علی اکبر صالحی با اشاره به همکاری‌های ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: در این گونه امور سیاست و رویکرد جمهوری اسلامی ایران همواره در چارچوب اصولی است که برای خود قائل شده است، اینگونه نیست که هر بار یک نوع رفتار و عکس‌العمل نشان دهیم بلکه رفتار ایران مبتنی بر قواعدی است که نظام تعیین کرده و نمی‌توانیم از این اصول تخطی کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی، با بیان اینکه یکی از اصول جمهوری اسلامی ایران پایبندی به تعهداتی است که پذیرفته، بیان کرد: در برخی موارد تعهدی برای کشور ایجاد نمی‌کنیم و طبیعتا به هیچ محدودیتی پایبند نیستیم، زیرا تعهدی نداده‌ایم، اما وقتی تعهدی می‌دهیم به آن پایبند هستیم و خودمان را به آن ملتزم می‌دانیم. این موضوع را مقام معظم رهبری نیز بار‌ها در مواردی بیان کرده‌اند و فرموده‌اند «ایران هر تعهدی که بدهد به آن ملتزم است». این یک اصل مهم است که جمهوری اسلامی ایران آن را رعایت می‌کند. همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی در این چهارچوب تعریف می‌شود.
وی افزود: اگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طبق تعهدات، درخواستی از ایران داشته باشد، با انجام آن مشکلی نداریم؛ یعنی باید خواسته‌های آژانس بین‌المللی در چارچوب موافقتنامه پادمان یا پروتکل الحاقی باشد و متقن، منطقی و دارای توجیه ارزیابی شود.
صالحی با بیان اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخواست خود را بایستی به ایران بدهد، سپس آن را ارزیابی کنیم، ادامه داد: متقن بودن و قابل توجیه بودن درخواست آژانس را در چهارچوب پروتکل الحاقی یا موافقتنامه پادمان ارزیابی میکنیم و اگر مورد تایید قرار گرفت همراهی میکنیم و اگر مورد تایید قرار نگرفت، پاسخ خود را به آن‌ها اطلاع می‌دهیم. به همین سادگی.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در مساله اخیر بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تهران هیچ به گاه به آژانس نگفته بود، به شما اجازه بازرسی از جایی را نمی‌دهیم، اصلا چنین چزی را نگفته بودیم. بلکه آن‌ها درخواست داشتند و چند ماه بود که از این درخواست آن‌ها می‌گذشت، وقتی این درخواست را مطرح کردند، در سازمان انرژی اتمی، ابعاد حقوقی و فنی درخواست را مورد ارزیابی قرار دادیم و مشخص شد اشکالاتی در این خواسته وجود دارد که آن را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منعکس کردیم و گفتیم درخواست شما اشکلات فنی و حقوقی دارد و اگر این‌ها را رفع کنید، می‌توانیم با شما همکاری کنیم.
وی افزود: با گفتگو‌هایی که بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شد، طبیعتا آن‌ها انتظار داشتند وقتی درخواستی می‌کنند، ایران واکنش سریعی را انجام دهد، از سوی دیگر رفتار ما نیز طبیعی بود، زیرا تا زمانی که قانع نشدیم، اجازه بازرسی‌ها را به آژانس ندادیم.
صالحی گفت: از آنجایی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عجله داشت، در آن مقطع قطعنامه‌ای را علیه ایران در شورای حکام صادر کرد که کار درستی نبود، زیرا ایران و آژانس در فرایند بررسی «درخواست و ارزیابی» بودند و طبیعتا طی شدن این فرایند، زمان میبُرد. با گفتگو‌هایی که بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شد، طبیعتا آن‌ها انتظار داشتند وقتی درخواستی می‌کنند، ایران واکنش سریعی را انجام دهد، از سوی دیگر رفتار ما نیز طبیعی بود، زیرا تا زمانی که قانع نشدیم، اجازه بازرسی‌ها را به آژانس ندادیم. از آنجایی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عجله داشت، در آن مقطع قطعنامه‌ای را علیه ایران در شورای حکام صادر کرد که کار درستی نبود، زیرا ایران و آژانس در فرایند بررسی «درخواست و ارزیابی» بودند.
رئیس سازمان انرژی اتمی بیان کرد: آن‌ها ملاحظات ایران و ما ملاحظات آن‌ها را در نظر گرفتیم و به نقطه مشترکی رسیدیم که در نهایت منجر به صدور بیانیه‌ای مشترک شد. بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمدند و از یکی از دو محلی که تعیین شده بود، بازرسی کردند. اولین بازرسی انجام شد و هیچ اتفاق خاصی رخ نداد.
وی با بیان اینکه محل دیگری نیز تعیین شده تا مورد بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گیرد، افزود: بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی زمان بازدید از آن محل، مشخص است، اما زمان آن را به صورت عمومی اعلام نمی‌کنیم.
صالحی ادامه داد: تقارن زمانی بین اقناع ایران در خصوص درخواست آژانس و توجیه شدن آن‌ها نسبت به ملاحظات جمهوری اسلامی ایران لطف خدا بود. همزمانی صدور بیانیه مشترک و توافق بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با مطرح شدن مکانیسم ماشه در شورای امنیت سازمان ملل از طریق آمریکا، جالب بود و این بازتاب بسیار مثبتی برای جمهوری اسلامی داشت.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: جمهوری اسلامی ایران نشان داد کشوری متعهد است که در بستر اخلاق سیاسی کار می‌کند و مثل آمریکایی‌ها نیستند که زیر قول خو بزنند و به هیچ یک از وعده‌هایی که میدهند، عمل نکنند. جمهوری اسلامی ایران تا آنجایی که تعهدی داده به وعده‌های خود عمل می‌کند.
وی افزود: توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درست همان زمانی انجام شد که در شورای امنیت می‌خواستند پیرامون موضوع هسته‌ای ایران تصمیم‌گیری کنند، این همزمانی عزم ۱۵ عضو شورای امنیت را بیشتر کرد تا در مقابل آمریکا ایستادگی کنند و ۱۳ کشور به طرح درخواست آمریکا رای منفی دادند و تنها آمریکا و دومنیکن به آن طرح ضد ایرانی رای مثبت دادند.
صالحی ادامه داد: اگر این همزمانی نبود و اگر این اتفاقات در شرایطی رخ می‌داد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هنوز قانع نشده بود، می‌توانست در رای کشور‌های عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد اثر سلبی بگذارد. اما این همزمانی «لطف خدا» بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: این همزمانی از «الطاف خفیه الهی» بود، زیرا برای رخ دادن این اتفاقات در یک مقطع زمانی برنامه‌‍ریزی نکرده بودیم و به صورت تصادفی اینگونه شد که سبب تقویت اراده اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد شد، زیرا آن‌ها بار دیگر مطمئن شدند که جمهوری اسلامی ایران به همه تعهدات خود عمل می‌کند.
بیشتر بخوانید: گروسی: آژانس و ایران روی ریل همکاری هستند/ بازدید از مکان دوم در روز‌های آینده
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران به آژانس اعلام کرده است که درخواست بازدید شما نباید از روی میل باشد، بلکه باید قاعده‌مند باشد. اگر اطلاعاتی دارید، این اطلاعات را جمع‌آوری کنید هر زمانی تکمیل شد، به ایران اطلاع دهند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان گفت: مسئولان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کردند، براساس اطلاعاتی که دارند، بعد از بازرسی از دو محل تعیین شده، درخواست دیگری ندارند.