رویداد۲۴ رییس جمهور آمریکا با انتشار یک توییت از اخرج مارک اسپر وزیر دفاع خود خبر داد، این اقدام از نظر بسیاری از مقامات دموکرات آمریکایی و کارشناسان به منزله بیرون راندن یکی از معدود افرادی بوده که بر سران و فرماندهان امنیت ملی کشور نظارت درستی داشته است. اسپر پس از برکناری با انتشار توییتی نوشت که اگر فرد جایگزین وی یک بله قربان گو باشد آن وقت خدا به ما کمک کند. اما ترامپ با چه هدفی در واپسین روزهای حضور در کاخ سفید دست به تغییرات در دولت آمریکا زده است؟
نشریه پولیتیکو روز شنبه گزارشی منتشر کرد که نشان میداد سران سنا به کاخ سفید فشار آوردهاند که اسپر را به عنوان وزیر نگه دارد، اما ترامپ سابقه طولانی در نادیده گرفتن توصیهها و اخراج مقامات از طریق توییترش دارد. یکی از سناتورهایی که در این رابطه به کاخ سفید هشدار داده بود جیم اینهاف از دوستان نزدیک ترامپ بود. او روز دوشنبه به خبرنگاران گفته ترامپ به توصیهاش توجهی نکرده و اسپر را اخراج کرده است.
دموکراتها و برخی مقامات امنیت ملی آمریکا اقدام ترامپ در اخراج وزیر دفاع و احتمالا در پی آن ایجاد تغییراتی در سازمان سیا و افبیآی را اقدامی بچگانه و در عین حال جسورانه خواندهاند. آدام اسمیت نماینده دموکرات ایالت واشنگتن و رییس کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان درباره رفتار ترامپ به نیویورک تایمز گفته واضح است که او وفاداری به خودش را مهمترین اصل میداند و بعضا لیاقت افراد را قربانی این وفاداری میکند. او گفته اخراج مقامات امنیت ملی به دلایل سیاسی آن هم در آخرین روزهای ریاست جمهوری اقدامی بیثبات کننده است که کشور را در خطر میاندازد.
فراموش نکنیم که شکاف اسپر و ترامپ به چندین ماه قبل برمیگردد. اسپر در جریان اعتراضات علیه تبعیض نژادی با در خواست ترامپ برای ورود نیروهای نظامی جهت سرکوب معترضان مخالفت کرد. از سوی دیگر رسانههای آمریکایی اعلام کردند اسپر از چندین روز پیش نامه استعفای خود را نوشته بود، اما مقامات دفاعی سابق و نمایندگان آمریکا و همچنین کارشناسان سیاسی به او توصیه کردند که بر سرکارش بماند تا گزار مسالمت آمیز قدرت را مدیریت کند.
به گزارش رویداد۲۴اسپر از جمله مقاماتی بود که از ترامپ خواست کمکهای نظامی به اوکراین را آزاد کنند. دونالد ترامپ آزادسازی این کمکهای نظامی را مشروط به اطلاعاتی از هانتر بایدن پسر جو بایدن از سوی رییس جمهور اوکراین کرده بود.
سی ان ان از یک شکاف دیگر میان اسپر و ترامپ نیز خبر داده است. این رسانه به نقل از یکی از مقامات ارشد دولت نوشته اسپر با سیاستهای ترامپ در افغانستان نیز مخالف بوده. او با هدف خروج آمریکا از افغانستان موافق بوده، اما معتقد بوده شرایط برای خروج همه کادر نظامی آمریکا از این کشور مناسب نیست.
به اذعان سی ان ان، اسپر از اظهارنظر ترامپ در ژانویه ۲۰۲۰ علیه اماکن فرهنگی ایران نیز خوشش نیامده بود. ترامپ در یک توییت تهدید کرده بود که برخی اماکن فرهنگی ایران را مورد هدف قرار خواهد داد.
به گفته مقامات دولت آمریکا، چندین ماه شکاف میان اسپر و ترامپ در نهایت منجر به این اخراج شده است. ترامپ و رابرت اوبرین مشاور امنیت ملی او هر دو معتقد بودند اسپر با دیدگاههای رییس جمهور در امور نظامی همخوانی ندارد و هر دو از اینکه اسپر از سیاستهای ترامپ به طور تمام قد حمایت نمیکند خسته شده بودند.
به گزارش رویداد۲۴ مهمترین واکنشها به اخراج اسپر از سوی برخی مقامات وزارت دفاع بوده است. آنها نسبت به احتمال شروع یک عملیات نظامی علیه ایران از سوی رییس جمهور آمریکا در دو ماه باقیمانده از حضورش در کاخ سفید ابراز نگرانی کردهاند.
الیسا اسلاتکین نماینده دموکرات و از مقامات سابق پنتاگون در دولت اوباما در بیانیهای اعلام کرده: تجربه به من نشان داده دلایل کمی برای اخراج یک وزیر دفاع در ۷۲ روز باقیمانده از یک دولت وجود دارد. یکی از این دلایل میتواند کار اشتباه و بیلیاقتی فرد باشد که به نظر نمیرسد این دلیل اخراج اسپر بوده باشد. دلیل دوم انتقام جویی است که راه غیرمسئولانهای در دستگاه امنیت ملی کشور است. دلیل سوم ممکن است این باشد که رییس جمهور میخواهد اقداماتی بکند که معتقد است وزیر دفاعش با آن مخالفت میکند. نشریه پولیتیکو نیز نسبت به احتمال بروز یک عملیات نظامی در دو ماه باقیمانده از دولت ترامپ ابراز نگرانی کرده است.
دوره گذار در واقع مدت زمان بین پیروزی یک کاندیدا و تحلیف اوست. این دوران در واقع بیشتر صرف انتخاب مقامات کابینه، دولت و کاخ سفید میشود. در مجموع حدود ۴۰۰۰ نفر باید توسط هر رییس حمهور در بدو ورود تغییر کنند. به طور معمول بین چهارشنبه چهارم نوامبر تا عصر روز ۲۰ ژانویه (روز تحلیف بایدن) ۱۸۰۰ ساعت وقت هست که هر رییس جمهور مستقری میتواند چندین سنت ریاست جمهوری را در این مدت زیرپا بگذارد.
به گزارش رویداد۲۴قبل از هر چیز باید بدانید که ترامپ هنوز پروسه قانونی گذارقدرت به رییس جمهور منتخب جو بایدن را آغاز نکرده است. این پروسه ابتدا با کمکهای مالی به تیم گذار بایدن جهت آماده سازی دولت جدید برای روی کار آمدن آغاز میشود.
GSA یا نهاد خدمات عمومی یک آژانس دولتی در واشنگتن است که هرگونه منابع مالی لازم برای تسهیل شرایط گذار را تصویب میکند. این نهاد در حال حاضر تا زمانی که نتیجه از سوی ترامپ تایید نشود تامین مالی تیم گذار بایدن را متوقف کرده است.
آمریکا تا به امروز ۴۴ دوره گذار صلح آمیز را پشت سر گذاشته است. حتی زمانی که آرای عمومی مردم از آرای الکترال بیشتر بوده هم این آرامش دوره گذار قدرت به رییس جمهور منتخب بر هم نخورده و بسیاری آن را قدرت سیستم سیاسی آمریکا و هنجارهایی میدانند که به زمان جرج واشنگتن برمیگردد.
با این وجود دوران گذار زمانی است که هر رییس جمهوری احساس آزادی عمل بیشتری میکند چرا که دیگر نگرانی از بابت میراث خود ندارد و نیازی نمیبیند به سنتهای دراماتیکی که چهار سال دست و پای او را بسته بود تن بدهد.
جرج بوش در همین دوران شش مقامی که در ارتباط با رسوایی ایران-کنترا محکوم شده بودند را عفو کرد. بیل کلینتون در همین زمان بیش از ۱۴۰ نفر (یک سوم تعدادی که به او اجازه داده بودند) را از جمله مارک ریچ سرمایهداری جنجالی را مورد عفو ریاست جمهوری قرار داد. باراک اوباما در آخرین روزهای فعالیت خود در کاخ سفید حکم چلسی منینگ سرباز آمریکایی که به اتهام افشای اطلاعات طبقه بندی شده به ویکی لیکس محکوم شده بود را تخفیف داد.
به گزارش رویداد۲۴حال تصور کنید ترامپ که در طول چهار سال ریاست جمهوری خود علاقهای به احترام به هنجارهای قانونی نداشته چه کارهایی از دستش ساخته است.
بر اساس قانون اساسی آمریکا، اعلان جنگ قدرتی است که بین قوه مقننه و مجریه تقسیم شده است. فرمانده کل نیروهای مسلح که رییس جمهور است باید قبل از هر اعلان جنگی با کنگره هماهنگ شود. البته تاریخ آمریکا پر از روسای جمهوری است که از قانون اعلان جنگ سرپیچی کردهاند. رونالد ریگان بدون مجوز کنگره در سال ۱۹۸۱ نیروهایش را در السالوادور مستقر کرد. در سال ۱۹۹۹ نیز بیل کلینتون بدون مشورت با کنگره کوزوو را بمباران کرد. اخیرا نیز باراک اوباما در سال ۲۰۱۱ بدون اجازه کنگره در لیبی اقدام نظامی کرد.
از نظر قانونی اعلان جنگ تا ساعت ۱۱:۵۹ صبح روز ۲۰ ژانویه از حمله اختیارات قانونی روسای جمهوری مستقر است. تا روز تحلیف رییس جمهور جدید، «فوتبال هسته ای» (فوتبال هستهای چمدانی است که رییس جمهوری آمریکا هنگامی که از مراکز فرمان ثابت دور است برای صدور فرمان حمله یا دفاع با سلاح هستهای از آن استفاده میکند) همچنان در دست رییس جمهور مستقر باقی میماند؛ هر چند روسای جمهوری اصولا اعلان هر گونه حملهای در دوران گذار را به صورت سنتی تا روی کار آمدن رییس جمهور جدید به تاخیر میاندازند.
نشریه آتلانتیک هدف از شروع چنین جنگی را ایجاد خلل در روزهای آغازین ریاست جمهوری جو بایدن خوانده و گفته اگر بایدن ظرف مدت کوتاهی این مانور دقیقه نودی را متوقف کند در واقع اعتبار آمریکا را زیر سوال برده است.
به گزارش رویداد۲۴نشریه پولیتیکو فرض دیگری را مطرح کرده است. به زعم این رسانه آمریکایی ممکن است ترامپ دست به یک حمله تمام عیار فیزیکی نزند بلکه اقدامات نظامی مخفی نظیر حملات سایبری علیه ایران را کلید بزند که تا چندین ماه یا حتی سال بعد هم ابعاد آن روشن نشود.
به گزارش این نشریه اقدامات نظامی مخفیانه اصولا از دولتی به دولت دیگر واگذار میشود. بوش حملات سایبری موسوم به «بازیهای المپیک» علیه ایران را در واپسین روزهای ریاست جمهوری خود آغاز کرد و اطلاعات این عملیات در سال ۲۰۰۹ به اوباما داده شد. اوباما نیز عملیات ویژه بزرگ خود در یمن را انقدر به تاخیر انداخت که رسما برای اجرا به دست ترامپ افتاد. این عملیات چند روز بعد از آغاز ریاست جمهوری ترامپ به تصویب رسید و با مرگ یکی از اعضای نیروی دریایی آمریکا عملا متوقف شد.