رویداد۲۴ غلامرضا کریمی رئیس مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش در برنامه تلویزیونی پرسشگر با موضوع عدالت آموزشی در تعطیلی مدارس اظهار کرد: در طول تاریخ بزرگترین چالش جوامع ایجاد عدالت بود و یکی از مسئله سازترین موضوعات در دستور کار بشر ایجاد عدالت است و دستیابی به عدالت بسیار دشوار است.
وی افزود: عدالت آموزشی یعنی فرصت برابر در اختیار همه قرار بگیرد در بحث عدالت آموزشی دو نکته مهم است، نخست عدالت ساختاری و کالبدی است تا همه بتوانند وارد مدرسه شوند و دوم عدالت آموزشی محتوایی است تا فرصت مناسب فراهم کنیم که در این بخش با چالش مواجه هستیم هم اکنون ۲۶۴ میلیون دانش‌آموز در سن ۶ تا ۱۷ سال از رفتن به مدرسه محروم هستند.
۵۴ درصد دانش‌آموزان جهان به دوره متوسطه نمی‌رسند
رئیس مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه ۱۷ افرادی که وارد دوره ابتدایی می‌شوند به پایان این دوره نمی‌رسند و ۵۴ درصد به دوره متوسطه نمی‌رسند، گفت: یعنی نیمی از افرادی که در دوره ابتدایی وارد مدرسه می‌شوند دیپلم نمی‌گیرند.
کریمی ادامه داد: به لحاظ کالبدی و ساختاری و محتوایی برای دستیابی به آموزش با مشکل مواجه هستیم یکی از مصادیق جابجایی در بین طبقات اجتماعی بحث آموزش است یعنی فردی از طبقه پایین به طبقات بالای جامعه می‌رسد، تحرک اجتماعی از طریق سواد و آموزش انجام می‌شود.
۶۶ درصد کشور‌های دنیا فرصت آموزشی برابر فراهم می‌کنند
وی درباره عدالت جنسیتی متذکر شد: پرچالش‌ترین بحث در عدالت آموزشی موضوع عدالت جنسیتی است. دو نظر در این زمینه وجود دارد نخست بین جنسیت تفاوت وجود دارد و جنس دختر و پسر به لحاظ خصوصیات فیزیولوژی متفاوت هستند، جنسیت بستگی به فرهنگ دارد و فرهنگ نحوه نگاه به جنسیت را مشخص می‌کند مثلا در یک جامعه می‌گویند دختر نباید درس بخواند. ۶۶ درصد کشور‌های دنیا، شانس برابر تحصیل برای دختر و پسر را فراهم می‌کنند و در بسیاری از کشور‌ها حتی کشور‌های اسلامی مانند افغانستان یا در آفریقا یا حتی برخی مناطق ایران می‌گویند دختر‌ها نباید به مدرسه بروند.
رئیس مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش عنوان کرد: عدالت آموزشی جنسیتی یعنی فرصت برابر همه مردم فارغ از جنسیت برای دسترسی به آموزش. به لحاظ شاخص‌های کالبدی در ایران عدالت جنسیتی نمره ۱۸ می‌گیرد و تفاوت مشهودی بین دختران و پسران برای ثبت‌نام در مدارس وجود ندارد و در برخی موارد مانند دوره متوسطه و کنکور دختران جلوتر هستند، چون برخی پسران به سراغ بازار کار می‌روند، اما به لحاظ محتوایی دچار چالش هستیم یعنی وجود کلیشه‌های جنسیتی و این تفکر که پسران امکان موفقیت بیشتری دارند و این موارد جامعه‌شناختی بوده و در اختیار دولت‌ها نیست.
تفاوت عدالت جنسیتی در سند تحول و ۲۰۳۰
کریمی درباره تفاوت عدالت آموزشی جنسیتی در سند تحول و سند ۲۰۳۰ عنوان کرد: سند تحول مبتنی بر دین اسلام و ۲۰۳۰ مبتنی بر مبنای عرف و تجربه بشر است. ما معتقدیم باید برنامه‌هایی را تدوین کنیم که تفاوت بین زن و مرد را نشان دهد حتی تفاوت مثبت مثلاً برای حجاب و عفاف برنامه داریم در حالی که سند ۲۰۳۰ می‌گوید هرگونه تفاوت بین زن و مرد تبعیض است. در سند تحول تفاوت‌های ذاتی و نه شأن و منزلت برای برنامه ریزی آموزشی لحاظ می‌شود تا بتوان عقب‌ماندگی‌های تاریخی که نسبت به دختران وجود دارد را جبران کرد یعنی در حوزه بهداشت، آموزش، کارآفرینی و اقتصادی مشکلاتی برای دختران وجود دارد و در حوزه بهداشت در مناطق محروم به برخی مسائل مربوط به دختران دسترسی ندارند و در این قالب دولت امتیازات ویژه برای این کار در نظر می‌گیرد.
وی درباره شرایط سایر کشور‌ها در بحث عدالت عنوان کرد: برخی کشور‌ها در سیاست‌گذاری به گونه‌ای عمل کردند که تعداد بیشتری از افراد تحت پوشش قرار بگیرند ما جزو معدود کشور‌های دنیا هستیم که سرویس مدارس نداریم، چون وقتی انقلاب شد تلاش کردیم مدرسه را در نزدیک‌ترین محل سکونت افراد ایجاد کنیم و ۱۱۶ هزار مدرسه که دولت اداره می‌کند توان را برای ارائه آموزش‌های با کیفیت کم رنگ کرده است در کشور‌های مختلف مدارسی با ۲۴ هزار دانش‌آموز داریم، اما در کشور ما حداکثر تعداد دانش آموزان یک مدرسه ۱۵۰۰ نفر است نوع نگاهی که از ابتدا بر این قضیه حاکم بود عدالت جویانه صرف بود.
بیشتر بخوانید: وزیر آموزش و پرورش: دانش آموزانی که اینترنت ندارند از تلویزیون استفاده کنند
در تامین فرصت‌های برابر آموزش حال خوبی نداریم
رئیس مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: ایران در منطقه خاورمیانه جزو کشور‌های رده بالا است که به لحاظ سطح پوشش وضعیتمان خوب است و توجه به آموزش خوب بوده، اما به لحاظ فرصت‌های برابر آموزشی دچار چالش‌های جدی هستیم، چون در یک طرف مدارسی را داریم که هزینه‌های بالا برای آموزش انجام می‌دهند و در یک طرف مدارس دولتی را داریم که با روند کاهشی بودجه مواجه هستند.
چالش مدارس دولتی با مدارس سمپاد و غیر دولتی
وی افزود: ۱۲.۲ درصد دانش‌آموزان در مدارس غیر دولتی درس می‌خوانند و چالش از آنجا شروع شد که در مدارس غیردولتی و سمپاد آموزش با کیفیت تری ارائه و فرصت‌های یادگیری برای دانش‌آموزان بیشتر فراهم شد این به منزله آن نیست نگاه مساوات جویانه داشته باشیم و کیفیت آموزشی این مدارس را پایین بیاوریم بلکه دولت باید بر روی مدارس دولتی متمرکز شود. رتبه‌های برتر کنکور در اختیار مدارس خاص قرار گرفتند و چالش این است که بودجه مدارس دولتی کاهش یافته، امکان فراهم کردن معلم با کیفیت نیست و تراکم دانش‌آموزان در کلاس درس افزایش یافته است.
کریمی ادامه داد: هم اکنون تراکم استاندارد دانش‌آموز در کلاس درس ۲۰ تا ۲۲ نفر است، اما ۶۲ درصد مدارس کشور تراکم دانش‌آموزان آن‌ها بالای ۲۶ نفر است. آموزش و پرورش باید چه کار کند، وقتی بودجه و امکانات محدود است و در کلاس ۴۰ یا ۴۶ نفره طبیعی است که کیفیت آموزش پایین می‌آید.
رئیس مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: ایران به لحاظ عدالت جنسیتی و عدالت آموزشی در رده بالای منطقه خاورمیانه قرار دارد.
نیمی از دانش‌آموزان اتباع به شبکه شاد دسترسی ندارند
وی در پاسخ به این پرسش که این موضوع را بر چه اساسی اعلام می‌کنید آن هم وقتی ۳.۵ میلیون دانش‌آموز به شبکه شاد دسترسی ندارند، گفت: ۴ مدل برای آموزش وجود دارد، آموزش تلویزیونی، بسته‌های آموزشی، آموزش حضوری در مناطق روستایی و کم جمعیت و ۳.۵ میلیون دانش آموز به آموزش دسترسی دارند و هیچ دانش‌آموزی کاملا از گردونه آموزش خارج نشده است.
رئیس مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش در واکنش به افزایش بودجه وزارتخانه تصریح‌کرد: بودجه آموزش و پرورش ۲۰ هزار میلیارد تومان هم افزایش پیدا کند چالش‌ها حل نمی‌شود البته بحث تامین معلم با کیفیت و کاهش تراکم دانش‌آموز در کلاس‌های درس افزایش بودجه حل می‌شود، اما بحث مشارکت مهم است در تمام نظام‌های آموزشی با کیفیت در دنیا مشارکت فعال در امور مدرسه وجود دارد. بخش زیادی از جامعه می‌گویند وقتی دانش آموز را به مدرسه فرستادیم دیگر کاری با آن نداریم، اما اولیا باید در امور مدرسه مشارکت داشته باشند و این صرفاً بحث پول نیست.
وی درباره دسترسی دانش‌آموزان اتباع خارجی به شبکه شاد گفت: از ۵۰۰ هزار دانش آموز اتباع خارجی ۲۵۰ هزار نفر ابزار لازم برای اتصال به شاد را ندارند و از سازمان‌های بین‌المللی درخواست کمک کردیم که ۳۰ هزار موبایل توسط کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در حال تامین است.