رویداد۲۴ انتخابات ایالات متحده بر روی متحدان اروپائی آمریکا که در چهار سال اخیر از دست واشنگتن بسیار رنجیده اند، اثر زیادی خواهد داشت. کشورهای مهم اروپائی ترجیح میدهند که یک بار دیگر مجبور به تحمل ترامپ در کسوت رئیس جمهور آمریکا نباشند و به همین خاطر نگاه خوبی به بایدن دارند. ترامپ در خارج از مرزهای کشورش چندان محبوب نیست. این را حتی میتوان از وضعیتش در شورای امنیت و بی توجهی آشکار کشورها نسبت به پیشنهاداتش به خوبی حدس زد. با این حال به نظر میرسد که اروپائیها و چینیها بیش از دیگران منتظر خروج او از کاخ سفید باشند.
گفتگو با فریدون مجلسی، کارشناس روابط بین الملل:
بایدن و ترامپ رقابت شدیدی با هم دارند و بایدن تاکنون توانسته به میزان قابل توجهی در نظرسنجیها بالاتر از رئیس جمهور فعلی قرار بگیرد. این وضعیت امیدواریهایی را به وجود آورده که ترامپ انتخابات ۲۰۲۰ را ببازد. با توجه به اختلافات عمیق بین واشنگتن و کشورهای مهم اروپائی، اماهر کدام از این دو کاندیدا چه رویکردی را نسبت به اروپا نشان خواهند داد؟
در مورد اروپا مشخص است که آنها امید دارند که بایدن به عنوان شخصی که سیاست را بلد بوده و حرفهای و معقول است رئیس جمهور آمریکا شود. آنها میدانند که بایدن به اصول بازی بین المللی احترام گذاشته و آن را بلد است و مانند یک سیاستمدار حرفهای رفتار خواهد کرد. اروپائیها در قرن گذشته، بنیان گذار نظامهای قانونمند بودند (البته نه در کشورهایی که مستعمره به حساب میآمدند). حالا که دیگر اروپا قدرت مسلط در جهان نیست، آنها نسبت به قانون مداری حساستر شده و اهمیت زیادتری برایش قائلند. مثلا وقتی ترامپ از کنفرانس پاریس خارج شد، برای اروپائیها که به توسعه پایدار و دور شدن از انرژیهای فسیلی معتقدند، یک شوک بود که آنها را در همان ابتدای کار نسبت به رئیس جمهور آمریکا ناامید میکرد.
وقتی قراردادهای میان آمریکا و اروپا و حتی قراردادها با کشورهای آمریکایی یکی پس از دیگری لغو شدند، اروپا فهمید که ترامپ فاصله زیادی با سیاستمداری معقول دارد. آنها حالا انتظار دارند که بایدن به کاخ سفید برود و دوباره به سازمانهایی مثل یونسکو و سازمان بهداشت جهانی برگردد. در حقیقت اروپا به دنبال شخصی است که سیاست معقولی داشته باشد و تعادل را حفظ کند و بایدن برای آنها چنین سیاستمداری خواهد بود. چرا که او آمریکا را بخشی از اروپا میداند. اما اگر ترامپ به کاخ سفید برود، اوضاع بار دیگر برخلاف میل اروپائیها خواهد بود.
بیشتر بخوانید: لحظات کلیدی و جنجالی دومین مناظره انتخابات آمریکا/ چه کسی پیروز افکار عمومی شد؟
در صورتی که برخلاف میل اروپائیها ترامپ بار دیگر انتخاب شود، رویکرد این دو در قبال هم چه خواهد بود؟ آیا ترامپ میتواند به همین شیوه فعلی با اروپا رفتار کند؟
در آمریکا آنطور که به نظر میرسد، همه چیز تنها در دست ترامپ نیست. در این کشور سازمانهای بسیاری وجود دارند که هرکدام بخشی از جمعیت ایالات متحده را نمایندگی میکنند و در این میان اروپائیها نفوذ زیادی دارند. ترامپ نسبت به هر کشور دیگری نگاه منفعت طلبانهای دارد، اما ازنظر سیاسی چندان مشکلی با اروپائیها ندارد و به نظر میرسد که او به همین شیوه خود ادامه دهد. اگر او در انتخابات برنده شود به هرحال مجبور است که با این قاره همکاریهایی کند و جاهایی هم کوتاه بیاید. همینطور که آنها ناچارند ترامپ را در کاخ سفید تحمل کنند.
بایدن وعده داده که اوضاع آمریکا را به قبل از ۲۰۱۶ بر میگرداند و اجازه نمیدهد خساراتی که ترامپ به این کشور زده است، ادامه پیدا کند. او تا چه اندازه میتواند این کار را بکند و چقدر طول خواهد کشید که بایدن حداقل در سیاست خارجی اوضاع را بهبود ببخشد؟
به همان اندازه که ترامپ بدون فکر و شتابزده توانست اقداماتی را انجام دهد و از سازمانها و قراردادهای بین المللی خارج شود، به همان سرعت بایدن میتواند به آنها برگردد. بایدن در مناظره اول خود با محاسبه گری به ترامپ گفت ساکت شو و دوبار هم او را دلقک خطاب کرد. این نشان میدهد که او با همین جدیت میتواند آثار رفتار ترامپ را هم پاک کند. او به سازمانهای بین المللی و تعهدات آمریکا باز خواهد گشت و رودروایسی هم با ترامپ و طرفداران جمهوری خواهش نخواهد داشت. بایدن قبلا هم گفته که هم به کنوانسیون پاریس، هم به سازمان بهداشت جهانی و یونسکو و هم به برجام باز میگردد. او این کارها را با سرعت انجام خواهد داد. در مورد برجام او گفته که بر میگردد، اما اینکه پس از آن چه اتفاقی بیفتد، به رفتار هر دو طرف بستگی دارد. سیاست آمریکاییها گاه این است که کشورها را به جنگهای فرساینده اقتصادی بکشند.
به کشورهای چین و روسیه بپردازیم. برخی میگویند این دو کشور با وجود تضادهایی که با آمریکا دارند، خواهان ماندن ترامپ در قدرتند. این استدلال تا چه اندازه میتواند درست باشد؟
چین و روسیه در این چهار سال اخیر از حضور ترامپ برای کسب حیثیت سیاسی استفاده کرده اند. اما ادامه حضور او در کاخ سفید به خصوص برای چین به علت رقابتهایی که وجود دارد، مفید نخواهد بود. آمدن بایدن برای هر دوی کشورها به معنای این است که با کشور منطقی تری رو به رو خواهند بود که قابل پیشبینی است. چین به همکاری آمریکا نیاز دارد و سیاست مبارزه جویی ترامپ خوشایندش نیست. روسیه هم مایل است که در شرایط عادی تری با آمریکا تعامل داشته باشد و ترامپ قادر نیست که چنین شرایطی را برای کرملین آماده کند.
آیا اگر ترامپ در کاخ سفید بماند، انزوای او در عرصه جهانی ادامه خواهد داشت؟
وقتی میگوییم آمریکا منزوی شده یعنی آن گرمای همیشگی که بین کشورهای متحد با ایالات متحده وجود داشته رو به سردی گذاشته است و به ویژه در مورد اروپائیها به این معناست که آنها با ترامپ با ملاحظه کاری رفتار میکنند. آنها خود را با ایالات متحده به عنوان یک خانواده میدانند و حتی در زمانی که ترامپ در کاخ سفید بوده، هر چند که روابطشان تیره و تارتر از هر زمانی بوده است اما، قطع نشده و به نحوی او را تحمل کرده اند. بله اگر ترامپ باز هم انتخاب شود، آنها با همین رویکرد فعلی با آمریکا ادامه خواهند داد تا بالاخره ۴ سال بعدی هم تمام شود و او از کاخ سفید بیرون رود.