رویداد۲۴ شادی مکی: خبر الزام به حضور دانش‌آموزان در مدارس آن‌هم درست در آخرین روزهای پیش از آغاز سال تحصیلی انعکاس گسترده‌ای در جامعه داشت آن هم در شرایطی که جامعه پزشکی کشور نسبت به افزایش آمار ابتلا به کرونا هشدار داد. برخی نمایندگان مجلس، رئیس‌جمهور و وزیر آموزش و پرورش را به خاطر این تصمیم‌گیری مورد عتاب و خطاب قرار داده و حتی وزیر را تهدید به استیضاح کردند. یکی از نمایندگان هم عنوان کرد که رئیس‌جمهور خودش را عقل کل می‌داند و فکر می‌کند دیگران نمی‌فهمند.
با این حال مدارس بازگشایی شدند و دانش‌آموزان در مدارس حضور یافتند. اما ۳ روز بعد یعنی روز دوشنبه ۱۷ شهریور حاجی میرزایی اعلام کرد که با توجه به بررسی‌های انجام شده تصمیم بر این شد که حضور دانش آموزان در مدارس الزام نباشد و هیچ یک از مدارس دولتی و غیردولتی حق ندارند که دانش آموزان را ملزم به حضور در مدارس کنند.
علی ربیعی سخنگوی دولت نیز در مقام دفاع از روحانی در برابر انتقادات وارد بر او در خصوص اجباری کردن حضور در مدرسه در روزهای نخست، نوک پیکان انتقادات را متوجه آموزش و پرورش کرد و گفت: آقای رییس‌جمهوری در همان جلسه به طور صریح اعلام کردند که هیچ اجباری در مدرسه رفتن وجود ندارد اما تمام کارشناسان پرورشی و آموزشی حساسیت داشتند که مدرسه باز شود و در این زمینه به آسیب‌های جسمانی و روانی که در پی مدرسه نرفتن بچه‌ها پیش می‌آمد اشاره می‌کردند و به همین دلایل هم مدرسه‌ها باز شد.
این سخنان ربیعی در حالی بیان شد که رئیس‌جمهور روز شنبه ۱۵ شهریور به صورت مجازی در آئین آغاز سال تحصیلی سخنرانی کرده و گفته بود:«امروز علم و دانش آغاز می‌شود تا بگوییم آموزش در کشور ما در سخت‌ترین شرایط تعطیل نخواهد شد. ما در ۸ سال جنگ تحمیلی آموزش را تعطیل نکردیم.» سخنی که برخلاف ادعای ربیعی نشان از دفاع تمام قد رئیس‌جمهور از حضور دانش‌آموزان در مدارس دارد.
با این حال اما بازگشایی مدارس و حضور دانش‌آموزان در مدارس نکاتی آموزنده و جالب توجه را به دنبال داشت. در این چند روز به خوبی اثبات شد این سخن که انتظار رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی دانش آموزان انتظاری نا به‌جاست چندان هم بیراه نیست. در این چند روز رفتار‌های دانش‌آموزان بیشتر زیرذره‌بین قرار گرفت و موارد جالبی و البته خطرناکی از سوی والدین اعلام شد. مثلا دو کودک ماسک‌های خود را با یکدیگر تعویض کرده‌اند به این دلیل که یکی از ماسک دیگری خوشش آمده است. یکی دیگر از والدین اعلام کرد فرزندش وقتی می‌خواهد عطسه کند ابتدا ماسک را از صورتش برمی‌دارد و بعد از عطسه دوباره روی صورت می‌گذارد. رفتار‌های ریز و درشتی از این دست ممکن است به دلیل کثرت جمعیت به چشم اولیا مدرسه نیاید. اما همه این رفتار‌های خطرآفرین نشان می‌دهد که پروتکل‌های بهداشتی باید به کودکان آموزش داده شوند چه مدارس حضوری باشند و چه به صورت مجازی برگزاری شوند.
دکتر فاطمه منفرد پویا روانشناس سلامت درباره بازگشایی مدارس و حضور دانش‌آموزان بر سر کلاس‌های درس به رویداد ۲۴ می‌گوید: تقریبا در تمام کشور‌ها زندگی به روال عادی خود بازگشته و همه بخش‌های از جمله مدارس با رعایت پروتکل‌های بهداشتی شروع دوباره راه‌اندازی شده‌اند. زیرا حقیقت آن است که این ویروس تا مدتی نامعلوم با ما خواهد بود و نمی‌توان همه زندگی را تعطیل کرد، زیرا آثار و عواقب منفی آن چندین برابر است.
وی ادامه می‌دهد: مدارس نیز از این قاعده مستثنی نیستند. کودکان باید از یک سنی با همسن و سال‌های خود تعامل برقرار کنند و این یک نیاز است. تعامل با گروه همسال باید از سن ۳ سالگی شروع شود و اگر این ارتباط برقرار نشود افراد نمی‌توانند بسیاری موارد را بیاموزند. به معنای دیگر در همین ارتباط با گروه همسال وبازی، جنگ و دوستی و... است که افراد بسیاری از مفاهیم اجتماعی و هیجانات مثبت و منفی و ... را یاد می‌گیرند. اما اگر این ارتباط برقرار نشده و صرفا روی آموزش از راه دور سرمایه‌گذاری شود آثار نامطلوبی بر کودکان و نسل آینده خواهد گذاشت.
این روانشناس سلامت عنوان می‌کند: از آنجاییکه آموزش در جامعه ما تا کنون به صورت آنلاین نبوده است باید هر دو روش حضوری و غیرحضوری را همزمان پیش برد. البته ضروری است کشور‌ها زیرساخت‌ها و آمادگی لازم برای مقابله با شرایط بحرانی را داشته باشند، اما وقتی بحران ایجاد می‌شود جمع کردن و حل و فصل مشکلات ناشی از آن زمان‌بر و مساله‌ساز است و هر قدر هم زیرساخت‌های ضروری کمتر باشد این مقابله با شرایط بحرانی بیشتر طول می‌کشد.
وی با بیان اینکه در شرایط بحرانی مانند شیوع ویروس ناشناخته کرونا بازگشایی مدارس قطعا احتمال افزایش موارد ابتلا وجود خواهد داشت، خاطرنشان می‌کند: برای آموزش رفتار‌های بهداشتی به کودکان در این شرایط باید از مشاوران مدارس کمک گرفت. اما مشکل آن است که تعداد زیادی از مدارس ما چه دولتی و چه غیرانتفاعی افرادی را به عنوان مشاور به کار گرفته‌اند که رشته تحصیلی آن‌ها روانشناسی و مشاوره نیست. به عنوان مثال در یک مورد مشکلی پیش آمده بود که متوجه شدم مشاور مدرسه مدرک گرافیک دارد.
منفردپویا با اشاره به اینکه آموزش استفاده طولانی مدت از ماسک یا شست و شوی مداوم دست‌ها در مدارس باید به عنوان یک مهارت و با به کارگیری روش‌های روانشناسانه به دانش‌آموزان آموزش داده شود، خاطرنشان می‌کند: گاهی می‌توان از روش بازی‌درمانی برای سنین مهدکودک و پیش‌دبستانی استفاده کرد و از بچه خواست که به صورت عروسک‌ها ماسک بزند یا دست عروسک‌ها را بشویند. در مقاطع بالاتر نیز به همین صورت با استفاده از روش‌های متناسب با هر سن باید این مسائل به صورت خاص‌تر آموزش داده شوند.
بیشتر بخوانید: دانش‌آموزان از حضور در مدارس پرهیز کنند/ تختی برای کودکان نداریم
وی درباره کنترل دانش‌آموزان در مدرسه می‌گوید: در این شرایط بحرانی باید رفتار اولیا مدارس با دانش‌آموزان و کنترل آن‌ها برای جلوگیری از بروز رفتار‌های غیر بهداشتی و شیطنت‌های خاص این دوره باید کاملا همراه با مهربانی باشد. باید از افراد بیشتری برای مراقبت از بچه استفاده شود. نه اینکه رفتار‌ها خشن شود. همچنین اولیا مدرسه باید به دنبال آن باشند که بازی‌های جدیدتر و شیوه‌های تعامل جدیدتری را به دانش‌آموزان آموزش دهند.
این روانشناس سلامت با تاکید براینکه قطعا در شرایط بحران فشار‌ها روی افراد بیشتر است، خاطرنشان می‌کند: وقتی والدین نگران هستند قطعا دانش‌آموزان نمی‌توانند بدون نگرانی باشند. وقتی دانش‌آموزان روز اول مدرسه خود را با ماسک شروع می‌کنند این سوال ایجاد می‌شود که بچه‌ها چگونه یکدیگر و معلم خود را بشناسند، اما به هر حال در این شرایط آسیب‌هایی وجود دارد و ما باید سعی کنیم این آسیب‌ها را به حداقل برسانیم.
به گزارش رویداد ۲۴ در جامعه ما شرایط لازم برای مقابله با کرونا هنوز کامل نیست. از یک سو شرایط مالی بسیاری از خانواده‌ها برای خرید لوازم حفاظت شخصی کفاف نمی‌دهد و از سوی دیگر برخی از افراد توجه لازم به حفاظت از خود و سایرین برای مقابله با کرونا را ندارند. در ماجرای دهه اول ماه محرم شاهد آن بودیم که با وجود همه سفارش‌ها و توصیه‌ها و پروتکل‌ها عده‌ای با انجام سفر‌های غیرضروری و عده‌ای دیگر با حضور و اجتماع فشرده در مراسم عزاداری محرم شرایطی را ایجاد کردند که جامعه پزشکی کشور از ایجاد پیک جدید کرونا در روزهای آینده نگران شد.
در چنین جامعه‌ای قطعا نمی‌توان انتظار داشت که کودکان به خوبی با مساله رعایت موارد بهداشتی آشنا بوده و حتی شاید در مواردی آموزش درستی نیز ندیده باشند به علاوه آنکه هر گروه و هر سنی زبان خاص خودش را دارد؛ لذا ضروری است حتی اگر مدارس شیوه آموزش مجاری را در پیش بگیرند، اما ساعتی را به آموزش نکات بهداشتی در شرایط کرونایی توسط مشاوران متخصص اختصاص داده از روانشناسان متخصص در این زمینه بهره بگیرند.