رویداد۲۴ العرب، نزدیک به عربستان سعودی نوشت: به گفته منابع آگاه در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، پایبندی عربستان به اقدام عربی (۲۰۰۲) بعنوان زمینهای برای حل درگیری بین فلسطین و اسرائیل و تشکیل یک دولت فلسطینی، مانع از آن نمیشود که سعودیها در مسیر عادی سازی که پس از توافق امارات و بحرین با اسرائیل، گسترش یافته، دور شوند.
در ادامه این مطلب آمده است: این منابع خاطر نشان میکنند که اشارههایی برای عادی سازی وجود دارد، که در رسانههای سعودی و با ذکر مزایای عادی سازی، مطرح میشود. علاوه بر اینکه علمای دینی سعودی مورد حمایت دولت، به دنبال فتواهایی هستند که صلح با تل آویو را تایید کند.
اما این مسیر عادی سازی برای عربستان بسیار محتاطانه است، چرا که این کشور، مرکز ثقل دینی در جهان اسلام است و همین مساله، آن را در معرض حملاتی از سوی جریانهای سنی افراطی و همچنین جریانهای شیعی مرتبط با ایران، قرار میدهد. به همین دلیل، سعودیها برای برداشتن گام جدیدی به سمت توافق، نیازمند امتیازدهی اسرائیل در خصوص مذاکراتی برای حل نهایی موضوع فلسطین هستند.
عربستان خواستار آن است که اسرائیل اجازه انتخاب آزادانه رهبر جدیدی برای فلسطین را بدهد، که قادر به اتخاذ تصمیمات سرنوشت سازی باشد، تا به این شکل، مسیر سعودی اسرائیلی مشروعیت یابد، همانطور که رهبری یاسر عرفات، به توافق اسلو مشروعیت بخشید و روند مذاکره، به تشکیل یک دولت خودگردان برای فلسطین، در کرانه باختری و غزه منتهی شد.
به گفته تحلیلگران و کارشناسان، تا زمانی که ملک سلمان عهده دار قدرت است، این احتمال کم است که عربستان به روابط خود با اسرائیل برچسب رسمی بزند.
روی آوردن کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به اسرائیل، بعنوان هم پیمانی برای دفاع از خود در برابر دشمن مشترک، یعنی ایران، رو به افزایش است، این در حالی است که کشورهای عربی هم پیمان آمریکا، در مورد سیاست خارجی این کشور نگرانند و از انتخاب دوباره ترامپ نیز مطمئن نیستند.
بیشتر بخوانید: اختلاف پادشاه و ولیعهد عربستان بر سر عادی سازی روابط با اسرائیل
به گفته مارک شنایر، خاخام مقیم نیویورک، که مشاور پادشاه بحرین است و مذاکراتی را با عربستان و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برای تقویت روابط با اسرائیل داشته، سفیر سابق عربستان در ایالات متحده، خالد بن سلمان، در گفتگو با وی تصریح کرده که اصلاح اقتصاد سعودی، اولویت مهمی برای، ولی عهد است.
این خاخام از خالد بن سلمان نقل کرد که با قاطعیت گفته است: «ما بدون اسرائیل موفق نمیشویم». شنایر تاکید کرد که سعودیها روابطی با اسرائیل خواهند داشت.
این در حالی است که آیه البطراوری در گزارشی در روزنامه واشنگتن معتقد است که آنچه برای سعودیها مطرح است، طرح عادی سازی نیست، بلکه مساله «زمان» این عادی سازی است.
فلسطینیها از توافقهای اخیر انتقاد کرده و آن را خیانت میدانند، اما رسانههای سعودی وابسته به حکومت، این توافق را تاریخی توصیف کرده و آن را برای صلح منطقهای مفید میدانند.
حسین ایبش، پژوهشگر برجسته اندیشکده دولتهای عربی خلیج فارس در واشنگتن میگوید: «عربستان به دنبال گشودن باب روابط رسمی با اسرائیل بوده و آماده است تا در آینده در این باره فکر کند، چرا که معتقد است این اقدام برای سعودیها مفید است. با این حال، سعودیها سعی دارند این ارتباط نشان دهنده ضعف آنها نبوده و بیانگر قدرتشان باشد».
علاوه بر این، راغده درغام، دیگر تحلیلگر برجسته عرب بر این عقیده است که نسلهای جوان در خاورمیانه، به جای رویاپردازی، به دنبال زندگی طبیعی هستند و به بیان دیگر، جوانان در پی راه حل هستند، نه ادامه درگیریها و اختلافات».