رویداد۲۴ ترامپ طرفداران پروپا قرصی در خاورمیانه دارد. همانقدر که تعدادی از کشور‌های عربی مانند عراق و لبنان و سوریه، از انتخاب بایدن خوشحال می‌شوند، کشورهایی، چون عربستان، امارات، بحرین و رژیم صهیونیستی راه نجات را در انتخاب دوباره دونالد ترامپ می‌دانند. تجربه نشان داده که انتخابات در ایالات متحده می‌تواند بر سرنوشت کشور‌های دیگر هم اثر بگذارد. به ویژه اگر این کشور‌ها منافع خود را همراستا با تصمیمات واشنگتن ببینند. خاورمیانه به عنوان یکی از کانون‌های تنش در سال‌های اخیر، از انتخابات ۲۰۲۰ اثر خواهد پذیرفت. دونالد ترامپ در چهارسال اخیر توانسته پول خوبی از رابطه با برخی کشور‌های عربی به جیب بزند و از سوی دیگر با حمایت خود از اسراییل، این رژیم را با بحرین و امارات آشتی دهدو عملکرد او، اما در کشورهایی، چون سوریه و عراق منفی بوده است.
گفتگو با قاسم محبعلی، کارشناس مسائل بین الملل:
کشور‌های خاورمیانه سلایق سیاسی گوناگونی دارند. برخی از آن‌ها در دوره ترامپ به دنبال کسب امنیت با نزدیک شدن به واشنگتن بودند و در این راه پول زیادی خرج کردند. کشور‌ها در این منطقه چه کسی را به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده ترجیح می‌دهند؟
واضح است که اسراییل و برخی کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس و به ویژه عربستان ترامپ را بر بایدن ترجیح می‌دهند. آن‌ها در دوره‌های پیشین، به ویژه وقتی باراک اوباما در کاخ سفید بود، با دموکرات‌ها مشکل داشتند و نمی‌خواهند که در چهارسال پیش رو، این اتفاق باز هم تکرار شود. دولت دموکرات اوباما علنا مخالف سیاست‌های کشور‌های عربی بود و تصمیماتی که می‌گرفت برای صهیونیست‌ها هم خوشایند نبود.
الان هم در برنامه‌ای که حزب دموکرات منتشر کرده، بدون اینکه نام واضحی از کشور‌های عربی برده شود، آمده که دولت بایدن به هیچ کشوری چک سفید نخواهد داد. کشور‌های حاشیه خلیج فارس بنا بر تجربه‌ای که داشته اند، می‌دانند که جو بایدن به این وعده عمل خواهد کرد. همچنین اسراییل ترس دارد که دولت دموکرات از توسعه طلبی‌ها در کرانه باختری استقبال و حمایت نکند و طبیعی است که خواهان ماندن ترامپ باشند. چرا که او در ۴ سال گذشته از دادن هیچ نوع خدماتی به آن‌ها کوتاهی نکرده است.
به غیر از کشورهایی، چون عربستان و امارات و... گروهی از کشور‌های عربی در منطقه وجود دارند که سود چندانی از حضور ترامپ در کاخ سفید نبرده اند. آن‌ها چطور فکر می‌کنند؟
یک گروه دیگر از کشور‌ها مانند عراق، لبنان، سوریه و ترکیه در خاورمیانه وجود دارند که حسابشان از گروه قبلی جداست و منافع شان هم با آن‌ها متفاوت است. عراق هنوز چندان نظری نداده و ما نمی‌دانیم که دولت الکاظمی چه کسی را ترجیح می‌دهد. اما هر کسی که در کاخ سفید به قدرت برسد، بغداد ناچار است که روابط خوبی با او ترتیب دهد. چرا که در هر حال عراق؛ و افغانستان ناچارند که با واشنگتن روابط حسنه‌ای داشته باشند.
اما به نظر می‌رسد عراق هم با توجه به رفتاری که ترامپ از خود نشان داد و به ویژه آنکه از این کشور به عنوان زمینی برای درگیری با ایران استفاده کرد، بایدن را ترجیح دهد. طبیعتا سوریه هم خواهان دولتی دموکرات در آمریکاست تا شاید دولت اسد بتواند از میزان تحریم‌ها علیه سوریه بکاهد.
لبنان هم آشکارا بایدن را ترجیح می‌دهد. آن‌ها در حال مذاکراتی با اسراییل هستند تا مشکلات مرزی دیرین خود را با صهیونیست‌ها حل کنند و در صورتی که بایدن به کاخ سفید برود، اوضاع برای بیروت تعادل بیشتری خواهد داشت.
این تفاوت نظریه‌ها در خاورمیانه می‌تواند در انتخابات ایالات متحده تاثیرگزار باشد یا تنها مربوط به سلایق شخصی کشورهاست؟
واضح است که این مسائل می‌تواند بر روی انتخابات آمریکا تاثیر بگذارد. مثلا اسراییل لابی بسیار قوی در واشنگتن دارد که در انتخابات ایالات متحده موثرند و پول و رسانه دارند. از سوی دیگر آن‌ها با مسیحیان اوانجلیست همراهند و این گروه که تعدادشان هم زیاد است، حامی ترامپ هستند. نقش لابی‌های صهیونیستی در انتخابات‌های ایالات متحده کم نیست. البته دموکرات‌ها هم حاضر نیستند که حمایت یهودیان آمریکا و اسراییلی‌ها را از دست بدهند و به همین خاطر است که موضعی ضد رژیم صهیونیستی از خود نشان نمی‌دهند و به هر روی آن‌ها هم طرفداران خود را در بین جناح‌های میانه رو‌تر دارند.
کمپانی‌های نفتی و تسلیحاتی در آمریکا، یک مشتری جدی به نام عربستان دارند و مدام در حال خرید سلاح و فروش نفت به آنهاست. خواسته عربستانی‌ها بر وضعیت اقتصادی آن‌ها موثر است و از این شیوه می‌توانند در انتخابات موثر باشند. به ویژه اینکه بن سلمان هنوز بر سر پرونده کشتن خاشقچی، پایش گیر است و از بابت باز شدن این پرونده در دوره دموکرات‌ها وحشت دارد و بابتش حسابی خرج می‌کند.
بیشتر بخوانید: عامل مهمی که پیروزی بایدن یا ترامپ به آن وابسته است
مخالفان ترامپ چطور؟ آیا آن‌ها هم ابزاری برای حمایت از کاندیدای خود دارند یا قدرت آن‌ها در مقابل اصرار اسرائیل و دلار‌های نفتی سعودی، کمتر است؟
در میان کشورهایی که از حضور ترامپ در کاخ سفید خوشنود نیستند، ایران می‌تواند بر روی انتخابات ایالات متحده موثر باشد. تاکنون هم در این زمینه خوب عمل کرده و وقتی توانسته از خشم اروپائی‌ها نسبت به ترامپ استفاده کند، به این معناست که قدرت آن را دارد که تاثیر بگذارد. البته تهران می‌گوید که برای ما فرقی ندارد که چه کسی به کاخ سفید برود. اما در این دو هفته باقی مانده اگر ایران سیاست مبتنی بر تنش زدایی و صلح در منطقه را پیش ببرد، می‌تواند بر انتخاب بایدن موثر باشد. وگرنه هر نوع جرقه‌ای همانطور که کاخ سفید می‌خواهد، می‌تواند به کمک ترامپ بیاید تا در انتخابات دست بالا را داشته باشد.
اگر ترامپ در انتخابات پیروز شود، چه رویکردی را در خاورمیانه در پیش خواهد گرفت؟ ایا باید منتظر ادامه همین سیاست فعلی باشیم یا او تصمیمات تازه‌ای می‌گیرد؟
مساله مهمی که باید به آن توجه کرد این است که ترامپ اگر این بار هم انتخاب شود، دور آخر او در کاخ سفید است بنابراین می‌تواند بی محاباتر از گذشته سیاست‌های خود را پیش ببرد.
آنچه مشخص است اینکه او به حمایت خود از اسراییل ادامه خواهد داد. به نظر می‌رسد وقتی واشنگتن ترسی وجود نداشته باشد، آن‌ها از هر نوع عملی در تل آویو حمایت خواهند کرد به همین خاطر احتمالا رژیم صهیونیستی، برنامه‌های زیاده خواهانه اش در کرانه باختری را به سمت اجرایی شدن می‌برد و حمایت تمام و کمال ترامپ را هم با خود دارد. از سوی دیگر اسراییل سعی خواهد کرد تا خود را در خاورمیانه جا بیندازد و به دنبال روابط با بقیه کشور‌های عربی هم برود.
به نظر می‌رسد که فشار‌ها بر تهران با انتخاب دوباره ترامپ افزایش یابد. بعید نیست که این گونه فشار‌ها از قالب صرفا تحریم خارج شود و جرقه‌هایی بین دو کشور ایجاد شود.
ریاض کماکان در این شرایط به خرید اسلحه ادامه خواهد داشت. این توقعی است که ترامپ از کشور‌های عربی دارد و امنیت خیالی را به آن‌ها با قیمت گزافی می‌فروشد.
واقعیت این است که حضور مجدد ترامپ در کاخ سفید می‌تواند بر تنش‌های خاورمیانه بیافزاید. بایدن ادامه سیاست‌های اوباما را در پیش خواهد گرفت و باج کمتری را به اسراییل خواهد داد و به کشور‌های عربی چندان اهمیتی نخواهد داد. اما ترامپ نه تنها برای خاورمیانه که برای صلح و امنیت و محیط زیست در جهان مضر است.