رویداد۲۴ دیوید هرست در میدل ایست آی نوشت: ماهها قبل از اینکه امارات متحده عربی اعلام کند که قصد دارد اسرائیل را به رسمیت بشناسد، تحلیلگران از طرح معامله قرن دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا حیرت زده بودند. آنها از خود میپرسیدند که آیا واقعا این طرح وقتی با این قطعیت از سوی کشورهای عربی رد میشود، ارزش این همه سرمایهگذاری را دارد؟
ترامپ و دامادش جارد کوشنر تلاش کردهاند تا کشورهای دیگر را به عادی سازی روابط با اسرائیل تشویق کنند. تاکنون فقط بحرین، صربستان و کوزوو اعلام کردهاند که از این الگو پیروی میکنند و دولتهای بزرگ یا پرجمعیت، همچون عربستان سعودی، سودان، عمان، کویت از اجرای آن امتناع ورزیدهاند.
بیشتر بخوانید: چگونه ترکیه با قدرت نرمش پاکستان را فتح کرد؟
هفته گذشته کاخ سفید با شور و شوق فراوان اعلام کرد که به زودی نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در واشنگتن با دو رهبر جهان عرب دیدار خواهد داشت.
چشمک اول را ترامپ میزند
اگر فلسطینیها هرگز هدف این معامله نبودهاند، پس چه کسی بوده است؟ هدف کوشنر یک هدف مذهبی ملی یهودی یعنی ایجاد اسرائیل بزرگ به عنوان یک واقعیت دائمی است.
اما قرار است اتحاد امارات و اسرائیل در برابر چه کسی از خود دفاع کند؟ اسرائیل از مدتی پیش به دیپلماتهای عرب گفته بود که دیگر ایران را به عنوان یک تهدید نظامی نمیداند. یوسی کوهن، رئیس موساد صراحتا به مقامات عرب گفت که ایران قابل مهار است.
ترامپ چندی پیش تا آستانه یک رویارویی نظامی با ایران رفت، اما در نهایت منصرف شد. تهران به تلافی حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی که ژنرال ایرانی قاسم سلیمانی را در ژانویه به قتل رساند، آشکارا چند ده موشک به سمت سربازان آمریکایی در عراق شلیک کرد.
هواپیماهای جنگی اسرائیلی بارها این تئوری را در سوریه و لبنان مورد آزمایش قرار داده و چندین و چند هدف ایران را منهدم کردند، این حملات در حالی انجام میگرفت که ما شاهد هیچ گونه واکنشی از سوی ایران یا حزبالله نبودیم.
حال پرسش این جاست که اگر واقعا ایران هدف این اتحاد نوپا نیست، پس کیست؟
پاسخ به این پرسش در یک سری از بیانیههای تنظیم شده هماهنگ از رهبران عرب در نشست اتحادیه عرب نهفته است. با بررسی این بیانیهها معلوم شد که دشمن واقعی یکی از اعضای ناتو است، کشوری که اتفاقا برای چندین دهه حافظ بمبهای هستهای آمریکا بوده است.
کشور خارجی جدیدی که جهان عرب را تهدید میکند، نه ایران و نه روسیه بلکه ترکیه است.
انور قرقاش وزیر مشاور دولت امارات عربی متحده در امور خارجه با اتهام توسعهطلبی ترکیه گفت: آنکارا ظاهراً این روزها کل خط ساحلی دریای مدیترانه شرقی، از لبنان تا مصر را با ادعای بازگرداندن حاکمیت عثمانی بر این مناطق تحت نفوذ خود گرفته است. قرقاش در سخنانی خود در اتحادیه عرب گفت: دخالت ترکیه در امور داخلی کشورهای عربی نمونه بارز مداخله منفی در منطقه است.
این سخنان، بیانیه وزیر کشوری است که رئیس جمهور مصر را سرنگون و هواپیماهای آن طرابلس لیبی را در تلاش برای برکناری دولت شناخته شده دیگر در سطح بین المللی بمباران کردند.
قرقاش، ترکیه را به تهدید امنیت و ایمنی تردد دریایی در آبهای مدیترانه، با نقض آشکار قوانین و منشورهای بین المللی متهم کرد.
سامگ شوكری، وزیر امور خارجه مصر نیز در دیدار با قرقاش گفت كه مداخلات تركیه در بسیاری از كشورهای عربی مهمترین تهدید برای امنیت ملی جهان عرب است. وی ادامه داد: مصر در مقابل جاه طلبیهای ترکیه به ویژه در شمال عراق، سوریه و لیبی، بی تفاوت نخواهد ماند.
یک منبع ارشد دولت ترکیه نیز اظهارات مطرح شده در نشست اتحادیه عرب را به اتحاد انجیلی مسیحی-صهیونیستی با محوریت آمریکا نسبت داد. این منبع که خواست ناشناس بماند، گفت: امارات متحده عربی وظیفه خود را برای جدا کردن ترکیه در سطوح عملیاتی انجام داده است.
وی افزود: آنها حتی بودجه لازم برای مقابله با آنکارا را تأمین كردهاند. با این حال، عاملان اصلی این استراتژی اسرائیل و برخی از سیاستمداران آمریكایی نزدیك به لابی طرفدار اسرائیل هستند. آنها بخشی از هر تلاشی برای ایجاد اتحاد علیه ترکیه بودهاند. به گفته این مقام ترک لابی اسرائیلی به نفع اتحاد صهیونیستی و انجیلی از امارات متحده عربی حمایت میکند.
پایگاههای ترکیه
کمیته فرعی اتحادیه عرب که مسئول بررسی رخدادهای اخیر از جمله وضعیت فلسطین است صراحتا اعلام داشته که دشمن اتحادیه عرب نه اسرائیل بلکه ترکیه است.
جوردن تایمز اخیرا مقالهای را منتشر کرد که در آن آمده بود: نیروهای ترکیه و شبه نظامیان مورد حمایت آنکارا در سه کشور عربی لیبی، سوریه و عراق فعال هستند. این یک واقعیت ژئوپلیتیکی است که جهان عرب و همچنین جامعه بین المللی باید تصدیق کرده و نسبت به آن واکنش نشان دهد. در حقیقت، بلندپروازیهای ارضی، سیاسی و اقتصادی ترکیه در این کشورها توسط رهبران ارشد ترکیه از جمله رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری تبلیغ میشود. ترکیه اکنون پایگاههای نظامی در قطر، لیبی، سومالی، قبرس شمالی، سوریه و عراق دارد و همه این پایگاهها نیز با رضایت دولتهای قانونی این کشورها نیستند.
جنگ صلیبی ماکرون
در این ماجرا بازیگران خارجی دیگری نیز وجود دارند که قصدشان معرفی ترکیه به عنوان قانون شکن جدید مدیترانه شرقی است.
نقش ارتش فرانسه در حمایت از خلیفه حفتر، ژنرال ارتش دوران قذافی بر کسی پوشیده نیست. اخیراً، رئیس جمهور امانوئل ماکرون در جریان ورود به بیروت بر نقش بیشتر پاریس تاکید کرد.
وحدت ترکیه
ماکرون اظهار داشت که اختلاف او با ترکها نیست بلکه با شخص اردوغان است، تاکتیکی که البته قبلاً امتحان شده و شکست خورده است. مشکل این است که اردوغان در مقابله با نیروهای تحت حمایت امارات در لیبی، یا حمایت از حقوق فلسطینیان در بیت المقدس، یا بمباران حزب کارگران کردستان در عراق، یا هدف قرار دادن نیروهای رئیس جمهور بشار اسد در سوریه، مورد حمایت کامل ارتش ترکیه و حتی مخالفان داخلی خودش است.
انتقادهایی که بسیاری از مخالفان داخلی اردوغان در مورد قانونی بودن ادامه تصفیه کارمندان دولت و سربازان، دستگیریهای عادی روزنامه نگاران، تعطیلی روزنامهها و دانشگاهها و نحوه کنترل پارلمان توسط ریاست جمهوری دارند، همه موضوعاتی داخلی است بنابراین آنها از اردوغان به عنوان یک رهبر ملی در سیاست خارجی حمایت میکنند.
داوود اوغلو اخیراً گفت: ماکرون باید به مرزهای خود پایبند باشد و از توهین به ترکیه و رئیس جمهور آن دست بردارد. وی اظهار داشت: من اظهارات متکبرانه ماکرون را که بیانگر ذهنیت استعماری وی است و دموکراسی ترکیه و اراده آزاد مردم آن را نادیده میگیرد، به شدت محکوم میکنم.
ماکرون در اعلام جنگ صلیبی جدید چندین مشکل دارد که یکی از آنها تاریخ استعمار فرانسه در شمال آفریقا و لبنان است.
چرا اکنون دوران رویارویی با ترکیه است؟ اردوغان علی رغم همه احتیاطات داخلی نسبت به نقش خود به عنوان رئیس جمهور، ترکیه را به عنوان کشوری مستقل که نیروهای مسلحاش قادر به مقابله با نیروهای روسی در سوریه و لیبی هستند معرفی کرده است.
اقتصاد ترکیه به اندازه عربستان سعودی بوده ولی ارتش این کشور از استقلال خوبی نسبت به ریاض برخوردار است. هنگامی که اسرائیل و آمریکا از فروش سلاح به آنکارا خودداری کردند، ترکیه تولید هواپیماهای بدون سرنشین با تکنولوژی بالا را آغاز کرد.
اسرائیل هیچ تحرکی را در برابر هدف اصلی خود یعنی ایجاد مرزهای سرزمینی که به طور غیرقانونی اشغال کرده تحمل نمیکند. بخش اطلاعات نظامی اسرائیل در برآورد اطلاعاتی خود برای سال 2020، ترکیه را در فهرست سازمانها و کشورهایی قرار داده که امنیت ملی اسرائیل را تهدید میکنند.
با این حال برآوردهای فعلی، بروز یک رویارویی نظامی بین دو کشور را منتفی میداند. رژیمهای توتالیتر و قاتل اماراتی و سعودی چنین احترامی ندارند. آنها از کشش ترکیه به عنوان یک رهبر مسلمان سنی در بین مردم خود میترسند. نباید فراموش کرد که جنگ فعلی بر سر رهبری جهان عرب سنی است.