رویداد۲۴ یک معلم تاریخ در پاریس به دلیل نمایش تصویر موهنی از پیامبر اسلام در کلاس درس با عنوان آزادی بیان به قتل رسید و امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه از نمایش کاریکاتوری با این محتوا حمایت کرد. این حمایت سرآغاز اعتراضات مردمی و دولتی در سراسر جهان اسلام علیه فرانسه شد.
بر اساس گزارشهای منتشر شده، پس از چاپ یک کاریکاتور موهن از پیامبر اسلام در نشریه فرانسوی شارلی ابدو، مهاجمی با فریاد الله اکبر به یک معلم مدرسه حمله کرده و با ضربات چاقو به گردن این فرد، وی را به قتل رساند. تصویرسازی چهره پیامبر از نظر مسلمانان حرام است و از طرفی بسیاری در جهان اسلام، کاریکاتورهای نشریه شارلی ابدو را اقدامی توهین آمیز در جهت بسط اسلام هراسی میدانند.
پس از این اتفاق امانوئل مکرون، رییس جمهوری فرانسه از محل حادثه دیدن کرد و این قتل را نتیجه «حمله اسلامگرایان تروریست» خواند. در پی اعلام حمایت مکرون از انتشار تصاویر موهن از پیامبر اسلام، بسیاری از کشورهای اسلامی از جمله کویت، اردن و ترکیه خرید کالاهای فرانسوی را در کشورهایشان تحریم کردند.
اتحادیه شرکتهای تعاونی کویت در واکنش به اظهارات اخیر «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه که علیه پیامبر گرامی اسلام (ص) حرمت شکنی کرده بود، تمامی محصولات تولید فرانسه را از بازارهای کویت جمع آوری کرد.
۵۰ شرکت تعاونی کویتی در این اقدام مشارکت و اعلام کردند تا اطلاع ثانوی کالاهای تولید فرانسه را از بازارها و شعبات خود جمع آوری کرده و به فروش نمیرسانند. همزمان در شبکههای اجتماعی کمپینهایی شکل گرفته که از اعراب و مسلمانان میخواهد از خرید کالاهای فرانسوی اجتناب کنند.
به دنبال فراخوان کشورهای عربی و اسلامی برای تحریم کالاهای تولید فرانسه، وزارت خارجه این کشور از کشورهای خاورمیانه خواسته کالاهای فرانسوی را تحریم نکنند. وزارت خارجه فرانسه در بیانیهای درخواستها برای تحریم را «بیهوده» دانسته و اعلام کرد: این باید فورا متوقف شود. همچنین تمام حملاتی که کشورمان در معرض آن قرار دارد و «اقلیت تندرو» پشت آن هستند، باید متوقف شود.
به گزارش رویداد۲۴در پی انتشار بیانیه وزارت خارجه فرانسه بار دیگر اظهار نظر مکرون خشم مسلمانان را تشدید کرد. امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه در پیامی توییتری نوشت: ما هرگز تسلیم نخواهیم شد. ما با روحیه صلح به تمامی تفاوتها احترام میگذاریم. ما اظهاراتی از روی انزجار و تنفر را نمیپذیریم و از گفتوگویی منطقی دفاع میکنیم. ما همواره در سمت کرامت انسانی و ارزشهای جهانی خواهیم بود!
مساله مسلمانان در فرانسه
سایت شبکه تلویزیونی الجزیره قطر در یادداشتی به ریشه یابی مساله مسلمانان در فرانسه پرداخته و به پدیده به حاشیه رانده شدن مسلمانان در این کشور در سالهای اخیر اشاره کرده است. در این یادداشت آمده: از سال ۱۹۰۵ میلادی تاکنون فرانسه ارزشهای سکولار را پذیرفته و اعلام کرده دولت باید از هر گونه تعصب مذهبی به دور بوده و رویکرد خنثی در پیش بگیرد. این یعنی نه از هیچ گروه و مدهبی حمایت کند نه آنها را براند.
با سقوط امپراتوری فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم، جامعه همگن فرانسه در کلان شهرها یک شبه تغییر ماهیت داد و به محل زندگی شهروندانی تبدیل شد که قبلا در کشورهای تحت استعمار فرانسه زندگی میکردند. با این حال واکنش این کشور نسبت به اسلام تاحدی ناشی از جراحتهای شکست در نبرد الجزایر بود. به همین دلیل مسلمانان از همان زمان در یک «پاد-جامعه» زندگی کردند.
الجزیره در این گزارش میگوید: در سال ۲۰۰۴ میلادی فرانسه به عنوان اولین و تنها کشور اروپایی حجاب را در مدارس و دانشگاهها ممنوع اعلام کرد. چند سال بعد قانونی درباره ممنوعیت استفاده از برقع یا هر نوع حجابی که صورت را بپوشاند نیز تصویب شد.
این رسانه تلاش مکرون برای اصلاح اسلام به عنوان دینی که ۱۴۰۰ سال قدمت و میلیاردها نفر مومن در جهان دارد را یک بلندپروازی و اقدامی تحریک آمیز خوانده است.
به گفته بسیاری از فعالان سیاسی، فرانسه به جای چنین جاه طلبیهایی باید سعی کند به موضوع حاشیه نشینی مسلمانان رسیدگی کند. ساکنان مناطق مسلمان نشین فرانسه که عمدتا آفریقایی تبارها و خاورمیانه ایها هستند، با جامعه فرانسه بیگانه شده اند. آنها دچار معضل بیکاری و مسکنند. آنها از هر لحاظ به حاشیه رانده شده اند. برای مثال زیرساخت حمل و نقل عمومی از زاغههای محل اقامت این مسلمانان تا مرکز پاریس تقریبا وجود ندارد.
به گزارش الجزیره از سال ۲۰۱۲ تاکنون ۳۶ حمله توسط اقلیت به حاشیه رانده شده مسلمان به خاک فرانسه صورت گرفته است. با این حال فرانسه به جای ریشه یابی این پدیده که مکرون خود بخشی از ریشه این مشکلات است، به مسلمانان به مثابه یک کل یکپارچه نگاه میکند.
به گزارش رویداد۲۴دوم اکتبر امانوئل مکرون پیشنویس قانونی را با عنوان «اسلام افراطی» مطرح کرد و بعدا نیز وعده داد که فرانسه همچنان از انتشار کاریکاتورهای توهینآمیز علیه پیامبر اکرم (ص) دفاع کند. او وعده داده قانونی را در روز نهم دسامبر برای مقابله با آنچه بدان «جدایی طلبی اسلامی» میگوید، وضع کند و هرگونه اعزام و ورود مبلغان مسلمان آموزش دیده که از سوی کشورهای خارجی تعلیم داده شده اند را به فرانسه ممنوع کند.
او همچنین پیشنهاد معافیت مالیاتی و حمایت مالی دولتی از مساجد را به عنوان نشانی از سکولاریسم فرانسه مطرح کرده است.
واکنش کشورهای اسلامی به اظهارات ماکرون
اظهارات اخیر ماکرون موجی از خشم را در جهان اسلام ایجاد کرده است. سران برخی کشورهای اسلامی از جمله عمران خان نخست وزیر پاکستان، وزیرخارجه ترکیه و شورای همکاری کشورهای خلیج فارس اظهارات مکرون را موجب بسط فرهنگ نفرت در جهان و بی توجهی به جمعیت ۶ میلیونی مسلمانان فرانسه خواندند.
در صورت تصویب قانون وعده داده شده مکرون، باید دید چه بر سر مبلغان اعزامی عربستان سعودی به مدرسههای اهل تسنن در فرانسه و مبلغان شیعه مورد حمایت ایران خواهد آمد.
ایران تا روز دوشنبه از احضار سفیر فرانسه در تهران خودداری کرده بود اما در نهایت با شعله ور شدن خشم مسلمانان جهان با چند روز تاخیر در اعتراض به آنچه از سوی وزارت خارجه «اصرار مقامات فرانسوی» به حمایت از انتشار کاریکاتورهای اهانت آمیز نسبت به ساحت پیامبر اکرم خوانده شده، دوشنبه شب فلوران ایدالو کاردار موقت سفارت فرانسه در تهران در غیاب سفیر این کشور به وزارت امور خارجه احضار کرد.
پبش از این اقدام دیپلماتیک برخی چهره های سیاسی ایران به طور شفاهی از اظهارات مکرون ابراز نارضایتی کرده بودند. علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران رفتار مکرون را «نابخردانه» خوانده و در پیامی توییتری که به سه زبان انگلیسی، عربی و فارسی منتشر شده گفته: «رفتار نابخردانه مکرون در اسلامستیزی علنی نشان از خامی او در سیاست دارد وگرنه در سودای رهبری بر اروپا به اسلام جسارت نمیکند. پیشنهاد میکنم بیشتر تاریخ بخواند و به حمایت آمریکای در حال افول و صهیونیسم رو به اضمحلال دلخوش نباشد.»
به گزارش رویداد۲۴روز شنبه نیز سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران نیز در واکنش به تکرار اقدامات اهانت آمیز به پیامبر اسلام در فرانسه گفته بود: «استمرار لجوجانه اقدامات اهانت آمیز به پیامبر رحمت (ص) در فرانسه در کمال تاسف در مواردی با حمایت برخی مقامات رسمی نیز همراه بوده است، هرگونه اهانت و بی احترامی به پیامبران الهی، خصوصا خاتم آنها رسول مکرم اسلام را به شدت محکوم است.»
همچنین، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس ایران نیز روز جمعه در حساب توئیتری خود نوشت: «مسلمانان و موحدان جهان، یکصدا دشمنی وقیحانهی سردمداران بیخرد و لجوج کشور فرانسه با پیامبر رحمت را به شدت محکوم میکنند، خباثتهای این افراد بیآبرو، نشاندهند کفر آنها به خداوند و دشمنیشان با تمامی ادیان آسمانی است.»
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز اعلام کرد که توهین به مسلمانان و مقدسات آنها سوءاستفادهای فرصتطلبانه از آزادی بیان است. ظریف در حساب کاربری خود در توییتر، به توهین به ساحت مقدس پیامبر مکرم اسلام (ص) در فرانسه با بهانه آزادی بیان و اظهارات مقامات فرانسوی علیه اسلام واکنش نشان داد.
وزیر خارجه ایران با اشاره به اینکه اینچنین اقداماتی تنها بر آتش افراطگرایی میدمد، نوشت: مسلمانان، قربانیان اصلی «فرقه نفرت» هستند؛ فرقهای که رژیمهای استعمارگر به آن قدرت بخشیدند و توسط عمالشان به همهجا صادر کردند. توهین به ۱.۹ میلیارد مسلمان - و مقدسات آنها- به واسطه جنایات شنیع افراطگرایان، سوءاستفادهای فرصتطلبانه از آزادی بیان است. "
کویت، اردن، ترکیه و پاکستان قویا نسبت به اظهارات مکرون ابراز نارضایتی کرده اند، اما تا این لحظه واکنش رسمی از سوی دولت سعودی دیده نشده است. تنها واکنش عربستان به این اظهارات توهین آمیز از سوی شورای فقهای ارشد سعودیم که عالیترین نهاد مذهبی در عربستان است منتشر شده است. این شورا در بیانیهای روز یکشنبه بدون اشاره به نام مکرون، توهین به پیامبر را در راستای منافع افراط گرایانی خوانده که خواستار نفرت پراکنی در جامعه اند.
در بیانیه این نهاد مذهبی آمده: وظیفه مردم با بصیرت جهان این است که چنین اقدامات موهنی را که هیچ ارتباطی با آزادی تفکر و بیان ندارد محکوم کنند. این در حالی است که هشتگ بایکوت سوپرمارکت زنجیرهای فرانسوی «کارفور» در عربستان سعودی دومین هشتگ ترند شده در توییتر این کشور است.