رویداد۲۴ عاطفه دبیری، با اشاره به افزایش پدیده تک فرزندی طی سه دهه اخیر، اظهار کرد: امروزه تک فرزندی مرسوم شده است و خانوادهها علاقه دارند یک فرزند داشته باشند؛ نه چند فرزند.
وی با بیان اینکه برخی از اندیشمندان حوزه کودک در سده گذشته تک فرزندی را به مثابه بیماری میدانستند، افزود: تک فرزندها آسیب پذیری بیشتری دارند و تحقیقات نشان داده که تک فرزندان در طول روز کمتر از ۱۵ دقیقه فعالیت بدنی دارند، اما نگرانی درباره تک فرزندها بیشتر معطوف به برقراری ارتباط و ایجاد تفاهم با دیگران است.
این روانشناس، با اشاره به منفعت تک فرزندی، تصریح کرد: خانواده بیشترین وقت و هزینه را صرف تک فرزند میکند و لذا عملکرد آنان به ویژه در حوزه تحصیل بهتر است، اما فرزندانی که خواهر یا برادر کوچکتر دارند، برقراری ارتباط و تعامل را در طول روز تمرین میکنند و گاهی عصبانی میشوند و گاهی سرزنش میکنند و انعطاف به خرج میدهند و قاعده بازی را به نفع خواهر یا برادر کوچکتر خود عوض میکنند لذا حس حمایت گری در آنان شکل میگیرد.
دبیری، با بیان اینکه تک فرزندها گفتگو ندارد، خاطرنشان کرد: چندفرزندها زودتر خواندن و نوشتن را یاد میگیرند و حروف و اعداد را قبل از رفتن به مدرسه میدانند. همچنین فرزندان از خواهر و برادر خود گفتگو کردن را میآموزند و زودتر با دیگران تعامل دارند.
وی برآورده شدن خواسته را یکی از مزیتهای تک فرزندی دانست و عنوان کرد: خانه برای تک فرزندها خلوتتر است و خواستههای آنان زودتر برآورده میشود لذا سطح تحمل تک فررندها کاهش پیدا میکند و انتظارات آنان بالا میرود.
این روانشناس، با بیان اینکه تک فرزندها علاقه دارند همواره مرکز توجه باشند، گفت: این خودمحوری و مرکز توجه بودن در بزرگسالی تک فرزندها نیز اثرگذار است و معمولا این ویژگی را حفظ میکنند.
وی از والدین خواست مهارت فرزندپروری داشته باشند و اضافه کرد: اگر پدر و مادر خودشان مهارتهای زندگی را آموخته باشند و براساس استانداردهای تربیتی فرزند خود را تربیت کنند، دچار حساسیتهای تک فرزندی نخواهند شد.
دبیری، یکی از مشکلات تک فرزندها را در سنین نوجوانی دانست و بیان کرد: تک فرزندها نسبت به جنس مخالف دچار اضطراب میشوند، زیرا هرگز برادر یا خواهر نداشته اند و جنس مخالف برای آنان عجیب و ناشناخته است. همچنین قدرت انتخابات در تک فرزندها کمتر است.
بیشتر بخوانید: ۵ اشتباهی که والدین در برخورد با کودک مرتکب میشوند
این روانشناس، با بیان اینکه والدین تک فرزند با آنان مانند کودک رفتار نمیکنند، ادامه داد: تک فرزندها معمولا وقت بیشتری را با بزرگترها میگذارنند و لذا در برقراری ارتباط با بزرگترها راحت هستند و در رفتار و کلام آنان پختگی و بلوغ دیده میشود و خیلی زود نگرش بزرگترها را بروز میدهند.
وی با اشاره به سازگاری و اجتماعی بودن تک فرزندها، یادآور شد: تک فرزندها تفاوتی با چندفرزندها ندارند، در حالی که فرزند وسط، فرزند آخر و تک فرزند به ترتیب بیشترین حسادت را دارند و حسادت در فرزند اول کم است. همچنین تک فرزندها در خودخواهی با چندفرزندها تفاوتی ندارند.
دبیری، با بیان اینکه همکاری و مشارکت تک فرزندان نسبت به فرزندان اول و آخر خانواده بیشتر است، گفت: انعطاف پذیری، محبوبیت، بخشش و خیرخواهی در تک فرزندها بیشتر وجود دارد لذا والدین باید بیشتر بر تربیت تک فرزندان تمرکز کنند و به سمت ایجاد مهارتهای خاص در آنان نروند، زیرا کودکانی که بدون توجه به علایق و استعدادها و انگیزههای آنان مهارت یاد میگیرند، دچار فشار و اضطراب میشوند. متاسفانه والدین تک فرزندها کمبودها و خواستهها و آرزوهای خودشان را بر روی کودک پیاده میکنند که نوعی سوءاستفاده محسوب میشود.
وی با اشاره به افزایش وسواس و افسردگی در کودکان تک فرزند نسبت به چندفرزندان، تصریح کرد: تک فرزندان پرتوقع هستند و پرخاشگری بیشتری دارند و در شرایط استرس زا وابستگی بیشتری در آنان دیده میشود.
این روانشناس، با بیان اینکه تک فرزندان نمیدانند چگونه با دیگران کنار بیایند، اظهار کرد: والدین محیط بیرون از خانه را برای تک فرزندان فراهم کنند تا با سایر کودکان در ارتباط باشد لذا پدر و مادر برای تک فرزندشان همبازی بخرند، یعنی با مهیا کردن شرایط امکان بازی کردن با دوستان در همسایگی و فامیل را ایجاد کنند و این تجربه باید روزانه تکرار شود. همچنین دخالت فرزندان در فعالیتهای اجتماعی بسیار تجربه موفقی برای آنان است.
دبیری، داشتن خواهر و برادر را بهتر از تنها بودن دانست و گفت: تجربیات خواهران و برادران بسیار مفید است و نباید کودک را از این تجربیات لذت بخش زندگی محروم کنیم، زیرا علاوه بر همبازی در آینده خانواده بزرگتری خواهند داشت.