صفحه نخست

سیاسی

جامعه و فرهنگ

اقتصادی

ورزشی

گوناگون

عکس

تاریخ

فیلم

صفحات داخلی

جمعه ۳۰ دی ۱۴۰۱ - 2023 January 20
کد خبر: ۲۳۷۴۸۷
تاریخ انتشار: ۱۴:۴۶ - ۱۵ آبان ۱۳۹۹

دولت مهندس بازرگان پیش از استعفا

مهندس مهدی بازرگان ۱۵ بهمن ۱۳۵۷ دولت را تحویل گرفت و در تاریخ ۱۴ آبان سال ۵۸ استعفا کرد.

رویداد۲۴ تصویر ثبت شده، دو ماه پیش از استعفای دولت مهندس مهدی بازرگان در شهریور ماه ۱۳۵۷ که داریوش فروهر، عبدالله امیر انتظام، هاشم صباغیان نیز در تصویر مشخص هستند. بازرگان روز ۱۴ آبان سال ۵۸ دولت را تحویل داد.

روز‌های منتهی به انقلاب ۱۳۵۷ مهندس بازرگان جزو معدود کسانی بود که می‌توانستند سکان دولت انقلابی را در دست گیرند. بازرگان جزو انقلابیونی بود که در دوران پهلوی منصبی اجرایی و سیاسی داشت. او رییس سازمان آب تهران بود و همچنین تحصیلکرده و متدین بود. آیت الله طالقانی، جبهه ملی و نهضت آزادی نیز که نقش انکار ناپذیری در پیروزی انقلاب داشتند، از بازرگان حمایت می‌کردند. بازرگان در ۱۵ بهمن سال ۱۳۵۷ نخست وزیر دولت موقت شد و هفت روز پس از آن انقلاب پیروز شد.

اختلاف بین آیت الله خمینی و بازرگان از همان روز‌های نخست پیش آمد. بازرگان نام کشور جدید را جمهوری دموکراتیک اسلامی پیشنهاد می‌داد و آیت الله خمینی می‌گفت جمهوری اسلامی ایران نه یک کلمه کم، نه یک کلمه زیاد.

بازرگان پس از چندی معترض خودسری‌ها و بی نظمی‌ها شد و خواست استعفا کند اما آیت الله خمینی نپذیرفت. در همان دوران بازرگان در مصاحبه با اوریانا فالاچی که به ایران آمده بود، انتقاداتی را از وضعیت مطرح کرده بود اما در نهایت این اطمینان را داده بود که اختلافی وجود ندارد و او به آیت الله خمینی به عنوان یک مرشد و پدر معنوی مینگرد؛ با این حال از همه طرف به دولت بازرگان حمله می‌شد؛ چپگرایان او را بخاطر لیبرال بودنش مورد حمله قرار می‌دادند که عین همین عبارت با معنایی متفاوت توسط روحانیون هم تکرار می‌شد.

اکثر صنایع بزرگ زمان پهلوی در دوره بازرگان دولتی شد و کشور از نظام بازار آزاد به اقتصاد دولتی تغییر مسیر داد؛ اما این برای چپگرایان کافی نبود. از طرفی روحانیون نیز او را طرفدار غرب و غرب زده می‌دانستند و لیبرال معنایی شبیه لاابالی در ادبیات آنان داشت. فشار‌ها از هر طرف به سوی دولت بازرگان می‌آمد و حتی دکتر کریم سنجابی نیز به نقد دولت موقت مشغول بود. بیشتر نقد‌ها به مهندس بازرگان از منظر محافظه کاری وی بود.


بیشتر بخوانید: مهدی بازرگان؛ نیای محافظه کار اصلاحات +تصاویر


به گزارش رویداد۲۴ بازرگان تاکید داشت باید کار بنیادی انجام داد و با صبر و حوصله از اول همه کشور را ساخت. اما شرایط انقلابی آن زمان چنین سیاستی را برنمیتابید و فضا بیشتر آماده‌ کار‌های ضربتی و آنی بود. حمله‌ها زمانی بیشتر شد که بازرگان با مشاور کارتر دیدار کرد و این مساله در فضای آمریکاستیز آن زمان ابدا قابل تحمل نبود. در واکنش به این اقدام دانشجویان سفارت آمریکا را اشغال کردند و بازرگان که دیگر تاب تحمل فشار‌ها را نداشت استعفا داد. متن استعفای وی چنین بود:

«با کمال احترام معروض می‌دارد پیرو توضیحات مکرر و نظر به اینکه دخالت‌ها، مزاحمت‌ها، مخالفت‌ها و اختلاف نظر‌ها، انجام وظایف محوله و ادامه مسئولیت را برای همکاران و اینجانب مدتی است غیرممکن ساخته و در شرایط تاریخی حساس حاضر نجات مملکت و به ثمر رساندن انقلاب بدون وحدت کلمه و وحدت مدیریت میسر نمی‌باشد، بدین وسیله استعفای خود را تقدیم می‌دارد تا به نحوی که مقتضی می‌دانند کلیه امور را در فرمان رهبری بگیرند یا داوطلبانی را که با آن‌ها هماهنگی وجود داشته باشد مامور تشکیل دولت فرمایند. با عرض سلام و دعای توفیق. مهدی بازرگان،۵۸/۸/۱۴»

استعفای مهندس بازرگان پذیرفته شد و وی پس از ۹ ماه پر فشار دولت را تحویل داد.

نظرات شما