رویداد۲۴ دومین روز از ماه محرم در حالی سپری میشود که همچان بر سر برگزاری مراسمهای عزاداری در این ماه در شرایط شیوع ویروس کرونا، جنجال وجود دارد و این موضوع به چالش جدید دولت تبدیل شده است.
اوایل مرداد ماه حسن روحانی رییسجمهور در جلسه ستاد ملی کرونا اعلام کرد عزاداری محرم حتی در مناطقی که از نظر شیوع کرونا در وضعیت قرمز هستند هم باید برگزار شود. او با اشاره به برگزاری مراسم شبهای قدر در ماه رمضان در اردیبهشت ماه گذشته، گفت حتی دشمنان ایران هم نتوانستند ادعا کنند مراسم شبهای قدر عامل تشدید شیوع کرونا بوده است.
تاکنون پروتکلهای بهداشتی ویژهای برای برگزاری مراسم عزاداری محرم از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام شده و مقامات اعلام کردند که نظارت ویژهای بر برگزاری محرم به شیوهای که سلامت مردم و عزادارن نیز در نظر گرفته شود، خواهند داشت. در همین راستا، برگزاری هر گونه مراسم عزاداری در مکانهای مسقف اکیدا ممنوع اعلام شد.
در پی ابلاغ ممنوعیت برگزاری مراسم در فضای مسقف، برخی افراد از جمله مداحان اعتراض خود را علنی کرده و پروتکلهای جدید را سبب برهم خوردن برنامه برگزاری مراسم تنها ۴۸ ساعت قبل از شروع محرم دانستند. «میثم مطیعی» یکی از مداحان کشور در توییتر خود به تصمیم دولت اعتراض کرده و خطاب به معاون وزیر بهداشت نوشت: «حداقل ۱۰ روز قبل اعلام کردید عزاداری در مکان سربسته با سقف بالای ۶ متر مصداق فضای باز است و مشکلی ندارد. امروز و تنها ۴۸ ساعت قبل از آغاز محرم گفتید برگزاری هرگونه مراسم در فضای سربسته ممنوع است. حرف قبلی شما که محصول کار کارشناسی بود عوض شد. ویروس جهش کرده است؟»
او گفته با این تصمیم «خلق الساعه» حداقل ۲ هزار مراسم مهم در کشور تعطیل شده یا لطمه جدی میخورد چرا که در شهرهایی مانند بوشهر که رطوبت هوا بالاست نمیتوان در فضای باز مراسم برگزار کرد.
پیشتر سعید حدادیان دیگر مداح معروف کشور نیز بر لزوم برگزاری پرشکوه مراسم محرم امسال تاکید کرده و گفته بود «مراسم محرم امسال را باید با شکوه برگزار کنیم. حتی اگر قرار باشد کسی بمیرد کسانی هستند که بخواهند جانشان را برای این مراسم بدهند. اجازه جان ما که دست خودمان است.»
بیشتر بخوانید:
توپِ ویروس مرگبار در زمین مردم/ موج سوم شیوع کرونا در راه است؟
نشریه اکونومیست در یادداشتی رویکرد ایران در برگزاری مراسم محرم امسال را با نوع برگزاری مراسم حج ۲۰۲۰ توسط عربستان مقایسه کرده و نوشته ماه گذشته عربستان اقدام بیسابقهای انجام داد و برای کُند کردن روند شیوع کرونا مانع از برگزاری مراسم حج واجب شد و به جای حضور ۲ و نیم میلیون زائر تنها چیزی بین ۱۰۰۰ تا ۱۰ هزار نفر از ساکنان عربستان در مراسم حج شرکت کردند، اما ایران رویکرد متفاوتی را برای برگزاری مراسم محرم در پیش گرفته است.
این رسانه نوشته با این رویکرد در مراسم ماه محرم در ایران، جمعیت زیادی از مردم در خیابانها عزاداری میکنند و در مراسمشان غذا توزیع میکنند. اکونومیست با این ادعا که هیچ چیز به این اندازه نمیتواند عامل انتشار ویروس کرونا باشد نوشت: با این وجود حسن روحانی رییس جمهور ایران گفته این مراسم نمیتوانند لغو شوند.
چرا روحانی بر برگزاری مراسم محرم اصرار دارد؟
اکونومیست با تاکید بر اینکه موج دوم کرونا در ایران کشندهتر از موج اول بود، نوشت: برگزاری تجمعهای محرم میتواند موج سوم را جلو بیندازد. این در حالی است که در ماههای گذشته به ایرانیها توصیه شده بود مراسم عزای عزیزانشان را که جانشان را از دست دادهاند به صورت آنلاین برگزار کنند.
اکونومیست به نقل از یکی از مقامهای ایرانی عضو کمیته کرونا نوشته ماسک با وجود اشک و عرق نمیتواند جلوی انتقال کرونا را در مراسمهای محرم بگیرد. این رسانه مدعی شده روحانی نمیخواهد حمایت روحانیون اصولگرای تندرو را از دست بدهد چرا که آنها هستند که خواستار برگزاری مراسم محرم در این شرایط هستند.
در ادامه یادداشت اکونومیست آمده است: «رییس جمهور ایران میترسد که با وضعیت اقتصادی نابسامان اخیر مردم خیزش اعتراضی داشته باشند از این رو قرنطینه جدیدی اعمال نمیکند. در عوض زمانی که یک روزنامه درباره ادعای یک مقام ایرانی درباره
غیر واقعی بودن آمار رسمی و ۲۰ برابر بودن تلفات ناشی از کرونا حرف میزند، روزنامه را ساکت میکند.»
این رسانه در پایان به رویکرد دیگر مراجع شیعه در قبال مراسم محرم اشاره کرده و نوشته آیت الله سیستانی مرجع مردم عراق گففته باید آلترناتیوهای مناسبی برای دستههای عزاداری محرم پیدا کرد. یک روحانی شیعه در هند نیز از مومنان خواسته مراسم عزاداری را آنلاین برگزار کنند. حتی رهبر ایران نیز از مردم خواسته توصیههای کمیته مقابله با کرونا را اجرایی کنند. با این حال روحانی همچنان مُصر است که مراسم عزارداری در خیابانهای همه شهرها برگزار شود.
به گزارش رویداد۲۴ مساله اختلاف نظر دولتها و برخی جریانها بر سر نوع برگزاری تجمعات در ایام کرونا و به طور کلی مخالفت با اعمال پروتکلهای بهداشتی اجباری توسط دولت، تنها مشکل ایران نیست. از ابتدای شیوع کرونا کشورهای مختلف ناچار به اعمال پروتکلهای سفت و سخت برای جلوگیری از شیوع کرونا شدهاند و بعضا اعمال این قوانین به اجتماعات اعتراضی وسیع در برخی کشورها نظیر آلمان و آمریکا منتهی شده است.
اختلافات داخلی ایران بر سر نوع برگزاری مراسمهای مذهبی زمانی اهمیت پیدا میکند که آن را با رویکرد دیگر کشورهای مسلمان منطقه مقایسه کنیم. پاسخ عربستان به شیوع ویروس کرونا در مراسم حج متبلور و جهان از نوع برگزاری این مراسم متحیر شد. در حوزه مراسم خاص شیعیان نیز اقدام دولت عراق و فتوای آیت الله سیستانی، ابهام مردم درباره اهمال دولت در جلوگیری از شیوع بیماری در کشور را بیشتر کرده است. عراق مرزهایش را به روی زوار محرم بسته و آیتالله سیستانی از مومنان خواسته با برنامههای تلویزیونی و آنلاین و دیگر آلترناتیوهای امن مراسم عزاداری امسال را برگزار کنند.
اینکه تصمیم بر برگزاری مراسم محرم از سوی حسن روحانی یک اقدام سیاسی باشد یا نه، آنچه که امروز اهمیت دارد این است که ضمن برگزاری مراسمهای عزاداری محرم در سایه رعایت جدی پروتکل های بهداشتی، سلامت مردم و عزادارن نیز تامین شود و دولت بر این امر نظارت ویژهای داشته باشد.