اروپا در کنار ایران و علیه آمریکا/ قدم بعدی ترامپ در نیمه اکتبر چیست؟

رویداد۲۴ دولت «دونالد ترامپ» اعلام کرده بود که امروز شنبه ۱۹ سپتامبر باید به موجب فعالسازی مکانیزم ماشه همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بازگردند، اما ۱۳ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل از جمله همه متحدان کلیدی واشنگتن با این در خواست مخالفت کردند و بر اساس گزارش رسانه‌های غربی تنها دیپلمات‌های کشور‌های معدودی اعلام کرده‌اند که احتمالا تحریم‌ها علیه ایران بار دیگر اعمال حواهد شد. تحریم‌هایی که ذیل برجام با هدف عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای لغو شده بودند.

حسن روحانی رییس‌جمهور ایران هفته گذشته از یک خبر خوب در شنبه و یکشنبه سخن گفته بود. به نظر می‌رسد خبر خوب روحانی همین بیانیه مخالفت کشور‌ها با اعمال مجدد تحریم‌های تسلیحاتی و اعلام مخالفت سازمان ملل متحد با اعمال تحریم‌ها علیه ایران باشد. رویترز در گزارشی به احتمالات پیش روی ایران و ماهیت تحریم‌های مذکور پرداخته است.

رویترز در یادداشت خود نوشت: شورای امنیت تحریم‌هایی را در سال ۲۰۰۷ میلادی علیه ایران اعمال کرد. این تحریم‌ها قرار است ۱۸ اکتبر بر اساس توافق برجام که به امضای شش کشور قدرتمند جهان رسیده منقضی شوند. در سال ۲۰۱۸ ترامپ از توافق هسته‌ای که اوباما با ایران امضا کرده بود خارج شد و آن را «بدترین توافق تاریخ» خواند. آمریکا طی ماه گذشته از تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت بازماند.

 

آمریک ماه پیش با ارسال نامه ای به سازمان ملل رسما از فعالسازی مکانیزم ماشه بر اساس برجام خبر داد. این اقدام آمریکا با واکنش متحدان اروپایی این کشور همراه شد. فرانسه، آلمان و انگلیس اعلام کردند که آمریکا دیگر عضو برجام نیست و به همین خاطر قادر به استفاده از بندهای برجام علیه ایران نیست.

بر ادعای رویترز، اعضای باقیمانده برجام هنوز به تعهداتشان در این توافق پایبندند. ایران گفته با وجود اقدام آمریکا در سازمان ملل در فعالسازی مکانیزم ماشه در این توافق می‌ماند. بریتانیا، فرانسه و آلمان به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردند که تعلیق تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بعد از ۲۰ سپتامبر هم ادامه خواهد داشت.

 

نمایندگان این سه کشور در سازمان ملل در نامه‌ای به شورای امنیت اعلام کردند ما بی‌وقفه برای حفظ برجام و اجرای تعهداتمان تلاش می‌کنیم. این 3 کشور در موضعی مغایر با ایالات متحده آمریکا تاکید کرده‌اند هر تصمیم یا اقدامی برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت ملل متحد علیه ایران فاقد اثر و وجاهت قانونی است.

 

آنها در نامه خود نوشتند: «سه کشور اروپایی به اجرای کامل قطعنامه2231 که در سال 2015 در تأیید برجام صادر شده متعهدند. ما تلاش خستگی‌ناپذیری برای حفظ توافق هسته‌ای داشتیم و خود را به تداوم انجام این کار متعهد می‌دانیم.»

بر اساس گزارش رویترز، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که به عقیده آمریکا باید برگردند منجر به توقف همه فعالیت‌های هسته‌ای ایران از جمله غنی‌سازی و تحقیق و توسعه، توقف واردات هر چیزی که به این فعالیت‌ها مرتبط باشد، شده است.

این اسنپ بک در واقع همه تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را بار دیگر اعمال می‌کند و مانع از آن خواهد شد که ایران برنامه موشک‌های بالستیک که قادر به حمل کلاهک هسته‌ای هستند را توسعه دهد، همچنین به موجب این تصمیم آمریکا همه تحریم‌ها علیه افراد و کمپانی‌های ایرانی که سابقا تعلیق شده بود را برمی‌گرداند.

آمریکا شکایتی را علیه ایران در شورای امنیت تنظیم کرد و ایران را به نقض برجام متهم کرد و خواستار عدم انقضای تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران در نیمه ماه اکتبر یعنی امشب (۳۰ شهریور) شد.

بر اساس یکی از بندهای توافق برجام، پس از ثبت شکایت آمریکا علیه ایران یک فرآیند ۳۰ روزه به اسنپ بک همه تحریم‌ها علیه ایران منجر می‌شود. واشنگتن مدعی شده که با اینکه از توافق هسته‌ای خارج شده اما هنوز می‌تواند از مفاد این توافق هرزمان که بخواهد استفاد کند.

 

با این وجود بر اساس توافق هسته‌ای و قطعنامه مکمل شورای امنیت برای برجام، بازگشت تحریم‌ها علیه ایران نیازمند تصویب یک قطعنامه در فاصله سی روزه بعد از شکایت یکی از کشور‌های عضو توافق است، اما چنین قطعنامه‌ای تا امروز به رای گذاشته نشده است.

 

در ادامه و با مخالفت دیگر اعضای برجام و اعضای شورای امنیت سازمان ملل، اندونزی که رییس دوره شورای امنیت است ماه گذشته اعلام کرده از آنجایی که اجماعی بر سر اقدام آمریکا وجود ندارد چنین چیزی در دستور کار قرار نخواهد گرفت.

رویترز در ادامه یادداشت خود پیش‌بینی کرده ترامپ یک فرمان اجرایی صادر کند که بر اساس آن به او اجازه می‌دهد کسانی را که از تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران تخطی می‌کنند تنبیه کند.

 

یک منبع آگاه در گفتگو با رویترز گفت که این فرمان اجرایی ظرف روز‌های آتی تصویب شده و به ترامپ اجازه می‌دهد هر بازیگر خارجی (شرکت‌های آمریکایی هم اکنون هم اجازه مبادلات تسلیحاتی با ایران را ندارند) که با ایران وارد تبادلات تجاری تسلیحاتی شوند را تنبیه کند و اجازه دسترسی آن‌ها به بازار آمریکا را نخواهد داد.

سه مقام ارشد ایرانی در گفتگو با رویترز مدعی شده‌اند که رهبر ایران قصد دارد به توافق هسته‌ای پایبند بماند و امیدوار است که با پیروزی جو بایدن در سوم نوامبر، این توافق بار دیگر در دستور کار آمریکا قرار بگیرد. بایدن که معاون اول اوباما بوده گفته در صورت پیروزی به توافق هسته‌ای برمی‌گردد، اما ایران باید اول به همه تعهداتش پایبند باشد.

 

«اندرو بیتز» سخنگوی ستاد انتخاباتی بایدن گفته: اگر ایران به همه تعهداتش برگردد، آمریکا نیز به این توافق برمی‌گردد و با متحدانش برای جلوگیری از آنچه ادامه اقدامات بی‌ثبات کننده ایران در منطقه خواند، همکاری می‌کند.

رسانه‌های ایران همانطور که روحانی روز شنبه و یکشنبه را حاوی پیامی خوش برای مردم ایران خوانده بود، بیانیه سه کشور اروپایی را پیروزی ایران و شکست دولت ترامپ دانستند.

 

اورشلیم پست رسانه اسرائیلی پیروزی ایران در این فرآیند را زیر سوال برده و در گزارشی نوشت: در حالی که به نظر می‌رسد ایران فکر می‌کند به زودی قادر به واردات و صادرات اسلحه است، اما در واقع این حالت نمادین وضعیت است که برای ایران اهمیت دارد. ایران فکر می‌کند همکاری‌اش با روسیه و چین می‌تواند سیاست آمریکا در جامعه جهانی را متوقف کند.

 

این رسانه اسرائیلی به گزارش‌های متعدد خبرگزاری فارس به عنوان خبرگزاری سپاه پاسداران ایران اشاره کرده و نوشت: این رسانه در چندین مقاله به موفقیت ایران در شکست تحریم‌های آمریکا اشاره کرده است. جواد ظریف به نظر راضی است و معتقد است روز ۲۰ سپتامبر که ترامپ وعده داده بود تحریم‌های سازمان ملل برگردد هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.

 

به گزارش این رسانه اسرائیلی، آمریکا قصد داشت همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران برگردد، اما این اقدام آمریکا در شورای امنیت با اقبال مواجه نشد. خبرگزاری فارس ایران می‌گوید این آخرین شانس ترامپ قبل از انتخابات نوامبر بوده و از این منظر ایران واشنگتن را مسخره می‌کند و نشان داده هیچ نگرانی‌ای در مورد اقدامات بعدی آمریکا نخواهد داشت. این رسانه در پایان مدعی شده با وجود پیروزی اخیر، ایران عملا تحت فشار‌های همه جانبه آمریکاست و حتی برنامه هسته‌ای این کشور نیز هدف خرابکاری قرار گرفته است.