رویداد۲۴ گزارش می‌دهد؛
ظریف می‌گوید روز شنبه هیچ اتفاقی نخواهد افتاد و ترامپ قادر به اجرای مکانیزم ماشه نیست. در مقابل تحلیلگران معتقدند که تهران با وجود فشار‌های آمریکا و اوضاع سخت اقتصادی و بازگشت تحریم ها، اما ترجیح می‌دهد روح برجام را حفظ کند و شرکای اروپایی خود را از دست ندهد.
رویداد۲۴ جدال بر سر اجرا و یا عدم اجرای مکانیزم ماشه همچنان میان تهران و واشنگتن ادامه دارد و احتمالا قرار است روز‌های شنبه و یکشنبه هفته آینده مواضع طرفین در این زمینه مشخص شود، حسن روحانی می‌گوید روز‌های شنبه و یکشنبه پیروزی بزرگی در انتظار مردم ایران است و در طرف مقابل، واشنگتن می‌گوید شنبه شب تحریم‌های جدید علیه ایران اجرایی خواهند شد.
«این توافق (برجام) یک توافق کوتاه مدت بود. اکنون عملا تاریخ آن در حال پایان یافتن است.» این بخشی از تازه‌ترین اظهارات رئیس جمهور آمریکا درباره توافق هسته‌ای ایران است. توافقی که از ۲ سال گذشته و همزمان با خروج آمریکا از آن، به چالشی برای تهران و غرب تبدیل شده است. ناظران بر این باورند که واشنگتن عملا به دنبال تشدید فشار‌ها بر ایران برای خروج از برجام است و اجرای مکانیزم ماشه نیز بخشی از این تلاش‌ها را تشکیل می‌دهد، اما آیا تهران از برجام خارج می‌شود؟ و آیا کاخ سفید عملا قادر به اجرای مکانیزم ماشه است؟
شنبه و یکشنبه چه خبر است؟
پنجشنبه، ۳۰ مرداد سال جاری، آمریکا درخواست رسمی فعالسازی مکانیزم ماشه را تقدیم سازمان ملل کرد و به اطلاع اعضای شورای امنیت رساند. اکنون با گذشت نزدیک به یک ماه از فعالسازی این مکانیزم، به زمان اجرای آن نزدیک می‌شویم. بر اساس برجام، در صورت نقض تعهدات برجام از سوی ایران، دیگر اعضا می‌توانند مکانیزم ماشه را فعال کنند و یک ماه پس از آن همه تحریم‌های بین المللی علیه ایران بازخواهند گشت. بر این اساس، شنبه ۳۰ شهریور ماه زمان بازگشت این تحریم‌ها تلقی می‌شود، امری که تهران معتقد است امکان پذیر نیست.
حسن روحانی در تازه‌ترین اظهار نظر خود در این باره گفت که از الان پیروزی ملت ایران در روز‌های شنبه و یکشنبه هفته بعد را تبریک می‌گویم. اظهار نظری که با واکنش‌های متفاوتی همراه بود. برخی با طنز به آن واکنش نشان دادند و برخی از احتمال خروج ایران از توافق همزمان با بازگشت تحریم‌های بین المللی علیه ایران گفتند. اما شنبه و یکشنبه چه خبر است؟
وزیر خارجه کشورمان، اما به این سوال پاسخ داده و اعلام کرد روز شنبه هیچ اتفاقی نخواهد افتاد! محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران با انتشار توییتی به گمانه زنی‌ها درباره تحولات روز‌های شنبه و یکشنبه، پاسخ داد و نوشت: روز شنبه هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
ظریف در این باره نوشت: مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا دوباره اشتباه کرده است و هیچ اتفاق جدیدی در تاریخ ۹ سپتامبر (۲۹ شهریور) رخ نخواهد داد، فقط قطعنامه ۲۲۳۱ را بخوانید. وزیر امورخارجه ایران با اشاره به تلاش آمریکا برای اعمال مکانیسم ماشه نوشت: بولتون که رییس (ترامپ) را برای پایان دادن به مشارکت ایران (در توافق هسته‌ای) متقاعد کرد، این کار را انجام داد. ظریف تلحویا دراین توییت نوشت که آمریکا از برجام خار شده است و به همین خاطر قادر به اعمال و اجرای مکانیزم ماشه نیست.
واشنگتن، اما نظر دیگری دارد. آمریکا خود را همچنان به عنوان مشارکت کننده در امضای برجام می‌داند و اعمال مکانیزم ماشه را نیز حق خود می‌داند. حقی که تا به امروز به تنهایی از آن دفاع کرده است چرا که نه پایتخت‌های اروپایی و نه دیگر اعضای برجام، هیچ کدام در بحث اجرای مکانیزم ماشه در جبهه دونالد ترامپ قرار نگرفته و معتقدند که کاخ سفید با خروج از برجام دیگر حق استفاده از این بند از توافق هسته‌ای ایران را ندارد. انگلیس، آلمان،فرانسه اعلام کردند که با اجرای مکانیزم ماشه مخالفند و به آمریکا اجازه استفاده از این بند برجام را نمی دهند.
در همین راستا، «الیوت آبرامز» نماینده جدید آمریکا در امور ایران گفت که تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران ساعت هشت شب شنبه به وقت شرق آمریکا احیا خواهد شد. وی تاکید کرد که تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران برای مدت نامحدودی اعمال خواهند شد و سایر محدودیت‌ها از جمله ممنوعیت غنی‌سازی و فعالیت‌های مرتبط با آن، ممنوعیت توسعه و آزمایش موشکی بالیستیک و تحریم‌های مربوط به انتقال فناوری هسته‌ای و موشکی به ایران نیز باز خواهند گشت.
آبرامز گفت که از تمامی اعضای شورای امنیت می‌خواهد تحریم‌های مشابهی علیه ایران اعمال کنند و به محدودیت‌های اعمال‌شده پایبند باشند. واشنگتن به این توصیه اکتفا نکرد و به نوشته رویترز قرار است ترامپ یک فرمان اجرایی نیز در همین رابطه امضا کند.
خبرگزاری رویترز در همین رابطه گزارشی منتشر کرد و اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در نظر دارد یک فرمان اجرایی صادر کند که به وی اجازه می‌دهد تا تحریم‌های آمریکا را علیه افرادی که تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را نقض کند اعمال کند. این خبر را چهار منبع مطلع روز پنجشنبه به رویترز اعلام کرده اند.
این منابع که خواستند نامشان اعلام نشود، اعلام کردند که انتظار می‌رود این فرمان اجرایی در روز‌های آینده اعلام شود و به رئیس جمهور آمریکا این اجازه را بدهد تا افرادی که تحریم‌های تسلیحاتی ایران را نقض می‌کنند را با تحریم‌های ثانویه مجازات کند و دسترسی آن‌ها را به بازار‌های آمریکا محدود کند.
مکانیزم ماشه فعال می‌شود یا نه؟
رویداد۲۴ در قطعنامه ۲۲۳۱ آمده اگر یکی از اعضای امضا‌کننده توافق برجام، در اعمال و انجام تعهدات، شکایتی داشته باشد، باید در کمیسیون مشترک برجام رسیدگی شود. اگر توافق نکنند، پرونده به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع می‌شود. پس از آن، شورای امنیت ۳۰ روز فرصت دارد تا درباره استمرار تعلیق تحریم‌ها یا بازگرداندن آن‌ها قطعنامه صادر کند و اگر در این مدت، شورای امنیت نتواند قطعنامه صادر کند، مکانیسم ماشه اجرا می‌شود و تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل به طور اتوماتیک بازمی‌گردد.
اما یک اختلاف بزرگ در این باره میان آمریکا و دیگر اعضای برجام وجود دارد. در بند مکانیزم ماشه عنوان شده است که مشارکت کنندگان در برجام قادر به استفاده از این مکانیزم هستند، ایران و دیگر اعضای برجام می‌گویند واشنگتن علی رغم مشارکت در امضای برجام، اما به دلیل خروج از آن دیگر عضوی از این توافق نیست و به همین خاطر حقی در استفاده از این بند ندارد. در مقابل واشنگتن، اما می‌گوید به رغم حضور یا عدم حضور در این توافق، آن را امضا و به همین خاطر یکی از اعضای مشارکت کننده در برجام است و قادر به استفاده از این مکانیزم است.
اکنون به نظر می‌رسد، آنچه که اهمیت ندارد، مبنای حقوقی این حق و توافق است. آمریکا بدون توجه به درخواست‌های متحدان اروپایی خود از برجام خارج شد و اکنون نیز به تنهایی به دنبال بازگرداندن تحریم‌های بین المللی علیه ایران است، اقدامی که بیشتر طرفندی سیاسی برای تحت فشار قرار دادن ایران برای خروج از برجام به شمار می‌رود.
ایران از برجام خارج می‌شود؟
به گزارش رویداد۲۴ ناظران بر این باورند که ایران در انتظار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی می‌ماند و به رغم سیاست‌های فشارحداکثری واشنگتن، برجام را ترک نخواهد کرد. جو بایدن، رقیب ترامپ در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وعده داده است که در صورت پیروزی، آمریکا به برجام باز خواهد گشت.
تحلیلگران معتقدند که تهران با وجود فشار‌های آمریکا و اوضاع سخت اقتصادی و بازگشت تحریم ها، اما ترجیح می‌دهد روح برجام را حفظ کند و شرکای اروپایی خود را از دست ندهد. به نظر می‌رسد ایران همچنان به ترامپ و تلاش هایش بی توجه خواهد بود و منتظر خواهد بود تا پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و با مشخص شدن نتیجه این انتخابات، درباره برجام تصمیم گیری کند.