متخصص طب فیزیکی و توانبخشی گفت: عوارض کرونا محدود به دوره بیماری نیست و حدود یک سوم مبتلایان تا مدت‌ها و گاه تا ۶ ماه بعد از بهبودی ظاهری، دچار سندروم خستگی مزمن، اختلال خواب، تغییرات خلقی و کاهش اعتماد به نفس می‌شوند.
رویداد۲۴ کامران آزما روز دوشنبه افزود: با وجود اینکه تعداد زیادی از افراد علامت دار مبتلا به کرونا دو تا سه هفته بعد از بهبودی به زندگی عادی برمی گردند، تعداد دیگری از بهبودیافتگان کرونایی تا مدت‌ها بعد از آن از مشکلات فیزیکی و حرکتی رنج می‌برند.
وی ادامه داد: در واقع برگشت به وضعیت عادی فیزیکی و شغلی برای عده‌ای از مبتلایان به کووید ۱۹ طولانی‌تر از حد انتظار است. کاهش یا پیشگیری از این مشکلات و برگشت به زندگی نرمال بستگی به علل زمینه‌ای آن دارد. در این خصوص می‌توان عوامل مختلفی از جمله عوارض طبی و طولانی مدت کرونا را مطرح کرد. این مشکلات می‌تواند هزینه‌های اقتصادی و فشار‌های بیشتری را برفرد و سیستم بهداشت و درمان وارد کند.
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی گفت: تعدادی از مبتلایان به کرونا ماه‌ها بعد از بهبودی علائمی شبیه آنچه به آن سندروم خستگی مزمن می‌گوییم از خود نشان می‌دهند. در واقع گاهی به دنبال ابتلا به یک بیماری ویروسی یا استرس‌های طولانی مدت سندروم خستگی مزمن رخ می‌دهد.
وی افزود: این افراد علاوه بر خستگی شدید در طول روز، از درد و کوفتگی در بدن و اختلال خواب رنج می‌برند. این نوع خستگی که شیوع آن در خانم‌ها بیشتر از آقایان است معمولا با فعالیت جسمی و ذهنی افزایش یافته، اما با استراحت کاهش نمی‌یابد. خستگی ناتوان کننده اصطلاحی است که در توصیف این نوع خستگی به کار برده می‌شود و علاوه بر جسم بر سلامت ذهنی و حتی اعتماد به نفس فرد تاثیرگذار است.
آزما ادامه داد: تشخیص این سندروم از طریق رد سایر علل خستگی امکانپذیر است و با توجه به اینکه برای رسیدن به این تشخیص باید بیمار به مدت ۶ ماه این علایم و نشانه‌ها را داشته باشد، هنوز زود است که در مورد میزان وقوع این سندروم به دنبال عفونت با کووید ۱۹ صحبت کرد. روش‌های مختلف روانشناسی و رفتاری کاهش استرس و دوری از شرایط استرس زا، تغییر سبک زندگی، حمایت خانوادگی، توجه به رژیم غذایی و بهبود کیفیت خواب و دارو‌های مسکن درد در کاهش این نوع خستگی موثر است.
عضو هیئت مدیره انجمن طب فیزیکی و توانبخشی گفت: همچنین به دلیل التهاب و احتمال آسیب به سلول‌های عصبی یا بافت قلب، عوارض طولانی مدت و در مواردی ماندگاری نیز در سیستم مغز و اعصاب قلب و عروقی این بیماران شاهدیم که توانایی و استقلال فیزیکی را از آنان سلب و عملکرد روزانه فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یک سوم افراد مبتلا به کووید ۱۹، علایم سردرد و سرگیجه، تغییرات خلقی و مشکلات شناختی ادامه داری دارند که نشان دهنده اثرات طولانی مدت این ویروس بر سیستم عصبی است.
بیشتر بخوانید: استرس؛ روی پنهان ویروس کرونا
وی ادامه داد: وقوع سکته مغزی در کرونایی‌ها اگر چه کم است، ولی مشکلات حرکتی زیادی را ایجاد می‌کند. حدود نیمی از افراد با سکته مغزی از ناتوانی مزمن رنج می‌برند. بین ۳ تا ۵ درصد از افراد مبتلا به کرونا ممکن است دچار سکته مغزی شوند که نیمی از آن‌ها زیر ۵۰ سال هستند. در حالی که به طور معمول سن ۷۵ درصد از موارد سکته‌های مغزی در بیماران غیر کرونایی بالای ۶۵ سال است. در عین حال نحوه درمان و توانبخشی این بیماران تقریبا مشابه بیماران غیر کرونایی است.
آزما ادامه داد: در کنار مسائلی نظیر احساس تنگی نفس، بیماران کرونایی ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها بعد از بهبودی از خشکی مفاصل، ضعف عضلانی، خستگی بیش از حد و احساس کمبود انرژی یا کاهش آمادگی جسمانی شاکی باشند تا حدی که فعالیت‌های روزمره زندگی آن‌ها مختل می‌شود.
تاثیر بلندمدت کرونا بر کیفیت زندگی مبتلایان
عضو هیئت مدیره انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران گفت: بسته به اینکه مبتلایان به کرونا علایم خفیفی داشته یا با توجه به شدت بیماری در بیمارستان بستری شده اند، ادامه دار شدن این مشکلات از ۱۰ تا ۸۰ درصد متغیر است و دقیقا مشخص نیست که چرا در بعضی از بهبودیافتگان به رغم خفیف بودن نشانه‌های بیماری ممکن است ماندگاری تعدادی از علائم طولانی شود.
وی افزود: احساس خستگی از شایع‌ترین عوارض طولانی مدت این بیماری است که باعث ماندن بیشتر فرد در بستر بیماری و مبتلا شدن به عوارض بی حرکتی می‌شود. اگر چه التهاب ارگان‌ها و سیستم‌های مختلف بدن و همچنین پاسخ نامناسب و طولانی سیستم ایمنی را می‌توان به عنوان مکانیسم احتمالی ایجاد خستگی به دنبال عفونت‌های ویروسی نام برد، ولی علت اصلی آن هنوز ناشناخته است. خستگی مزمن یعنی خستگی بیش از ۶ هفته که می‌تواند از علل مهم عدم برگشت به کار و فعالیت اولیه این افراد باشد.
آزما ادامه داد: در یک بررسی نشان داده شد که دو ماه بعد از ابتلا به کرونا در بیماران با سابقه بستری، در حالی که هیچکدام از آن‌ها تب یا نشانه‌هایی از فعال بودن بیماری را نداشته اند، نیمی از آن‌ها هنوز از خستگی شکایت داشته و در حدود ۴۴ درصد هم اظهار کردند که کیفیت زندگی آن‌ها کاهش یافته است.