پدران و پیران اصلاح طلب از پس پرده بیرون آمده و گویا قرار است عنان تحرکات انتخاباتی چپ گرایان تا انتخابات ۱۴۰۰ را بدست بگیرند.
رویداد۲۴ در فاصله هفت ماه تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ناگهان خبری منتشر شد که مجمع روحانیون مبارز دیروز به ریاست سیدمحمد خاتمی با موضوع جلسه انتخاباتی خود را برگزار کرد.
اهمیت این خبر آنجاست که این روز‌ها اغلب ندا‌های انتخاباتی از اردوگاه اصولگرایان بلند می‌شود و تا کنون اصلاح طلبان در وضعیتی نیمه خاموش و نیمه ساکت به سر برده اند و معدود صدا‌هایی که تلاش می‌کند بدنه اجتماعی اصلاحات را پای صندوق‌های رای بکشاند از سوی برخی احزاب یا بهتر بگوییم چهره‌های سیاسی بوده است.
نگاه خنثی به انتخابات ۱۴۰۰
برخلاف هشت سال پیش که بخش عظیمی از جامعه دغدغه انتخابات ریاست جمهوری آینده خود را داشتند اکنون اگر واکنشی به حضور اصلاح‌طلبان در میدان انتخابات باشد اگر منفی نباشد دست کم خنثی است. زمانی که روزشمار خداحافظی محمود احمدی‌نژاد از دولت دومش آغاز شده بود، برای جامعه این سوال به وجود آمده بود که بالاخره کدام یک از روسای دولت‌های قبل از احمدی‌نژاد یا چهره‌های شاخص منسوب به آن‌ها پا در میدان انتخابات می‌گذارند. این مساله بعد از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ۹۲ شکل دیگری به خود گرفت؛ بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان که در خرداد ۹۲ به حسن روحانی رای داده بودند تا چهره‌های حاکم بر تفکر سیاسی دولت احمدی نژاد بر سر کار نیاید قصد کرده بود مجلس را هم تغییر دهد. تهرانی‌ها با رای به ۳۰ نفر لیست امید که همگی هم اصلاح‌طلب نبودند دلواپسان را از مجلس بیرون راندند و بالاخره توانستند، بر صندلی‌های سبز ساختمان هرمی شکل بهارستان بنشینند. این بدنه اجتماعی در سال ۹۶ عزم داشت حسن روحانی که به زعم خود در دولت اولش توانسته بود تورم را یک رقمی کند، ثبات اقتصادی به بار بیاورد و تحریم‌های هسته‌ای را از سر کشور دور کند بر سر کار نگه دارد.
اما درست در سال ۹۶، کسانی که در صف‌های طولانی رای منتظر ایستاده بودند تا راه اصلاح پیشه کنند اعلام پشیمانی کردند و یا در اعتراض‌های خیابانی شعار «تمومه ماجرا» را سر دادند. کار به جایی رسید که اصلاح‌طلبان مجلس دهم از پیروزی مجدد خود در تهران ناامید شدند. آن‌ها یا دوباره کاندیدا نشدند یا ترجیح دادند در حوزه‌های کوچک‌تر رای‌گیری اعلام نامزدی کنند. شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نیز که در سال‌های بعد از ۹۲ با هدف پیمودن گام‌های مختلف برای فتح سنگر به سنگر تشکیل شده بود از حرکت ایستاد.
سکوت درباره انتخابات در اردوگاه اصلاح‌طلبان از حول و حوش انتخابات مجلس یازدهم شروع شد و تا امروز ادامه پیدا کرده است. در این میان تنها برخی از احزاب مثل کارگزاران اعلام کرده اند که قطعا در انتخابات شرکت خواهند کرد. این در حالی است که لیست تهیه شده برای پیروزی معدود اصلاح‌طلبان باقی مانده در میدان انتخابات ۹۸ با بی‌استقبالی رو به رو شد.
موسوی خوئینی‌ها، مرد پشت پرده سکوت خود را شکست
در این میان نامه محمد موسوی خوئینی‌ها منتشر شد. او که مرد پشت پرده جریان اصلاح‌طلب شناخته می‌شود در نامه‌ای سرگشاده خطاب به اصلاح‌طلبان ایده مشارکت نکردن در انتخابات را نقد کرد و به اصلاح‌طلبان توصیه کرد که با وجود تمام موانعی که بر سر راه آن‌ها وجود دارد صندوق‌های رای را کنار نگذارند. بیان این سخنان در فضای سکوت آن هم از زبان کسی که سال‌ها سکوت و پرده‌نشینی را به حضور فعالانه در سیاست ترجیح داده بود، باعث شد برخی موسوی خوئینی‌ها را چهره تاثیرگذار ماه‌های آینده ارزیابی کنند. حتی این تصور به وجود آمد که مجمع روحانیون مبارز مجددا به جایگاه هدایت جریان اصلاح‌طلب بازمی‌گردد. بعد از غلبه کردن سکوتی تقریبا یک ماهه بر اردوگاه اصلاح‌طلبان بالاخره خبری مبنی بر جلسه انتخاباتی تشکل موسوی خوئینی‌ها به ریاست سیدمحمد خاتمی برگزار شد. این جلسه ۵ آبان به صورت مجازی برگزار شد، حضار به حراست از اصل انتخابات تاکید کردند و همچنین کمیته‌ای مامور بررسی شرایط انتخابات شد. این نخستین بار بود که بعداز به سکوت رفتن اصلاح‌طلبان خبری مبنی بر فعال شدن خاتمی برای انتخابات ۱۴۰۰ به گوش می‌رسید.
بیشتر بخوانید: پیشنهاد منتجب نیا به اصلاح طلبان برای انتخابات ۱۴۰۰
مجمع روحانیون میدان داری می‌کند؟
محمدعلی ابطحی عضو جامعه روحانیون مبارز درباره جلسه اخیر تشکل خود به جماران توضیح داده: «مجمع مدت‌ها است که جلسات نوبه‌ای دو هفته‌ای مربوط به بحث انتخابات را از طریق اسکایپ و فضای مجازی دنبال می‌کند. اما بعد از بیانیه آیت الله موسوی خوئینی‌ها این موضوع جدی‌تر دنبال شد و نظرات مختلف بر اساس محور‌های این بیانیه مطرح شد.»
ابطحی در توضیحات خود به فضای حاکم بر بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان نیز اشاره می‌کند و می‌گوید که مجمع روحانیون با علم به فضای موجود فعال شده است. به بیان او «در جلسه هم بحث شد که آنچه به چشم می‌آید روندی نیست که اتفاق جدیدی بیفتد و احتمالا انتخابات ریاست جمهوری بر اساس همان حداقل آراء و حداقل کاندیدا‌های مطلوب پیش می‌رود. ولی از باب اینکه ما حتما مسیر واقعی رسیدن به رأی مردم را طی کنیم، بحث این مطرح بود که شاید ضرورت نداشته باشد گذشته را قضاوت کنیم و نیاز دارد که به آینده هم نگاه کنیم، گرچه از نظر تحلیلی باور ما این است که اتفاق جدیدی نخواهد افتاد.»
او ادامه می‌دهد: «به همین دلیل مجموعه‌ای تشکیل شده که بررسی کنیم چه با طرح‌هایی می‌توانیم در انتخابات ورود کنیم و ببینیم که آیا طرح‌هایی وجود دارد که مردم حس کنند با مشارکتشان می‌توانند تغییر جدی ایجاد کنند؟»
وظیفه‌گرایی اخلاقی به جای نتیجه‌گرایی
برگزاری جلسه اخیر مجمع روحانیون با محوریت انتخابات با ریاست خاتمی در حالی است که قبلا از او نقل شده بود که او بار دیگر مردم را با «تکرار» خود به انتخابات دعوت کند تاثیری نخواهد داشت؛ فردی که در جامعه به عنوان رهبر جریان اصلاح‌طلب شناخته می‌شود، اما سعی می‌کند بگوید رهبر جریان اصلاح‌طلب نیست. آنطور که پیداست نامه موسوی خوئینی‌ها کار خود را کرده است. خاتمی در انتخابات ۹۲ با همکاری مرحوم هاشمی رفسنجانی توانست بر پیروزی روحانی اثر بگذارد و حالا انگار موسوی خوئینی‌ها به پاخاسته تا دست کم خلاء هاشمی را پر کند.
آنطور که پیداست موسوی خوئینی‌ها اگر نخواهد شخصا وارد گود انتخابات شود و یا گروه‌های نزدیک به جریان خود را درانتخابات بسیج کند دست کم توانسته سکوت اصلاح‌طلبان را بشکند، چرا که به هرحال جریان‌های مختلف اصلاح‌طلب در نهایت گوش به فرمان خاتمی و مجمع روحانیون مبارز خواهند بود. این نوعی وظیفه‌گرایی اخلاقی نسبت به امر سیاسی است که مجمع با محوریت موسوی خوئینی‌ها و خاتمی دنبال خواهد شد؛ ولو آنکه در انتخابات به پیروزی منجر نشود و حاصلش تنها تحرک مجمع روحانیون مبارز باشد.