رویداد۲۴ دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز دوشنبه در حالی روزهای پایانی کارزار انتخاباتی خود برای راهیابی مجدد به کاخ سفید را آغاز می کند که در نظرسنجی های انجام شده در سطح ملی و ایالات های کلیدی از جو بایدن، رقیب دموکرات خود عقب افتاده است.
با این حال در عرصه سیاست آمریکا تغییر روند کارزار انتخاباتی به دلیل وقوع حادثه ای طبیعی، افشای اسنادی درباره یکی از نامزدها یا نزدیکان آنها یا تحولی در صحنه سیاست داخلی یا خارجی بی سابقه نیست.
«سورپرایز یا شگفتی اکتبر» در دوره های قبلی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در هفته های پایانی کارزار انتخاباتی روی داده و نظر برخی از رای دهندگان را نیز تغییر داده است. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هر چهار سال یک بار در فردای اولین دوشنبه ماه نوامبر برگزار می شود. به همین دلیل از رویدادهای غیرمنتظره در هفته‌های پایانی کارزار انتخاباتی به عنوان «شگفتی اکتبر» یاد می شود.
چهل و پنجمین رئیس جمهوری ایالات متحده امیدوار است تا در این دوره نیز مانند دوره قبل در هفته های پایانی کارزار انتخاباتی، رخدادی پیش بینی نشده بتواند ورق را به نفع او برگرداند. پایگاه اینترنتی «ویکی لیکس» از روز هفتم اکتبر سال ۲۰۱۶ انتشار اسنادی را آغاز کرد که به ضرر هیلاری کلینتون، نامزد حزب دموکرات بود.
در روز ۲۸ اکتبر آن سال نیز جیمز کومی، مدیر پلیس فدرال آمریکا (اف بی آی) در نامه ای به کنگره اعلام کرد که درباره استفاده هیلاری کلینتون از سرورهای غیردولتی برای ارسال و دریافت ایمیل هایش تحقیق خواهد کرد. این دو رویداد که «شگفتی های اکتبر» انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ بود در هفته های پایانی کارزار انتخاباتی به محبوبیت هیلاری کلینتون ضربه زد.
اما دونالد ترامپ در این دوره از انتخابات در حالی که تنها ۱۵ روز به برگزاری انتخابات باقی مانده است و بسیاری از رای دهندگان هم از قبل با ارسال رای خود با پست در رای گیری شرکت کرده اند به چه رویدادهایی برای تاثیرگذاری بر نظر رای دهندگان در روزهای آینده می تواند امیدوار باشد؟
رئیس جمهوری آمریکا پیش از این از احتمال تائید یا حتی عرضه واکسن بیماری «کووید ۱۹» پیش از انتخابات سوم نوامبر (۱۳ آبان) سخن گفته بود. هرچند مقامات بهداشتی آمریکا احتمالا پیش از روز رای گیری هیچ کدام از واکسن های تولید شده از سوی شرکت های داروسازی را تائید نخواهند کرد اما تلاش شرکت داروسازی فایزر برای کسب مجوز برای واکسن تولیدشده از سوی این شرکت طی هفته های آینده بی شک برای دونالد ترامپ خبر خوبی محسوب می شود.
آلبرت بورلا، مدیرعامل شرکت فایزر گفته است که این شرکت قصد دارد مجوز واکسن بیماری «کووید ۱۹» را در هفته سوم نوامبر از مقامات آمریکایی دریافت کند.
سازمان غذا و داروی آمریکا هفته گذشته دستورالعملی را منتشر کرد که براساس آن شرکت های داروسازی موظف به ارائه داده های جامع از آزمایش های انجام شده برای اطمینان از «ایمنی» واکسن تولیدی خود شده‌اند. این دستورالعمل صدور مجوز برای واکسن شرکت فایزر یا هر شرکت دیگر داروسازی را پیش از روز رای گیری بسیار دشوار می کند. رئیس جمهوری آمریکا تصمیم مقامات بهداشتی کشورش را «سیاسی» ارزیابی کرده است.
دموکراتها با پیش بینی احتمال تلاش دونالد ترامپ برای صدور مجوز یکی از واکسن های کرونا پیش از روز رای گیری تاکید کرده‌اند که تنها تصمیم پزشکان و به ویژه آنتونی فائوچی، متخصص بیماری های ایمنی بدن را که پس از شیوع کرونا محبوبیت زیادی در آمریکا یافته است خواهند پذیرفت. کامالا هریس، معاون جو بایدن در جریان مناظره خود با مایک پنس، معاون رئیس جمهوری آمریکا گفته بود که اجازه نخواهد داد تا واکسنی که دونالد ترامپ آن را تبلیغ می کند به او تزریق شود.
هرگونه تحول در زمینه تولید واکسن کرونا و صدور احتمالی مجوز برای آن طی ۱۵ روز آینده می تواند برگ برنده ای برای دونالد ترامپ باشد. نامزد جمهوریخواهان که از نظر سیاسی از شیوع ویروس کرونا ضربه زیادی خورده است امیدوار است تا صدور مجوز واکسن یا حتی پیشرفت در این زمینه بتواند در روزهای پایانی کارزار انتخاباتی لطمات سیاسی وارده را جبران کند.
بیشتر بخوانید: ترامپ و بایدن؛ هر یک برای کدام کشور بهتر است؟
توافق احتمالی دونالد ترامپ با دموکرات ها در مجلس نمایندگان بر سر تصویب دومین طرح محرک اقتصادی می تواند به او در آخرین روزهای کارزار انتخاباتی کمک زیادی بکند. رئیس جمهوری آمریکا پس از تصویب اولین طرح محرک اقتصادی امضای خود را بر روی چک هایی گذاشت که برای شهروندان آمریکایی در چهارچوب اجرای این طرح ارسال شد.
گفتگوهای کاخ سفید با دموکرات ها در کنگره درباره دومین طرح محرک اقتصادی تاکنون فراز و نشیب های زیادی داشته است. دونالد ترامپ یک بار در روزهای گذشته با انتشار توئیتی مذاکرات را پایان یافته اعلام کرد و گفت که تا روز انتخابات برنامه احیای اقتصادی جدید تصویب نخواهد شد. با این حال او در روزهای بعد نظرش را تغییر داد.
یکی از مشکلات پیش روی کاخ سفید در این مذاکرات عدم گفتگوی مستقیم رئیس جمهوری با نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان است. روابط تیره دونالد ترامپ با نانسی پلوسی باعث شده است تا استیو منوچین، وزیر خزانه داری از سوی کاخ سفید مامور مذاکره با رئیس مجلس نمایندگان شود. هر چند تصویب دومین طرح محرک اقتصادی طی ۱۵ روز آینده برای دموکرات ها سود سیاسی نخواهد داشت اما آنها احتمالا تلاش خواهند کرد تا متهم به «سیاست بازی» و «ترجیح منفعت سیاسی» خود به کمک به شهروندان آمریکایی نشوند.
در همین راستا دونالد ترامپ امیدوار است تا با دستیابی به توافق با دموکرات ها در مجلس نمایندگان بتواند پیش از روز رای گیری چک های جدیدی را با امضای خود در چهارچوب دومین طرح محرک اقتصادی برای رای دهندگان بفرستد یا حداقل خبر آن را اعلام کند. یکی از موانع پیش روی دونالد ترامپ در کش و قوس های مذاکره با دموکرات ها لزوم کسب موافقت سناتورهای جمهوریخواه است. در حالی که رئیس جمهوری آمریکا از آمادگی خود برای تصویب یک طرح محرک اقتصادی با ارزش بیش از ۱.۸ تریلیون دلار سخن گفته میچ مک کانل، رهبر جمهوریخواهان در مجلس سنا با چنین طرحی مخالفت کرده است.
دونالد ترامپ بارها از تحقیقاتی که درباره دخالت روسیه در انتخابات سال ۲۰۱۶ و احتمال تبانی کارزار او با مسکو انجام شده انتقاد کرده است. او امیدوار بود که بررسی های جان دورهام، دادستانی که درباره منشاء تحقیقات درباره دخالت روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ تحقیق می کند بتواند به او در کارزار انتخاباتی امسال کمک کند. نامزد جمهوریخواهان بر این باور بود که افشای اطلاعاتی مبنی بر اینکه او در چهار سال گذشته به طور غیرمنصفانه از سوی دموکراتها متهم به تبانی با مسکو شده است می تواند نظر رای دهندگان را به سوی وی جلب کند.
با این حال به نظر می رسد که تحقیقات جان دورهام در وزارت دادگستری آمریکا هنوز به نتایج دلخواه رئیس جمهوری نرسیده است. مقامات فعلی و سابق وزارت دادگستری ایالات متحده گفته اند که جان دورهام به شواهدی که براساس آن بتوان برخی از مخالفان سیاسی دونالد ترامپ را تحت تعقیب قضایی قرار داد دست نیافته است.
آنها [مقامات وزارت دادگستری] منتظر هستند تا بعد از انتخابات مهربان شوند؟ این خیلی غم‌انگیز است! در واقع رقت‌انگیز است.
ویلیام بار، وزیر دادگستری آمریکا نیز طی هفته های اخیر به گروهی از اعضای جمهوریخواه کنگره گفت که پیش از روز انتخابات منتظر گزارش جان دورهام از تحقیقاتش نباشند. جان دورهام یکی از دادستان هایی است که به تحقیقات وقتگیر شهرت دارد. امری که در روزهای اخیر منجر به انتقاد دونالد ترامپ از ویلیام بار شده است.
رئیس جمهوری ایالات متحده در یکی از گفتگوهای تلفنی خود با شبکه «فاکس نیوز» به طور ضمنی وزیر دادگستری خود را به تعلل در پرونده بررسی منشاء تحقیقات درباره دخالت روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ متهم کرد. دونالد ترامپ گفت: «آنها [مقامات وزارت دادگستری] منتظر هستند تا بعد از انتخابات مهربان شوند؟ این خیلی غم انگیز است! در واقع رقت انگیز است.»
نارضایتی رئیس جمهوری آمریکا از عدم توفیق ویلیام بار در کمک به او در جریان کارزار انتخاباتی باعث شده است که او حتی احتمال حضور ویلیام بار در کابینه آینده خود را در صورت پیروزی در انتخابات پیش رو زیر سوال ببرد. رئیس جمهوری ایالات متحده روز چهارشنبه گذشته در پاسخ به پرسشی درباره احتمال حضور ویلیام بار در دولت آینده گفت: «اظهارنظری در این مورد نمی توانم بکنم. خیلی زود است. من هم راضی نیستم.»
یکی دیگر از امیدهای دونالد ترامپ برای تاثیرگذاری بر روند کارزار انتخابات ریاست جمهوری در ۱۵ روز آینده می تواند انتشار ایمیل های هیلاری کلینتون از سوی وزارت خارجه آمریکا باشد. رئیس جمهوری ایالات متحده به مایک پمپئو، وزیر خارجه خود فشار زیادی آورده است تا ایمیل های وزیر خارجه پیشین این کشور را منتشر کند.
مایک پمپئو روز چهارشنبه گذشته درباره احتمال انتشار ایمیل های هیلاری کلینتون در روزهای آینده گفت: «ما تمام تلاش خود را می کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که مردم آمریکا فرصت رویت هر آنچه را که ما به صورت عادلانه می توانیم منتشر کنیم خواهند داشت.»
رئیس جمهوری آمریکا هفته گذشته از تعلل وزارت خارجه این کشور در انتشار ایمیل های هیلاری کلینتون انتقاد کرده بود. هر چند وزیر خارجه پیشین ایالات متحده در این دوره از کارزار انتخاباتی حضور پررنگی ندارد اما افشاگری علیه او از چند جهت می تواند به سود دونالد ترامپ باشد. هرگونه افشاگری علیه هیلاری کلینتون و پوشش رسانه ای آن بار دیگر نام نامزد ناکام دموکرات ها در دوره قبل انتخابات ریاست جمهوری را سر زبان ها خواهد انداخت.
هیلاری کلینتون برای بسیاری از هواداران دونالد ترامپ تنها یک رقیب یا مخالف سیاسی نیست بلکه چهره ای «منفور» محسوب می شود. افشاگری علیه نامزد ناکام دموکرات ها در دوره گذشته برای طرفداران دونالد ترامپ تنها یادآور کارزار انتخاباتی موفق رئیس جمهوری کنونی در سال ۲۰۱۶ نخواهد بود.
دونالد ترامپ با هرگونه افشاگری علیه هیلاری کلینتون این فرصت را خواهد داشت تا به رای دهندگان یادآوری کند که جو بایدن در زمان حضور هیلاری کلینتون در وزارت خارجه آمریکا معاون رئیس جمهوری و همکار او بوده است. او احتمالا در این صورت تلاش خواهد کرد تا رای دهندگانی را که چهار سال پیش در ایالت های کلیدی ویسکانسین، میشیگان و پنسیلوانیا به هیلاری کلینتون رای ندادند، یا به سوی خود جلب کند و یا حداقل آنها را از رای به جو بایدن در روز سوم نوامبر منصرف کند.
سیاست خارجی در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در صدر دغدغه های رای دهندگان قرار ندارد. با این حال اگر دونالد ترامپ نتواند در داخل «شگفتی» مورد نظر خود در روزهای باقی مانده از کارزار انتخاباتی را رقم بزند ممکن است به رویدادی پیش بینی نشده در عرصه سیاست خارجی برای تغییر نظر رای دهندگان امید ببندد.
واشنگتن در هفته های اخیر موفق شد تا امارات عربی متحده و بحرین را به عادی سازی روابط با اسرائیل راضی کند. این احتمال وجود دارد که رئیس جمهوری آمریکا به شکلی پیگیرانه تر در روزهای باقی مانده از کارزار انتخاباتی به دنبال افزودن نام یک یا چند کشور عربی یا اسلامی دیگر به فهرست کشورهایی باشد که روابط خود را با اسرائیل عادی کرده اند.
از سوی دیگر احتمال اینکه آمریکا طی روزهای آینده با روسیه بر سر کنترل تسلیحات هسته ای و تمدید توافق «استارت نو» به توافق دست یابد منتفی نیست. هرچند اظهارات اغلب مقامات دو کشور طی روزهای اخیر از ادامه اختلاف ها حکایت دارد.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق آمریکا در دولت دونالد ترامپ که اکنون یکی از منتقدان رئیس جمهوری ایالات متحده به شمار می رود بر این باور است که نامزد جمهوریخواهان در روزهای باقی مانده از کارزار انتخاباتی «بر انجام آنچه به آن تمایل دارد» در عرصه سیاست خارجی اصرار بیشتری خواهد ورزید.
او این سخنان را پنجشنبه گذشته در مصاحبه با دیوید اکسلراد، یکی از مقام های بانفود کارزار انتخاباتی سال ۲۰۰۸ باراک اوباما بیان کرد. به گفته جان بولتون اعلام دستیابی به توافق کنترل تسلیحاتی با روسیه یا حتی برگزاری نشست دیگری با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی از جمله رویدادهای احتمالی است که دونالد ترامپ به عنوان «شگفتی اکتبر» مدنظر دارد.
در نهایت اما باید در نظر داشت که «شگفتی اکتبر» در دوره های گذشته انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بنا به تعریف پیش بینی نشده و غیرمنتظره بوده است. برخی از رویدادهایی که به عنوان «شگفتی اکتبر» در تاریخ انتخابات دوره های گذشته به ثبت رسیدند به کلی خارج از اختیار بازیگران سیاسی آمریکا بودند.
یکی از نمونه های آن انتشار پیام ویدئویی سال ۲۰۰۴ اسامه بن لادن بود که رهبر القاعده را تنها چند روز پیش از زورآزمایی سیاسی جورج بوش پسر با جان کری تبدیل به مهمان ناخوانده ای در اولین کارزار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پس از حملات ۱۱ سپتامبر کرد.
بسیاری از محافظه کاران آمریکا و رسانه های نزدیک به آنها هفته گذشته تلاش کردند تا گزارش روزنامه «نیویورک پست» مبنی بر ارتباط جو بایدن با فعالیت های پسرش، هانتر بایدن به نفع شرکت نفت و گاز «بوریسما» در اوکراین را «شگفتی اکتبر» و «زلزله ای سیاسی» معرفی کنند. با این حال این گزارش احتمالا به دلیل منبع سوال برانگیزش و همچنین عدم ارائه شواهد کافی در راستای اثبات ادعای ملاقات جو بایدن با مشاور شرکت «بوریسما» در سال ۲۰۱۵ تاثیر چندانی بر نظر رای دهندگان نخواهد گذاشت.
نظرسنجی هایی که نتیجه آن در روزهای آینده منتشر می شود احتمالا بیشتر مشخص خواهد کرد که تاثیر احتمالی گزارش «نیویورک پست» بر وضعیت نامزد دموکرات ها در ایالت های کلیدی چه بوده است.
دونالد ترامپ وعده داده است که افشاگری های بیشتری علیه جو بایدن و ارتباط او با فعالیت های پسرش که عضو هیات مدیره شرکت «بوریسما» بوده است صورت خواهد گرفت. با این حال آنچه در این ماجرا به طور جدی می تواند به کارزار انتخاباتی جو بایدن ضربه بزند ارائه شواهدی مبنی بر تخلف او در دوران معاونت باراک اوباما، نقش آفرینی به نفع شرکت «بوریسما» یا دخالت توجیه ناپذیر وی در روابط واشنگتن با کی یف خواهد بود.
جمهوریخواهان اگر چنین شواهدی در اختیار داشتند احتمالا برای افشای آن تا ۱۵ روز پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری صبر نمی کردند. با این حال تنها تحولات روزهای آینده می تواند مشخص کند که آیا انتشار چنین شواهدی تبدیل به «شگفتی اکتبر» کارزار ۲۰۲۰ خواهد شد یا خیر.
امیدهای دونالد ترامپ برای غلبه بر جو بایدن به «شگفتی اکتبر» خلاصه نمی شود. این احتمال وجود دارد که چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا شگفتی اصلی را مانند چهار سال پیش با «شگفتی نوامبر» و هنگام شمارش آراء خلق کند. هرچند وضعیت کارزار دونالد ترامپ متزلزل تر از سال ۲۰۱۶ است اما بسیاری از جمهوریخواهان تاکید می کنند که نظرسنجی ها مانند چهار سال پیش «اکثریت خاموش» را در ایالت های کلیدی نادیده گرفته اند و «موج قرمز» (رنگ حزب جمهوریخواه) در ساعات پس از پایان رای گیری باعث شگفتی تحلیلگران خواهد شد.
در مقابل بسیاری از موسسات نظرسنجی اعلام کرده اند که روش های افکارسنجی خود را پس از انتخابات سال ۲۰۱۶ اصلاح کرده اند و این بار میزان حمایت از دونالد ترامپ در بررسی های آنها کمتر از رقم واقعی نیست. برای ارزیابی صحت این ادعا باید تا زمان مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امسال صبر کرد.
یکی دیگر از امیدهای طرفداران دونالد ترامپ به آخرین مناظره دو نامزد در روز پنجشنبه ۲۲ اکتبر (ساعات اولیه بامداد جمعه دوم آبان) در ایالت تنسی است. جمهوریخواهان پس از عدم کسب نتیجه دلخواه در اولین مناظره و لغو دومین مناظره امیدوار هستند تا دونالد ترامپ با درخشش در مناظره سوم بتواند به کارزار انتخاباتی خود در آخرین روزها جان دوباره ای ببخشد.
مشاوران رئیس جمهوری آمریکا احتمالا او را تشویق خواهند کرد تا برای آخرین رویارویی تلویزیونی با جو بایدن در روش تهاجمی خود که در مناظره اول بحث برانگیز شد تجدیدنظر کند. با این حال اینکه دونالد ترامپ تا چه حد قادر به تغییر این روش خود خواهد بود تنها در جریان مناظره مشخص خواهد شد. اگر دونالد ترامپ در مناظره سوم بیشتر در قامت یک رئیس جمهور ظاهر شود و در مقابل جو بایدن نیز مرتکب اشتباه فاحشی شود ممکن است که معادلات کارزار انتخاباتی در آخرین روزها تغییر کند.
در نهایت نباید فراموش کرد که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ در چند ایالت کلیدی با اختلافی ناچیز توانست هیلاری کلینتون را شکست دهد. احتمال تکرار چنین سناریویی در جریان انتخابات امسال نیز منتفی نیست. هر چند فاصله نامزد جمهوریخواهان در ایالت های میشیگان و ویسکانسین با جو بایدن زیاد شده است اما او اگر بتواند در ایالت های پنسیلوانیا و فلوریدا پیروز شود همچنان بخت زیادی برای کسب ۲۷۰ رای الکترال و راهیابی مجدد به کاخ سفید خواهد داشت.