رویداد۲۴ آمار ولادت منتشرشده از سوی سازمان ثبت احوال نشان می‌دهد هر سال میزان ولادت در مقایسه با سال‌های قبل کاهش چشمگیری دارد. با ادامه این روند در طی چند سال اخیر، جمعیت‌شناسان معتقدند در ۳۰ سال آینده ایران جزو ۴ کشور پیر جهان خواهد بود، کشوری که دیگر نیروی جوان و آینده‌ساز نخواهد داشت.
طبق گفته جمعیت‌شناسان برای این‌که این بحران را با موفقیت پشت سر بگذاریم هر خانواده باید حداقل ۴ فرزند داشته باشد؛ متاسفانه هنگامی که از فرزندآوری و تشویق آن صحبت می‌کنیم عده‌ای بهانه‌های اقتصادی و کمبود امکانات را به زبان می‌آورند و می‌گویند با کدام حقوق و امکانات ۴ فرزند بیاوریم و همین بهانه‌ای است برای داشتن تنها یک فرزند و در نتیجه بحران جمعیت.
اگر به خانواده‌های اطرافمان نگاهی کنیم، می‌بینیم که امروزه اکثر خانواده‌ها تک‌فرزند هستند که این خود می‌تواند یک معضل دیگر باشد، تک‌فرزندی می‌تواند رشد و آینده فرزند را با مشکل روبه‌رو کند و ادراک و روحیه اجتماعی او با اختلالاتی مواجه شود.
بیشتر بخوانید: فاجعه‌ای باور نکردنی برای کشور در سال ۱۴۳۰
جالب است وقتی اوضاع اقتصادی خانواده‌هایی را که یک فرزند دارند بررسی می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که اکثر خانواده‌های تک‌فرزند مشکل اقتصادی نخواهند داشت و خانواده‌هایی که فرزند بیشتری دارند امکانات اقتصادی و رفاهی کمتری دارند و این بهانه که با مشکلات اقتصادی پیش رو نمی‌توان یک فرزند بیشتر به دنیا آورد تنها بهانه خانواده‌هایی است که مشکلات مالی کمتری از سایر خانواده‌ها دارند.
نکته قابل توجه دیگر در بررسی آمار میزان ولادت این است که میزان ولادت (با در نظر گرفتن جمعیت استان) در هر استان متفاوت است. تعدادی از استان‌ها دارای میزان ولادت پایین و تعدادی دارای میزان ولادت بالا هستند. به عنوان نمونه میزان ولادت در استان‌های کشور را در ۳ ماه اول سال ۹۹ مورد بررسی قرار دادیم، در ۳ ماه اول سال ۹۹ در مجموع ۲۸۰ هزار و ۵۴۷ ولادت ثبت شده است.
به ترتیب استان‌های ایلام (۱۸۹۶)، سمنان (۱۹۰۵)، کهگیلویه و بویراحمد (۲۸۹۷)، مرکزی (۳۷۲۷) خراسان شمالی (۳۷۲۹)، بوشهر (۳۷۳۶) قزوین (۳۸۱۰)، خراسان جنوبی (۳۹۰۷) چهارمحال و بختیاری (۴۰۴۲) و قم (۴۳۶۹) دارای کمترین میزان ولادت در بهار ۹۹ بوده‌اند.
همچنین به ترتیب استان‌های تهران (۳۵۶۵۶)، خراسان رضوی (۲۷۷۶۰)، سیستان و بلوچستان (۲۱۷۲۶)، خوزستان (۲۱۱۸۶)، فارس (۱۵۱۶۵)، اصفهان (۱۴۱۷۹)، آذربایجان غربی (۱۳۸۳۲)، آذربایجان شرقی (۱۳۰۳۵)، کرمان (۱۱۲۷۹) و گلستان (۷۶۵۷) دارای بیشترین میزان ولادت در بهار ۹۹ بودند.
صالح قاسمی کارشناس تحولات جمعیت‌شناسی ایران و جهان در این باره گفت: در ایران طی سه دهه گذشته شاهد این مسئله بودیم که شاخص‌های جمعیت‌شناسی تغییرات زیادی و شاخص سالمندی افزایش چشمگیری داشته است.
او با اشاره به این‌که نرخ رشد جمعیت در پایان سال ۹۸ به کمتر از یک درصد رسیده است، توضیح داد: این آمار از نرخ رشد جمعیت در ایران بی‌سابقه است و نشان از این دارد که کشورمان ایران از لحاظ جمعیت وضعیت خوبی ندارد.
به گفته این کارشناس، نرخ باروری در پایان سال ۹۸، ۱/۰۷ فرزند به ازای هر زن بوده یعنی هر زن به لحاظ آماری کمتر از دو فرزند به دنیا آورده است همچنین نرخ سالمندی طی سال‌های گذشته روند افزایشی داشته که طی سال‌های آینده افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد.
قاسمی با بیان این‌که امروز از هر ۱۰ ایرانی یک سالمند وجود دارد، افزود: در سال‌های آینده از میان ۳ ایرانی یک نفر بالای ۶۰ سال خواهد بود که این مسئله می‌تواند پیامدهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی زیادی را برای کشور ایجاد کند.
او با اشاره به این‌که نرخ موالید در ۴ سال گذشته منفی شده است، گفت: متاسفانه میزان ولادت سال به سال کاهش پیدا می‌کند و در سال جاری این روند کاهشی در نیمه دوم سال بیشتر خودش را نشان خواهد داد.
این کارشناس با اشاره به میزان ولادت در استان‌های کشور توضیح داد: استان‌های گیلان، مازندران و مرکزی سه استانی هستند که پایین‌ترین نرخ باروری را دارند و می‌توان گفت این موضوع ریشه در الگوی فرزندآوری استانی دارد که عواملی چون شرایط اقتصادی، سبک زندگی، آب و هوا، الگوی تغذیه و... در آن دخیل است.
قاسمی افزود: باید مطالعاتی بومی در زمینه جامعه‌شناسی و در حوزه فرزندآوری در استان‌ها اتفاق بیفتد، اما در یک نگاه کلی باید در دو متغیر مشوق‌های اقتصادی و فرهنگ‌سازی در زمینه فرزندآوری سرمایه‌گذاری شود.
بحران جمعیت بحرانی است که شاید در این روزها متوجه پیامدهای آن نباشیم، اما اگر نتوانیم از این بحران با موفقیت بگذریم در سی سال آینده با جامعه سالمندی که مشکلات زیادی دارد پیش رو خواهیم بود، بنابراین نیاز است به مسئله جمعیت و برنامه‌های راهبردی در این زمینه نگاهی جدی‌تر شود.