رویداد۲۴ در پایان شهریورماه ۷۹ درصد مرگ و میرهای ناشی از ابتلا به کووید ۱۹ در دنیا در بیماران بالای ۶۰ سال بوده است که این آمار به صورت گسترده ای در سایر کشورهای دنیا مشابهت دارد اما جای سوال است که چه چیزی سبب می شود که خطر ویروس هایی مانند کرونا در افراد مسن بیشتر از سایر افراد جامعه باشد؟
دکتر "برایان جیس" دانشیار میکروب شناسی، ایمونولوژی و آسیب شناسی دانشگاه ایالتی کلرادو آمریکا در پاسخ به این سوال به ایسنا می گوید: دانشمندان فکر می کنند در درجه اول تغییر در سیستم ایمنی بدن انسان در افراد مسن باعث این افزایش خطر می شود.
وی در تشریح چگونگی فعالیت سیستم ایمنی بدن گفت: از زمانی که شما وارد زندگی در این دنیا می شوید بدن شما به صورت پیوسته توسط پاتوژن ها یا عوامل بیماری زا از جمله باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها که می توانند باعث ایجاد بیماری در افراد شوند، بمباران می شود.
جیس با بیان اینکه بدن انسان یک مکان عالی، با محیطی گرم و با مقدار زیادی مواد مغذی، مناسب برای رشد و پیشرفت این ارگانیسم ها یا موجودات زنده است افزود: اینجاست که سیستم های ایمنی بدن وارد عمل شده و در برابر هر نوع مهاجمی به دفاع از بدن می پردازد. قبل از اینکه انسان متولد شود، بدن شروع به تولید سلول های ویژه و تخصصی B و سلول های T می کند. (این سلول ها نوعی از گلبول های سفید خون هستند که می تواند عوامل بیماری زا را تشخیص و در جلوگیری از رشد آنها در بدن انسان کمک کند).
این دانشیار ایمونولوژی و آسیب شناسی دانشگاه ایالتی کلرادو آمریکا با بیان اینکه در طول یک عفونت، سلول های B می توانند با تولید و تکثیر آنتی بادی بر روی پاتوژن ها، آنها را جمع آوری و باعث جلوگیری از انتشار آنها در بدن انسان شوند ادامه داد: سلول های T نیز همزمان شروع به فعالیت کرده و با تشخیص سلول های عفونی آنها را شروع به کشتن خواهند کرد که این نوع فعالیت همزمان در علوم پزشکی به تطبیق و سازگاری سیستم ایمنی بدن معروف است.
وی گفت: شاید برای شما پیش آمده باشد که پزشک سطح گلبول های سفید خون شما را بررسی کرده باشد. این یک اندازه گیری است که به شما نشان دهد به چه میزان سلول های B و T در خون دارید و به چه میزان در حال مبارزه با عفونت ها هستید.
جیس با بیان اینکه زمانی که خیلی جوان هستید، شما به اندازه کافی سلول های B یا T را در بدن ندارید و این می تواند یک چالشی برای بدن شما باشد که بتواند عفونت را کنترل کند زیرا به سادگی به این کار عادت ندارد اظهار کرد: زمانی که شما به بلوغ می رسید و بزرگتر می شوید، سازگاری سیستم ایمنی بدن شما یاد می گیرد که پاتوژن ها را تشخیص و مرتبا به آنها حمله ور و این تهاجمات مداوم را کنترل کرده و به شما این امکان را می دهد تا به سرعت و صورت دقیق و موثر با عفونت ها مبارزه کنید.
این دانشیار میکروب شناسی، ایمونولوژی و آسیب شناسی دانشگاه ایالتی کلرادو آمریکا با تاکید بر اینکه گلبول های سفید محافظ قدرتمندی برای افراد هستند، اما به خودی خود کافی نیستند اظهار کرد: خوشبختانه سیستم ایمنی بدن لایه دیگری به نام دستگاه ایمنی ذاتی دارد. هر سلول سیستم ایمنی خاص خود را دارد که به این امکان را می دهد سریعتر از پاسخ های انطباقی، به عوامل بیماری زا پاسخ دهد.
وی با بیان اینکه دستگاه ایمنی ذاتی معمولا بر روی مولکول هایی که در باکتری ها و ویروس یافت می شود اما در سلول های انسانی وجود ندارد، تنظیم و پرتاب می شود افزود: وقتی سلول این مولکول های مهاجم را تشخیص می دهد، باعث تولید پروتئین اینترفرون ضدویروسی می شود و این اینترفرون ها باعث از بین رفتن سلول آلوده شده و عفونت را محدود می کند.
جیس ادامه داد: نوع دیگر از سلول های ایمنی ذاتی، به مونوسیت ها یا گویچه های تک هسته معروف هستند که به عنوان نوعی گزاف سلولی عمل کرده و همانند سایر گلبول‌های سفید، مونوسیت‌ها نیز در از بین بردن عوامل مهاجم در بدن نقش دارند، اما این نوع از گلبول‌ها در روند التیام یافتن و بهبود زخم‌ها نیز تاثیرگذار هستند.
بیشتر بخوانید: ویروس کرونا روی چه سطوحی بیشتر دوام دارد؟
این دانشیار ایمونولوژی و آسیب شناسی دانشگاه ایالتی کلرادو با اشاره به اینکه دستگاه ایمنی ذاتی و سازگار می توانند همزمان با یکدیگر فعال شده و در کنار هم به عنوان یک ماشین تنطیم دقیق برای شناسایی و پاکسازی عوامل بیماری زا عمل کنند افزود: زمانی که پاتوژن ها به بدن انسان حمله می کنند، بین بیماری و سلامت یک تفاوتی ایجاد شده و به عبارتی یک رقابت بین سرعت انتشار پاتوژن ها در بدن و سرعت پاسخ ایمنی بدن بدون آنکه باعث ایجاد آسیب جانبی بیش از حد در بدن شود، به وجود می آید.
جیس با اشاره به اینکه با افزایش سن، پاسخ های ایمنی ذاتی و سازگار تغییر پیدا کرده و این تعادل را تغییر می دهند افزود: در افراد مسن، مونوسیت ها در پاسخ به عفونت های ویروسی اینترفرون کمتری را تولید می کنند و آنها زمان بیشتری را برای از بین بردن سلول های آلوده و نشان دادن پاسخ ایمنی سازگار، صرف می کنند.
وی با بیان این مطلب که التهاب های مزمن درجه پایین که معمولا در افراد مسن اتفاق می افتد می تواند دستگاه های ایمنی ذاتی و انطباقی را در واکنش به عوامل بیماری زا کند کرده که شبیه صداهای آزار دهنده به مرور زمان است ادامه داد: با افزایش سن، کاهش میزان توجه دستگاه های ایمنی ذاتی و سازگار بدن باعث می شود پاسخ بدن به عفونت های ویروسی دشوارتر شده و این امر باعث شود ویروس در بدن قدرت بالایی داشته باشد به طوری که ویروس ها می توانند از شروع کند سیستم ایمنی بدن استفاده کرده و به سرعت شما را تحت تاثیر قرار دهند و منجر به بیماری و مرگ شوند.
این دانشیار ایمونولوژی و آسیب شناسی دانشگاه ایالتی کلرادو با تاکید بر اینکه هرکسی و در هر گروه سنی، برای حفاظت خودش در برابر عفونت ها نیازمند انجام یکسری اقدامات حفاظتی است که این اقدام نه تنها برای حفظ سلامتی خودش بلکه برای کمک به محافظت از آسیب پذیرترین افراد نیز خواهد بود، افزود: با توجه به مشکل افراد مسن در کنترل عفونت های ویروسی، بهترین گزینه این است که در درجه اول این افراد از آلوده شدن به ویروس جلوگیری کنند.
وی با تاکید بر اینکه شست و شوی مرتب دست ها، پرهیز از تماس دست ها با صورت، خود ایزوله کردن و رعایت فاصله گذاری اجتماعی و فیزیکی از مهمترین اقدامات برای پیشگیری از ابتلا به کووید ۱۹ است افزود: کووید ۱۹ توسط ویروس های تنفسی ایجاد می شود که می تواند از طریق قطرات ریز حاوی ویروس گسترش یابد. قطرات بزرگتر به سرعت به زمین افتاده و از سوی دیگر قطرات بسیار کوچک نیز سریع خشک می شوند اما قطره های میان برد، بیشترین نگرانی را دارند زیرا قبل از خشک شدن می توانند برای چند متر در هوا شناور باشند و این قطرات را می توان در ریه ها استشمام کرد.
جیس با تاکید بر اینکه رعایت فاصله حداقل ۱.۵ متری از افراد دیگر به افراد کمک می کند تا احتمال ابتلا به این قطرات معلق در هوا را به میزان قابل توجهی کاهش دهند خاطر نشان کرد: هنوز هم احتمال آلوده شدن ویروس به سطوحی که افراد آلوده آنها را لمس کرده یا سرفه کرده اند وجود دارد بنابراین بهترین راه برای محافظت از افراد مسن و آسیب پذیر در معرض نقص ایمنی، دوری از آنهاست تا زمانی که دیگر خطری پیش نیاید.