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت ادامه داد: وزارت بهداشت از پزشکان و آزمایشگاه‌های پزشکی می‌خواهد که از تجویز و انجام غیرضروری این آزمایش‌ها، خصوصاً آزمایش سرولوژی به دلیل عواقب نامطلوب اقتصادی و غیراقتصادی ناشی از انجام خدمات غیرضروری خودداری کنند.
بیشتر بخوانید: میزان دقت انواع تست‌های کرونا/ منفی بودن تست، ردکننده ابتلا نیست
سمیعی تاکید کرد: نتایج آزمایش‌های سرولوژی ممکن است در تعیین وضعیت عفونت یک فرد ابهاماتی ایجاد کند که منجر به تحمیل هزینه اضافی و ناروا به افراد و نظام سلامت شود. چنین مشکلاتی در صورت نتایج مثبت و منفی کاذب می‌تواند وضع را پیچیده‌تر کند. ضمنا نتیجه مثبت این آزمایش‌ها ممکن است اعتماد کاذب در مورد وضعیت ایمنی افراد و مصونیت نسبت به بیماری و یا ابتلای مجدد ایجاد کند.
وی افزود: بنابراین تجویز آزمایش و تفسیر نتایج آزمایشگاهی سرولوژی اگر ضروری باشد، باید منحصراً توسط پزشکانی که با بیماری و پیچیدگی های تشخیصی آن، از جمله کاربر آزمایش‌ها و نحوه تفسیر نتایج آنها بر اساس دستورلعمل‌های ابلاغی تشخیص و درمان کووید۱۹ آشنایی کامل دارند، انجام شود.
سمیعی با بیان اینکه از هزینه تمام‌شده تولید کیت‌های مربوط به آزمایش‌های کووید۱۹ اطلاعی در دست نیست، اظهار کرد: اما برآورد هزینه تمام‌شده آزمایش تشخیص مولکولی در حال بازنگری است و قطعا کاهس پیدا خواهد کرد و نتیجه این برآورد توسط دفتر ارزیابی فناوری‌های سلامت، تدوین استاندارد و تعرفه خدمات سلامت معاونت درمان و همچنین دبیرخانه شورای عالی بیمه تجزیه و تحلیل و اعلام خواهد شد.
ارزش تعرفه هر کیت
مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت اظهار کرد: ارزش تعرفه هر کیت یا هر خدمتی دو قسمت است؛ یکی جزو فنی و دیگری جزو حرفه‌ای؛ جزو حرفه‌ای مرتبط با تیم ارائه خدمت است و جزو فنی جز هزینه‌ای است که خود نیز بر دو جزو است. یکی قسمتی که خیلی وابسته به ارز است و جزو بعدی وابستگی کمتری به ارز خواهد داشت.
سمیعی گفت: اکنون با پیشنهاد ما به شورای عالی بیمه قرار شد به جای آنکه تعرفه دوجزئی باشد، بر اساس سه جزو محاسبه شود تا به این ترتیب سهم حرفه‌ای، سهم فنی وابسته به ارز و سهم فنی مستقل از ارز تعیین شود. در این میان سهم فنی وابسته به ارز ریالی تعیین می‌شود.
این پزشک ادامه داد: از آنجا که ممکن است در روزها و ماه‌های آینده قیمت کیت تغییر کند، برای آنکه مشکلی به وجود نیاید، جزو سوم محاسبه قیمت از سوی وزارت بهداشت رصد می‌شود و از اداره کل تجهیزات پزشکی می‌خواهد آن را به گونه‌ای نگه دارد تا حداقل نوسان را داشته باشد تا آزمایشگاه‌های بخش دولتی یا خصوصی متضرر نشوند. البته هنوز محاسبه سهم ریالی یا جز سوم به شکل دقیق اتفاق نیفتاده است اما اختیار آن با دبیرخانه شورای عالی بیمه است.
نحوه طرح شکایت
سمیعی در خصوص نحوه طرح شکایت در خصوص بروز تخلفات احتمالی در اخذ نمونه، اظهار کرد: بهترین روش برای شکایت، مراجعین و بیماران در رابطه با نحوه ارائه، کیفیت و تعرفه خدمت، در هر یک از مراکز تشخیصی و درمانی دولتی و خصوصی، اعم از بیمارستان، درمانگاه، آزمایشگاه خصوصی و غیره، انعکاس رسمی و مکتوب آن به معاونت درمان دانشگاهی است که مرکز ارائه کننده خدمت تابع آن است.
مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت افزود: راه دوم تماس با شماره تلفن ۱۹۰ و ثبت شکایت است. آزمایشگاه مرجع سلامت اکیداً توصیه می‌کند هر شکایت یا ابهامی پیش از انعکاس به مراجع فوق، حتما با مسئولین موسسات فوق مطرح شود تا در صورت امکان در همان موسسه ثبت، رسیدگی و پاسخگویی شود.
انجام آزمایش تشخیص مولکولی
این مسئول در پاسخ به این سوال که در صورتی که تست تشخیصی در یک مرکز خصوصی انجام شود و پاسخ تست مثبت باشد، آیا مراکز درمانی و بیمارستان‌های دولتی با اتکا به پاسخ آزمایش بیمار را پذیرش خواهند کرد یا خیر، بیان کرد: دستورالعمل‌های مصوب کمیته علمی کشوری کووید۱۹ که توسط وزارت بهداشت ابلاغ شده است، انجام غربالگری علامتی و سایر بررسی‌ها را برای پزشکان بخش خصوصی مجاز دانسته و تاکید می‌کند که بیمار پس از مراحل ارزیابی بر حسب شدت علائم ارجاع شود.
دکتر سمیعی گفت: در حال حاضر انجام آزمایش تشخیص مولکولی توسط آزمایشگاه‌های بخش خصوصی جز در ارتباط با نمونه‌های ارسالی از مراکز درمانگاهی و بیمارستانی دولتی و در چهارجوب نظام ارجاع بیماران کووید۱۹ در این دستورالعمل توصیه نشده است.
وی افزود: ضمنا افراد فاقد علائم بالینی و حتی با علائم خفیف، به جز در شرایط خاص، در اولویت تجویز و انجام آزمایش تشخیص مولکولی قرار ندارند و انجام آزمایش برای افراد فاقد علامت و صرفاً به درخواست بیمار غیرضروری است.
مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت اظهار کرد: با این وصف اگر آزمایش تشخیص مولکولی در یکی از آزمایشگاه‌های دارای مجوز برای انجام آزمایش تخصصی کووید۱۹ انجام شود، پزشکانی که در مراکز درمانی و بیمارستان‌های دولتی بیماران و مراجعه‌کنندگان را ویزیت و به طور مستقل ارزیابی می‌کنند، برحسب نتیجه ارزیابی خود می‌توانند نتیجه آزمایش را پذیرفته و برای او و افراد علامت‌دار در تماس نزدیکش قرنطینه یا ایزوله خانگی و همچنین بستری در بیمارستان را تجویز کنند.
سمیعی ادامه داد: پزشکان مراکز درمانی و بیمارستان‌های دولتی در صورت تردید در اعتبار نتیجه آزمایش می‌توانند نمونه‌گیری مجدد و تکرار آزمایش تشخیص مولکولی کووید۱۹ را درخواست کنند. در واقع این به تشخیص پزشکان مراکز درمانگاهی ۱۶ یا ۲۴ ساعته، بیمارستان‌ها یا سایر مراکز درمانی کووید۱۹ بستگی دارد.
وی با اشاره به اینکه انجام تبلیغ برای آزمایش اختصاصی کووید۱۹ و پیشنهاد انجام آزمایش در موارد غیرضروری و فاقد اولویت، به وسیله هر شخص یا موسسه‌ای مصداق ایجاد تقاضای القایی و تحمیل هزینه محسوب می‌شود، افزود: به همین دلیل این کار نه تنها غیر اخلاقی بلکه تخلف است.
شرایط نمونه‌برداری در خارج از آزمایشگاه
مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت ادامه داد: در صورت نیاز به انجام نمونه‌برداری در خارج از آزمایشگاه، خصوصاً در مورد افراد آسیب‌پذیر و کسانی که توان حضور در آزمایشگاه را نداشته باشند یا حضور آنها در بیمارستان یا آزمایشگاه با ریسک ابتلا به ویروس همراه باشد، این کار باید مطابق آئین نامه تاسیس و مدیریت آزمایشگاه پزشکی، به وسیله نمونه‌بردار آزمایشگاه و مطابق استانداردهای فنی با رعایت الزامات مدیریت نمونه به خصوص ایمنی و امنیت زیستی انجام شود. به همین دلیل نمونه‌برداری در خارج از آزمایشگاه فقط می‌تواند تحت نظارت و مسئولیت مسئول فنی آزمایشگاه انجام شود.
سمیعی خاطرنشان کرد: در تعرفه خدمات آزمایشگاهی هزینه حضور نمونه بردار و نمونه برداری در محلی خارج از آزمایشگاه وجود ندارد اما این هزینه باید تابعی از هزینه ایاب و ذهاب در سطح شهر باشد.
وی گفت: تاکید می‌شود هزینه‌های مربوط به نمونه‌برداری، قسمتی از تعرفه ابلاغ شده برای آزمایش تشخیص مولکولی کووید۱۹ بوده و در حال حاضر فقط آزمایشگاه‌هایی که مجوز اختصاصی انجام آزمایش تشخیص مولکولی کووید۱۹ را از آزمایشگاه مرجع سلامت دریافت کرده اند، مجاز به پذیرش، نمونه برداری و انجام این خدمت هستند.
این مسئول بیان کرد: تاکنون به هیچ آزمایشگاه خصوصی مجوز پذیرش و نمونه‌گیری برای آزمایش تشخیص مولکولی کووید۱۹ و ارسال آن به آزمایشگاه دیگر داده نشده است.
تعداد آزمایشگاه‌های خصوصی در زمینه تست
مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت درخصوص تعداد آزمایشگاه‌های خصوصی فعال در زمینه تست‌های تشخیصی کرونا، اظهار کرد: بر مبنای آخرین فهرست آزمایشگاه‌های مجاز به انجام آزمایش تخصصی تشخیص مولکولی کووید۱۹ که مربوط به هفته اول مردادماه می‌شود، بیش از ۱۹۰ آزمایشگاه دارای صلاحیت فنی ارائه این خدمت تشخیص داده شده‌اند.
سمیعی افزود: از این تعداد ۷۵ آزمایشگاه خصوصی یا وابسته به خیریه یا سازمان‌های مردم‌نهاد هستند. این آزمایشگاه‌ها تحت نظارت مدیریت امور آزمایشگاه‌های معاونت درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی بوده و ملزم و متعهد به رعایت استانداردها و الزامات ابلاغی وزارت بهداشت هستند.
او گفت: در صورت وجود شکایت از کیفیت و عملکرد این آزمایشگاه‌ها، معاونت درمان دانشگاه آن را ثبت و رسیدگی می‌کند و در صورت اثبات انحراف یا تخلف موظف به برخورد مطابق قانون و مقررات مربوط است.
ظرفیت روزانه انجام تست‌های تشخیصی کرونا
مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت درباره ظرفیت روزانه انجام تست‌های تشخیصی کرونا و برنامه‌های احتمالی برای افزایش ظرفیت آن در آینده اظهار کرد: بر اساس تجمیع داده‌های آزمایشگاهی که تقریباً هر روز توسط سخنگوی محترم وزارت بهداشت اعلام می‌شود، تعداد آزمایش‌های روزانه در شبکه آزمایشگاهی کووید۱۹ ممکن است به بیش از ۲۵ هزار آزمایش تشخیص مولکولی برسد.
دکتر سمیعی گفت: وزارت بهداشت علیرغم چالش‌ها و دشواری های این دوران، خصوصاً تحریم‌های ظالمانه، برنامه‌هایی برای توسعه کمّی و کیفی آزمایشگاه‌های دولتی در ماه‌های آتی، با اولویت شبکه آزمایشگاهی بهداشت کشور دارد و تحقق آن را به طور جدی تعقیب می‌کند.