رویداد۲۴- بنا به اعلام امروز (دوشنبه) دفتر مطبوعاتی کاخ کرملین، اردوغان در نامه خود به پوتین نوشته که از واقعه سرنگونی هواپیمای روسی ابراز تاسف عمیق می کنم و از آن عذرخواهی می کنم.
وی برای انجام تمامی اقدام های ممکن برای احیای روابط سنتی آنکار و مسکو اعلام آمادگی کرده است.
اردوغان 10 روز پیش نیز نامه ای به مناسبت روز ملی روسیه برای پوتین فرستاده بود که کاخ کرملین اعلام کرد با توجه به تشریفاتی بودن نامه و نبود اجرای هیچ یک از شروط تعیین شده مسکو، این نامه نیازی به پاسخ دادن ندارد.
رییس جمهوری ترکیه همچنین در نامه عذرخواهی اعلام کرده که این کشور برای تلاش مشترک با روسیه در امور منطقه ای آمادگی دارد.
دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین نیز در این باره گفت: رییس جمهوری ترکیه در نامه خود اعلام کرده که آنکارا آماده انجام هر گونه اقدامی برای کاهش رنج و آلام خانواده خلبان روسی جان باخته است.
بنا به اعلام پسکوف رییس جمهوری ترکیه تاکید کرده که پیگردهای قضایی علیه فرد مقصر در این واقعه در حال انجام است.
رسانه ها پیش از این به نقل از اردوغان و مقام های ترکیه ای اعلام کرده بودند که آنکارا هواپیمای متجاوز را سرنگون کرده و عذرخواهی دلیلی ندارد.
ترکیه که پیشتر پیشنهاد کرده بود، کمیته مشترک ویژه ای برای کاهش تنش ها و مشکلات با روسیه تشکیل شود، اکنون باید منتظر پاسخ کرملین و ادامه اقدام ها برای عادی سازی روابط در این زمینه باشد.
در این نامه آمده است: روسیه برای ترکیه یک شریک راهبردی شناخته می شود و آنکارا نمی خواهد روابط تیره شود. هیچگاه تمایل و قصد برای سرنگونی هواپیمای روسی در میان نبوده است و ما تمامی خطرهای انتقال خلبان جان باخته از سوریه را پذیرفته و تقبل کردیم.
روابط مسکو و آنکارا از سوم آذر ماه 94 که جنگنده های ترکیه ای بمب افکن روسی را در حریم هوایی سوریه با موشک ساقط کردند و خلبان آن نیز هنگام فرود با چتر نجات از سوی تروریست ها نزدیک مرز ترکیه کشته شد، به شدت تیره شد و روسیه پس از وضع تحریم های گسترده اقتصادی، تمامی درخواست های طرف مقابل برای عادی سازی روابط را رد کرد.
پس از ساقط شدن هواپیمای روسی و مواضع سخت روسیه از جمله وضع تحریم های گسترده، چندین بار اقدام آنکارا برای مذاکره تلفنی اردوغان با پوتین از سوی کاخ کرملین بی پاسخ ماند و همچنین روسیه به درخواست های مکرر رسمی مقام های ترکیه ای برای مذاکره با هدف پایان دادن به سردی روابط توجهی نکرده و اجرای سه شرط مسکو را تنها راه پیش روی آنکارا اعلام کرده بود.
مسکو اعلام کرده بود، آنکارا باید بگونه رسمی برای سرنگون کردن بمب افکن روسی عذرخواهی کند و ضمن مجازات عاملان و مقصرین این اقدام، غرامت بدهد و همچنین تعهد بسپارد دیگر چنین اقدام هایی را تکرار نکند که ترکیه حاضر به اجرای آن نشده بود.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نیز در سفر چندی پیش خود به یونان اعلام کرد: شرایط ما برای بهبود همکاری ها و عادی سازی مناسبات با ترکیه تغییری نکرده و تا زمانی که این درخواست ها و نخست عذرخواهی صورت نگیرد، روابط مانند قبل نخواهد شد.
پوتین ادامه داد که مسکو روابط را تیره نکرده و آنکارا مسئول تیرگی است. سران ترکیه بارها در باره بهبودی روابط سخن گفته اند، اما هیچگاه عذرخواهی نکرده و خسارت سرنگونی هواپیمای روسی و قتل خلبان آن را جبران نکرده اند. موضع ما همچنان عذرخواهی، پرداخت غرامت و تعهد سپردن برای تکرار نکردن چنین اقدام هایی در آینده است.
روسیه افزون بر لغو دیدار سران و همچنین نشست راهبردی با حضور وزیران خارجه دو کشور برای رساندن ارزش روابط اقتصادی از 30 میلیار دلار سال 2014 به 100 میلیارد دلار تا سال 2025، تحریم هایی سخت از جمله لغو نظام سفر اتباع دو کشور بدون روادید، تحریم های گسترده محصولات غذایی، کشاورزی و باغی را علیه ترکیه اعمال کرد که براساس برخی گزارش ها می توانست ارزش روابط اقتصادی دوجانبه را به کمتر از 15 میلیارد دلار برساند و فشار زیادی به در آمد ارزی این ترکیه وارد کرد.
از سوی دیگر، روسیه بزرگترین تامین کننده گاز ترکیه است و در حال ساخت اولین نیروگاه هسته ای این کشور می باشد که با بحرانی شدن روابط، سرنوشت این طرح 20 میلیارد دلاری نیز در هاله ای از ابهام فرو رفت.