رویداد۲۴ شادی مکی: روز چهارشنبه ۷ آبان خبری جانکاه درباره مرگ خانواده‌ای از اهالی روستای گلینه از توابع شهرستان سردشت آذربایجان غربی، منتشر شد. این خانواده کرد که به قصد مهاجرت به بریتانیا و با درخواست پناهندگی این کشور محل زندگی خود را ترک کرده‌اند اما حین عبور از کانال مانش در آب‌های میان فرانسه و بریتانیا غرق شدند.
این حادثه در حالی رخ داد ه که اولا قایق حامل پناهجویان از جمله این خانواده، ظرفیت ۱۷ نفر را داشته اما قاچاقچیان ۲۷ نفر را در آن گنجانده بودند. از سوی دیگر اداره هواشناسی بریتانیا نیز از قبل درباره وضعیت بد هوا و باد‌های شدید در منطقه کانال مانش هشدار داده است.
به هر صورت این قایق غرق شد و رسول ایران نژاد ۳۵ ساله به همراه خانواده خود یعنی شیوا رسول پناهی (۳۵ ساله)، آنیتا (۹ ساله) و آرمین (۶ ساله) در این ماجرا جان باختند و از سرنوشت آرتین فرزند (۱۵ ماهه) این خانواده نیز هنوز خبری در دست نیست. ۱۸ سرنشین دیگر این قایق که برخی از آنها نیز اهل سردشت بودند به بیمارستان‌های فرانسه منتقل شده‌اند.
به گزارش رویداد۲۴ برای پاسخ به این سوال که چرا خانواده ایران‌نژاد دست به این سفر خطرناک زدند ابتدا با یکی از بستگان نزدیک این خانواده تماس گرفتیم. این فرد ابتدا مصاحبه را پذیرفت و ساعت انجام گفتگو را هماهنگ کرد، اما زمانی که در ساعت مقرر با او تماس گرفته شد در پاسخ به ما اعلام کرد می‌ترسد مشکلی ایجاد شود.
این عضو نزدیک خانواده ایران نژاد فقط توضیح داد که رسول یک کارگر ساده بوده که می‌خواست راحت زندگی کند. او همچنین توضیح داد که از زمان مهاجرت این خانواده و از مدت زمانی که در فرانسه سپری کرده‌اند، خبر ندارد.
سر باز زدن ناگهانی این عضو خانواده درحالی اتفاق افتاد که برخی از منابع محلی خبر دادند که حادثه جان باختن خانواده ایران‌نژاد در سردشت با چالش‌هایی مواجه شده است؛ از جمله اینکه به خانواده آنها گفته شده حق مصاحبه با رسانه‌ها را ندارند.
با این حال رویداد۲۴ از منابع دیگر به اطلاعاتی دست یافته است؛ رسول ایران نژاد کارگر ساختمانی و همسرش خانه‌دار بود. به دلیل شرایط بد اقتصادی اردیبهشت ماه ایران را به هوای مهاجرت به بریتانیا ترک می‌کنند. از سردشت به ترکیه و از ترکیه بعد از فراز و نشیب بسیار به ایتالیا می‌روند.
آنها در ایتالیا ۲۰ روز قرنطینه شده و بعد به سمت فرانسه حرکت می‌کنند. ۲۰ روز هم در جنگل‌های شمال فرانسه زندگی می‌کنند. برای رفتن به انگلستان چند باری با قطار اقدام می‌کنند، اما هر بار پلیس آنها را به کمپ بازمی‌گرداند تا اینکه شب آخر با یک فایل صوتی به خانواده پیام می‌دهند که می‌خواهند سوار قایق شوند؛ قایقی که به مقصد نمی‌رسد.
یکی از دوستان این خانواده که در کمپ شمال فرانسه با آنها بوده، نوشته است «این خانواده مبلغ زیادی که تقریبا تمام سرمایه‌شان بود را برای این کار گذاشته بودند.»
بیشتر بخوانید: تراژدی غرق شدن خانواده مهاجر ایرانی در راه پناهنده شدن به انگلیس
به گزارش رویداد۲۴ غرق شدن این خانواده هموطن و جوان در حالی منتشر شد که تا کنون هیچیک از مقامات کشورمان نسبت به آن واکنش نشان نداده و رسانه‌ها نیز کمتر به این موضوع پرداختند. تنها مهدی عیسی‌زاده نماینده مجلس در مصاحبه‌ای انتخاب گفته «آن طرف خبری نیست و بسیاری از مهاجران به فکر بازگشت به ایران هستند.»
کمال حسین پور نماینده سردشت نیز در نامه‌ای از وزارت امور خارجه ایران درخواست کرده مقدمات پیگیری بازگرداندن اجساد به کشور را فراهم کند.
کمال حسین‌پور نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس درباره مهاجرت جوانان سردشت به رویداد۲۴ می‌گوید: این موضوع از حدود ۵ ماه پیش در سردشت شروع شده است؛ تا جاییکه تا کنون بیش از هزار نفر از مردان و زنان جوان سردشتی از کشور مهاجرت کرده‌اند. بیشتر این مهاجران را مردان و حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد را مردمی تشکیل داده‌اند که به صورت خانوادگی اقدام به مهاجرت کرده‌اند.
او با بیان اینکه در شهرک صنعتی شهرستان سردشت حتی دو کارخانه صنعتی هم فعال نیستند و میزان فعالیت صنعتی در این شهر صِفر است، ادامه می‌دهد: از نظر کشاورزی نیز این شهرستان دارای پوشش جنگلی است که باعث می‌شود مردم امکان کشاورزی نداشته باشند.
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر عنوان می‌کند: جوانان از یک سنی باید مستقل شده و تشکیل خانواده بدهند، برای تامین معاش خانواده و تشکیل زندگی نیاز به کار دارد در حالیکه سردشت نه صنعت دارد و نه کشاورزی و هیچ شغلی وجود ندارد. اینها همه در حالی است که سردشت اولین شهر شیمیایی جهان بوده و در حال حاضر هم ۴ هزار نفر جانباز شیمیایی در آن زندگی می‌کنند، اما به اشتغال و معیشیت مردم این شهر کمترین توجه شده است.
وی با اشاره به اینکه در این شهرستان ۳ بازارچه مرزی وجود دارد که ۲ بازارچه در حال حاضر تعطیل هستند، عنوان می‌کند: تنها بازارچه‌ای که فعال است هم آنچنان که باید و شاید مورد رسیدگی قرار نگرفته است. اخیرا درباره وضعیت این بازارچه از وزیر امور خارجه سوال کرده‌ام. گویا این بازارچه از سوی دولت ایران رسمی اعلام شده و قرار است با انجام اقدامات دیپلماتیک این بازارچه از طرف دولت عراق هم به عنوان مرز شناخته شود که در این صورت در آنجا اشتغال زیادی می‌تواند ایجاد شود.
حسین‌پور با اشاره به اینکه مردم نیاز به شغل دارند، خاطرنشان می‌کند: شرایط به گونه‌ای شده که مردم مانند آقای رسول ایران نژاد که جان خود و خانواده‌اش از دست رفت، هرچه دارند می‌فروشند و با کمک قاچاقچیان کشور ترکیه به این کشور رفته و از آنجا راهی اروپا می‌شوند.
وی با تاکید براینکه مهاجرت زمانی صورت می‌گیرد که فرد قادر به تامین معیشت و ادامه زندگی در منطقه خود نباشد، مساله‌ای که در سردشت وجود دارد، می‌گوید: سردشت با جمعیت ۱۲۰ هزار نفر تنها یک بیمارستان ۹۶ تختخوابی دارد به عبارت دیگر ما کمترین امکانات درمانی را در شهر داریم لذا شرایط سردشت بسیار سخت است.
نماینده مردم سردشت در مجلس می‌گوید: یک ماهی است که با همکاری وزارت کشور و وزارت صمت اقداماتی انجام شده و کارت‌های مرزنشینی در حال فعال شدن است تا برای مردم ایجاد درآمد شود، امیدواریم با این اقدام مشکلات معیشتی مردم تا حدودی مرتفع شود.
وی از مسئولان می‌خواهد که آنچه در توان دارند برای فعال کردن صنعت در سردشت و رونق‌بخشی به مرز‌ها به کار گرفته و بازارچه‌های مرزی تعطیل را نیز فعال کنند تا مردم در شهر خودشان دارای شغل و درآمد بوده و جان خود را برای مهاجرت از کشور به خطر نیندازند.
به گزارش رویداد۲۴ ایرانیانی که برای مهاجرت خود را به دست قاچاقچیان انسان یا به عبارتی کوچ‌بر‌ها می‌سپارند در صورت رسیدن به مقصد نیز شرایط سختی را تجربه می‌کنند، سختی و تجارب تلخی که اگر شرایط‌شان در کشور خود مناسب بود قطعا به آن تن نمی‌دادند.
بیشتر بخوانید: مرزنشینان سردشت در خطر آوارگی/ ماجرای دستور تخلیه روستا‌های صفر مرزی چیست؟
جزییات غرق شدن ۵ عضوِ خانواده ایرانی در مانش / پیدا شدن اجساد چهار نفر از اعضای این خانواده
عثمان مزیّن وکیل دادگستری و فعال اجتماعی اهل سردشت به رویداد۲۴ می‌گوید: مهاجرت مردم در سردشت و سایر مناطق کردنشین دلایل مختلفی دارد، نخست آنکه مردم در کردستان و به‌ویژه در شهر‌های مرزی منبع درآمد و شغل ندارند و محصولات کشاورزی هم به شیوه سنتی تولید شده و درآمدی را عاید مردم نمی‌کند، از سوی دیگر میان مرکز کشور و این مناطق تبعیض فاحش وجود دارد، یعنی امکانات آموزشی، شغلی و رفاهی که در اختیار سایر مناطق قرار دارد اصلا در اختیار مردم این مناطق قرار نمی‌گیرد، این مساله باعث شده تنها راه امرار معاش مردم این مناطق کولبری باشد. شغلی که نتیجه آن یا نقص عضو یا کشته شدن است.
او می‌گوید پس از بسته شدن مرز‌ها به خاطر برگزاری رفراندوم در اقلیم کردستان، بسیاری از خانوادهها در این مناطق به ناچار به مهاجرت روی آورده‌اند. آنها سرمایه، دارایی و اموال خود و حتی وسایل منزل را فروخته و راهی ترکیه و کشور‌های اروپایی می‌شوند. طی چند ماه اخیر که مرز‌ها بسته و پرواز‌ها قطع شده بود، تنها در یک ماه بیش از ۶۰۰ نفر از مردم سردشت راهی کشور ترکیه شدند تا از آنجا به کشور‌های اروپایی مهاجرت کنند.
این حقوقدان با بیان اینکه مهاجرت تنها مربوط به منطقه سردشت نیست، ادامه می‌دهد: در سایر مناطق و شهر‌های کردنشین مانند بانه، سقز، مهاباد، پیرانشهر، سنندج و دیگر شهر‌ها هم این معضل مشاهده شده و جوانان به ناچار دست به مهاجرت می‌زنند. بسیاری از این مهاجرت‌ها برای نجات آینده و تامین معاش است. بخش دیگر هم افرادی هستند که برایشان پرونده‌های امنیتی یا کیفری تشکیل شده است.
مزیّن معتقد است اگر شرایط زندگی عادلانه برای این افراد فراهم شده و بتوانند به راحتی امرار معاش کرده و تبعیض میان کردستان و مناطق مرکزی از بین برود جوانان ناچار به ترک وطن و حضور در کشور‌های اروپایی نیستند. چه آنکه بسیاری از این مهاجران در کشور‌های اروپایی ناچارند مشاغل سطح پایین را بپذیرند.
وی خاطرنشان می‌کند: قطعا این موضوع که فردی تمام سرمایه زندگی خود را فروخته و مهاجرت را درحالی انتخاب می‌کند که آگاه است در کشور مقصد شغل خوبی نخواهد داشت تنها نشان‌دهنده استیصال است. این افراد امیدوارند که حداقل فرزندان و خانواده‌هایشان شرایطی که خودشان تجربه کرده‌اند را تجربه نکنند و به همین دلیل تن به این مهاجرت اجباری می‌دهند.
این وکیل دادگستری تاکید می‌کند: اگر بازارچه‌های مرزی فعال بود و خرید و فروش و تجارت انجام می‌شد و از این رهگذر درآمدی عاید مردم می‌شد قطعا شرایط بهتر بود، اما در حال حاضر این بازارچه‌ها نیز تعطیل هستند و حتی صادرات هم انجام نمی‌شود و مردم نمی‌توانند محصولات کشاورزی تولیدی خود را به اقلیم کردستان صادر کنند. از سوی دیگر بسیاری از تحصیل‌کردگان و نخبگان این مناطق هم به دلیل نبود شغل ناچارند با ترکیه یا اقلیم کردستان مهاجرت کنند.
این حقوقدان عنوان می‌کند: تعداد زیادی از مهاجران کرد را می‌شناسم که چند سالی است در ترکیه مانده‌اند و پولی هم ندارند که به کوچ‌بر‌ها بدهند تا آنها را به کشور‌های اروپایی ببرند به همین دلیل هم بسیاری از خانوادهها ناچار شده‌اند در شهر‌های ترکیه مانند وان و استانبول بمانند و با مشقّت زندگی کنند. سه ماه پیش هم تعدادی از مهاجران کرد در ایتالیا دستگیر شدند و قرار بود ۱۴ روز در قرنطینه بمانند و بعد به شرق اروپا برگردانده شوند این افراد ناچارند بار دیگر هزینه‌های زیادی پرداخت کنند.
وی اضافه می‌کند: مهاجری را می‌شناسم که حدود ۱۲ روز بدون لباس گرم در زمستان پیاده راه رفت تا خود را به کشور‌های آلمان و فرانسه رسانده و از آنجا به انگلیس برود.
بیشتر بخوانید: روایت خانواده‌های «زانست»، «زانکو» و «سروش» از تیراندازی به کولبران/ ماجرای کشته شدن ۳ کولبر در نزدیکی مرز عراق چه بود؟
این حقوقدان تاکید می‌کند: این تراژدی تلخ در رسانه‌های خارجی به شدت انعکاس یافته است در حالیکه هیچیک از رسانه‌های داخلی با وجود اینکه این فرد کرد و ساکن ایران بوده است به این موضوع نپرداخته‌اند و هیچیک از رسانه‌های مرکز به آن توجه نکرده‌اند گویی که این معضلات برای این رسانه‌ها ناآشنا بوده و قصد مطرح کردن این مشکلات را ندارند که به تبع رسانه‌ها، مسئولان نیز به این موضوع توجه نمی‌کنند. حتی ماجرای کولبر‌ها هم وقتی به شدت انعکاس یافته است در حد چند روز بوده و درباره آن چاره‌اندیشی نشده است.
وی می‌گوید: چند روز پیش با تعدادی از این مهاجران صحبت کردم و گفتم شرایط شما سخت است بهتر است به کشور بازگردید، اما آنها نپذیرفتند و گفتند آنقدر در وطن خودمان سختی کشیده‌ایم که حاضر به بازگشت نیستیم. این افراد در کمپ به سر می‌برند و آنچنانکه در فیلم‌های منتشر شده از خانواده ایران‌نژاد نیز قابل مشاهده بود، این افراد ناچارند در اتاق‌های پرجمعیت زندگی می‌کنند و شرایط برایشان سخت است. هزینه زندگی در اروپا بسیار زیاد است و معمولاً این افراد ناچارند درکمپ‌ها یا مناطق ارزان قیمت زندگی کنند درحالیکه پوشاک و تغذیه کافی ندارند.
مزیّن خاطرنشان می‌کند: اگر این افراد بتوانند خود را به مقصد نهایی رسانده و به اداره مهاجرت تحویل دهند برایشان تشکیل پرونده داده می‌شود و در کمپ تحت اقدامات درمانی و زبان‌آموزی قرار می‌گیرند، اما مقررات مهاجرت سختگیرانه است به نحوی که این افراد ناچارند چند سال در انتظار نتیجه اداره مهاجرت باشند و اگر هم مورد پذیرش قرار گیرند تنها برخی از حقوق شهروندی را می‌توانند در کشور مقصد به دست بیاورند.
وی اضافه می‌کند: در کشور مقصد نیز واحد‌های آپارتمانی به آنها داده می‌شود که در اختیار چندین خانواده بوده و آنها ناچارند از آشپزخانه و سرویس بهداشتی مشترک استفاده کنند. این وضعیت تا رسیدن به نتیجه نهایی که از چند ماه تا چند سال طول خواهد کشید شرایط سختی را برای خانوادهها رقم می‌زند.
این حقوقدان با تاکید براینکه مردم از مسئولان و نمایندگان خود انتظار دارند، تصریح می‌کند: باید فضایی فراهم شود که جوانان، شهر و دیار خود را به امید آینده‌ای بهتر رها نکنند جوانان باید در خاک و وطن خود خدمت کنند چرا که این خاک متعلق به این جوانان است. نباید زندگی را آنقدر برای مردم تلخ کنیم که از وطنشان فراری شوند.