رویداد۲۴ بیش از یک سال است که به‌رغم فراز وفرود‌های موجود، روند صعودی بازار سرمایه آغاز شده است؛ به طوری که بازدهی این بازار در سال ۹۸ چیزی حدود ۱۸۰ درصد و طی چهارماهه آغازین سال جاری چیزی حدود ۲۵۰ درصد بوده‌است. رشدی که اگر بنا به تداوم آن باشد در پایان سال تحقق شاخص ۳ میلیون واحدی به هیچ وجه دور از انتظار نیست.
گرچه درباره بازار سرمایه نظرات موافق و مخالف زیادی منتشر شده‌است و برخی کارشناسان این رشد را دارای حباب و برخی دیگر با توجه به مواردی، چون نرخ تورم، حجم نقدینگی و تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌های بورسی آن را طبیعی و معمول می‌دانند، اما فارغ از بررسی خوب و بد رشد شاخص بورس، علم به این موضوع که بورس در میان بازار‌های مالی یکی از بازار‌های پرسود، اما پر‌ریسک به شمار می‌رود ضروری است. مساله‌ای که باید تمام افرادی که قصد ورود به این بازار را دارند از آن مطلع باشند.
بیشتر بخوانید: اقدام قابل توجه عربستان: خرید میلیارد‌ها دلار سهام در حین سقوط بورس‌های جهانی
بازار سرمایه ایران طی یک سال گذشته بخش قابل توجهی از نقدینگی موجود در بازار را جذب خود کرده‌است؛ به طوری که بر اساس آخرین آمار‌ها چیزی بیش از ۳۰ درصد نقدینگی ایجاد شده جذب این بازار می‌شود. با این حال طی روز‌های گذشته و پس از ریزش یا همان اصلاح چند روز اخیر در بازار سرمایه برخی رسانه‌های فارسی‌زبان خارج‌نشین که گویا از هر مساله و فرصتی به دنبال صید ماهی دلخواه خود هستند به آب و آتش زدند تا با بزرگنمایی این اصلاح آن را به نوعی تا حد یک فاجعه اقتصادی در ایران بزرگنمایی کنند. موضوعی که گر چه با پایان اصلاح و مثبت شدن بازار در روز گذشته باعث شد تیر این شبکه‌ها به سنگ بخورد، اما باید توجه داشت بازار سرمایه با بازار پول که افراد در قبال سرمایه‌گذاری در آن سود تقریبا مشخصی دریافت می‌کنند متفاوت است. بورس یعنی ریسک و افراد وارد شده در این بازار باید بدانند هیچ‌کس سود آن‌ها در این بازار را تضمین نمی‌کند.
بعضی‌ها می‌خواهند بورس زمین بخورد
قاسم محسنی، عضو سابق شورای عالی بورس به خبرنگار جام‌جم گفت: زمانی که صحبت از سواد مالی می‌شود برخی افراد محاسبه اولیه بخش مالی در ذهنشان نقش می‌بندد در حالی که گروه مالی بخش‌های مختلف دارد و بورس نیز صرفا بخشی از آن را تشکیل می‌دهد.
وی با بیان این‌که برخی رسانه‌های خارجی از نابسامانی اقتصاد ایران بهره‌برداری‌های سیاسی می‌کنند، تصریح کرد: اکنون شرایطی پیش آمده که عده‌ای در داخل و عده‌ای در خارج از کشور به دنبال ریزش بازار سرمایه هستند تا وانمود کنند اقتصاد ایران با معضلات زیادی روبه‌رو‌ست تا از این طریق بتوانند سرمایه‌های مردم را از بورس خارج و به سمت بازار‌های موازی هدایت کنند. محسنی در مورد بازدهی معقول بورس معتقد است: نباید اقتصاد و بورس ایران را با اقتصادی مانند ژاپن که رشد اقتصادی بالا و تورم پایین دارد مقایسه کنیم.
به طور معمول بازدهی سرمایه ۳ تا ۴ درصد بالاتر از تورم است و در اقتصاد ایران که تورم بالایی داریم اگر بازدهی اقتصادی ۴ درصد بیشتر از تورم باشد طبیعتا رقم بالایی خواهد بود. در این شرایط طبیعتا بازدهی ۴۰تا۵۰ درصدی بازار‌های مالی از جمله بورس موضوع عجیبی نیست.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان این‌که برخی افراد بدون تحقیق اقدام به خرید و فروش سهام در بورس می‌کنند، افزود: به کسانی که قصد دارند وارد بازار سرمایه شوند توصیه می‌کنم ابتدا باید تحت آموزش قرار بگیرند و بعد از آموزش وارد این بازار شوند، اما متاسفانه برخی شهروندان ما در حالی که حتی با کلمه اصلاح یا پرتفو و... نیز آشنا نبوده و از بدیهیات بازار مطلع نیستند تنها به واسطه شنیده‌های خود که بازار سرمایه سودده‌است وارد این بازار شده و گا‌ها در دام افراد سودجو می‌افتند.
عضو سابق شورای عالی بورس تصریح کرد: این افراد ابتدا باید آموزش‌های لازم را فرا گرفته و با اصطلاحات بورسی آشنا شوند و پس از آن اقدام به خرید و فروش کنند. طی این مدت نیز می‌توانند از کارگزاری‌های بزرگ برای خرید و فروش سهام کمک بگیرند تا از سود مطمئن برخوردار شوند.
عضو سابق شورایعالی بورس تاکید کرد: فراگیری بورس به این معنا نیست که طی مدت کوتاهی افراد تحلیلگر بازار شوند، اما حداقلش این است که سواد بورسی افراد افزایش یابد. به طور مثال اغلب کارگزاری‌ها کلاس‌های دوره مبتدی تا حرفه‌ای بورس را برای سهامداران خود برگزار می‌کنند و از سوی دیگر سازمان بورس نیز کلاس‌های مختلفی را در این زمینه برگزار می‌کند که پیشنهاد می‌شود افراد به جای دریافت سیگنال از فضای مجازی یا توجه به شبهات شبکه‌های فارسی‌زبان خارجی که با ایران عناد دارند از محل درست آن کسب اطلاع کنند.
معضلی به نام تحلیل غلط بورس
پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی نیز در این باره به خبرنگار ما گفت: به‌نظر می‌رسد برخی رسانه‌ها در زمینه اطلاع‌رسانی ضعیف عمل کرده‌اند و همین موضوع باعث شده تا برخی افراد در داخل و برخی دیگر در خارج از کشور و در شبکه‌های ضدایرانی و معاند اقدام به تخریب بازار سرمایه به عنوان بازاری که اکنون با اقبال مردم روبه‌رو شده‌است، کنند.
وی با اشاره به این‌که مشکل بازار سرمایه اقتصادی نیست، افزود: اکنون بازار سرمایه سودده‌ترین بازار اقتصادی ایران به شمار می‌رود، مشخص است در شرایط فعلی تخریب این بازار با مقاصد سیاسی انجام می‌شود.
این کارشناس اقتصادی گفت: برخی رسانه‌ها زمانی که بازار با نوسان یا اصلاح روبه‌رو می‌شود در برخی موارد از تیتر‌ها و کلمه‌هایی، چون سقوط سهمگین استفاده می‌کنند که نشان از بی‌سوادی و کم اطلاعی این رسانه‌ها است. در یکی از این موارد که یکی از رسانه‌ها از واژه سقوط وحشتناک استفاده کرده‌بود وقتی بررسی کردم متوجه شدم که بازار طی یک هفته صرفا ریزشی ۱۲ درصدی داشته در حالی که در هفته قبل از آن شاهد رشدی ۳۰درصدی بوده‌است.
به گفته مولوی، زمانی که دولت روسیه اعلام کرد واکسن کرونا کشف شده قیمت اونس جهانی طلا از ۲۰۵۰ به ۱۸۹۰ دلار کاهش یافت، اما رسانه‌های تحلیلگر خارجی هرگز از واژه سقوط استفاده نکردند و البته دیدیم پس از چند روز اونس جهانی نیز دوباره وارد کانال ۲۰۰۰ دلاری شد.
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است زمان گویای همه ابعاد یک بازار است و مردم برای این‌که بتوانند از بازار سرمایه بهره ببرند بهتر است از سیگنال‌های فضای مجازی فاصله بگیرند و به جای این‌که دنبال پول‌های بادآورده‌باشند آموزش‌های لازم را کسب کنند تا بتوانند همیشه از آن به عنوان یک فعالیت اقتصادی بهره ببرند.
افزایش سواد بورسی نیاز امروز جامعه
شمس‌الدین حسینی، وزیر اسبق اقتصاد نیز در این باره به خبرنگار جام‌جم گفت: در ماه‌های اخیر بخش قابل‌توجهی از تازه واردان به بورس اشخاص حقیقی بودند که عموما با سرمایه‌های خرد بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان وارد این بازار شده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد طبقات متوسط جامعه در حال حرکت به سمت سرمایه‌گذاری در بورس هستند. اما مساله درباره این طبقه این است که این افراد عموما صبر و تحمل بالایی ندارند و ممکن است هر نوسانی در بازار سرمایه، در تصمیمات آن‌ها تاثیرگذار باشد.
وی درباره راه‌حل‌های این موضوع و عدم‌تاثیرپذیری سهامداران از نوسانات طبیعی بازار عنوان کرد: دستگاه‌های مختلف مانند دستگاه‌های اقتصادی و فرهنگی از جمله رسانه‌ها باید این موضوع را برای مردم تببین کنند که بازار سرمایه یک بازار همراه با ریسک است. همه ما موظفیم فارغ از این‌که چه پیش‌بینی از وضعیت بورس در آینده داریم به سهامداران خرد آموزش داده و گوشزد کنیم شما در حال ورود به بازاری هستید که آمیخته با ریسک است. حسینی ضمن تاکید بر این موضوع که بورس یک بازار دارای ریسک است، تصریح کرد: تنها بازاری که بدون ریسک بوده و سود تقریبا ثابتی دارد بازار پولی و سپرده‌های بانکی است وگرنه سایر بازار‌ها از جمله بازار سرمایه بازاری دارای ریسک است.
بورس را درست تبلیغ کنیم
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه نیز در باره هوچیگری این روز‌های رسانه‌های فارسی زبان خارجی به جام‌جم گفت: برخی رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی ضدایرانی، زمانی که بورس با نوسان کاهشی روبه‌رو می‌شود تبلیغات خود را علیه بازار سرمایه آغاز می‌کنند. البته آن‌ها در این راه تنها نیستند و برخی کانال‌های تلگرامی به‌دلیل وابستگی به برخی شرکت‌های بورسی نیز اقدام به انتشار بخشی از اطلاعات می‌کنند که این اطلاعات واقعی نبوده و باعث گمراه‌شدن سرمایه‌گذاران می‌شود.
وی با بیان این‌که مردم باید نسبت به سیگنال‌دهی‌های نادرست آگاه باشند، تصریح کرد: طی هفته اخیر گزارش‌هایی داده‌شد که شاخص بورس ۱۰ درصد اصلاح یا کاهش داشته‌است در حالی که از ابتدای سال تاکنون همین بازار ۲۵۰ درصد سود نصیب سهامداران کرده‌است. مقدمه و موخره باید با هم بیان شود و متاسفانه برخی شرکت‌های بورسی با ایجاد کانال‌های تلگرامی قصد دارند سهام‌های باارزش را کم ارزش و کم ارزش‌ها را باارزش جلوه دهند تا بتوانند خودشان از این شرایط منتفع شوند.
آقابزرگی افزود: زمانی که یک فیلم سینمایی پخش می‌شود همه در مورد آن اظهار‌نظر می‌کنند و، اما نظر افراد متخصص ملاک قرار می‌گیرد و طبیعتا در زمینه بازار‌های مالی و بورس نیز باید این موضوع صادق باشد. از سوی دیگر باید توجه داشت نباید تبلیغات واهی برای بازار سرمایه انجام داد؛ چرا که اگر مدام از سوددهی بورس صحبت کنیم و یک‌باره این بازار با ریزش کمی مواجه شود کانال‌ها و شبکه‌های خارجی معاند از آن سوء استفاده می‌کنند.