رویداد۲۴ ترامپ، توافق هسته‌ای را میراث اوباما می‌خواند و از آن متنفر بود و بالاخره پس از آنکه همه مخالفان خروج از برجام را از کاخ سفید بیرون کرد، موفق شد تا از این توافق خارج شود. بایدن، اما خود را ادامه‌ای بر دولت اوباما می‌داند و توافق هسته‌ای را به عنوان دستاوردی برای آمریکا یاد می‌کند. او در دوران تبلیغات انتخاباتی گفته بود که به توافق با ایران باز می‌گردد. اما به نظر نمی‌رسد که این وعده بایدن به معنای بازگشت فوری به برجام باشد.
تحریم‌های حداکثری که ترامپ علیه ایران وضع کرد بر میزان بی اعتمادی دو کشور نسبت به یکدیگر افزوده است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد که اگر دولت بایدن بخواهد به برجام بازگردد، نیازمند آن است که در مورد برخی از تحریم‌ها در داخل این کشور به اجماع برسد. ایران گفته است که حاضر نیست در مورد مواردی که قبلا در موردش گفتگو کرده، پای میز مذاکره بنشیند و از واشنگتن توقع دارد که به مفاد برجام، بدون هیچ قید و شرطی بازگردد.
بایدن گفته است که بازگشت به توافق هسته‌ای را نقطه شروعی برای مذاکرات بعدی می‌داند. ایران، اما با چنین رویکردی موافق نیست و گفته است تنها در صورتی گفتگو با ایالات متحده را می‌پذیرد که این کشور در قالب کشور‌های ۵ + ۱ و در مورد بازگشت به مفاد توافق و حذف تحریم‌ها عمل کند. به نظر می‌رسد که بایدن قصد ندارد در‌های دیپلماسی را بر سر مساله ایران ببندد. بسته به اینکه تیم وزارت خارجه او شامل چه کسانی باشد و مشاورانش چه رویکردی به مساله ایران داشته باشند، نتیجه متفاوت خواهد بود.
گفتگو با نادر انتصار استادممتاز علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی:
سیاست دولت ترامپ علیه ایران، سیاست فشار حداکثری بر تهران بود. بایدن و دموکرات‌ها از ابتدا با این شیوه مخالف بوده اند. اما حالا که آن‌ها انتخابات را برده اند، رویکرد دولت بایدن به رابطه با ایران و حذف تحریم‌ها چه خواهد بود؟
بایدن مایل است که تا اندازه‌ای که ممکن باشد روابط ایران و آمریکا را به آنچه اوباما آغاز کرده بود برگرداند. البته این به این معنا نیست که تحریم‌ها کاملا حذف شوند. برخی از تحریم‌ها بخصوص آنهائی را که ترامپ با دستور‌های اجرائی اعمال کرده بود را رئیس جمهور آینده آمریکا میتواند در صورت تمایل حذف کند، ولی اکثر تحریمات موجود به سادگی قابل حذف نیستند و حذف آن‌ها تنها به میل رئیس جمهور امکان پذیر نیستند
بیشتر بخوانید: بایدن، نتانیاهو و بن سلمان؛ چه خواهد شد؟
ایا همانطور که جو بایدن در پیش از انتخابات وعده میداد، بازگشت به توافق با ایران به سرعت و بدون پیش شرط انجام خواهد گرفت؟
درست است که جو بایدن بار‌ها وعده بازگشت به برجام را داده است، ولی آنچه که او از برجام میخواهد، با آنچه که ایران میخواهد تفاوت دارند. آنچه ایران انتظار دارد این است که دولت آینده آمریکا به تعهدات برجامی خود برگردد، ولی بایدن میخواهد برجام را به عنوان قدم اول برای تدوین قرارداد وسیعی با ایران که شامل مهار کردن قدرت دفاعی و بازدارندگی ایران میشود بکار اندازد و از قدرت نظامی و سیاسی ایران بکاهد. قبول چنین درخواستی برای کشوری مانند ایران مشکل و حتی خطرناک خواهد بود.
مقامات کشورمان مواضع خود را در مورد آینده روابط با واشنگتن و گفتگو با آمریکایی‌ها به طور روشنی اعلام کرده اند. اما در عمل ایران چه سیاست خارجی را در ارتباط با دولت جدید آمریکا باید در پیش بگیرد؟
ایران باید سیاست خارجی خود را چه در مورد روابطش با آمریکا و چه با کشور دیگری روی محور منافع ملی و امنیت کشور بنا نهد. این احتیاج به برنامه ریزی دراز مدت دارد و با شعار دادن قابل اجرا نخواهد بود. تأمین منافع اقتصادی، سیاسی و امنیت ملی و همچنین حفظ یکپارچگی کشور باید تنها عواملی باشند که تعیین کننده سیاست خارجی ایران باشند.
برخی نگرانند که دولت بایدن در صورتی که نتواند با تهران به نتیجه برسد، آسان‌تر از ترامپ بتواند اجماعی علیه ایران ایجاد کند. آیا دولت دموکرات‌ها تن به شرط و شروط ایران برای ادامه گفتگو‌ها خواهد داد؟
خیر. همانگونه که در جواب سؤال اول گفتم دولت بایدن شرط و شروط خود را برای برگشت به برجام و گفتگو با ایران خواهد داشت و برخی از این شرایط ممکن است برای ایران قابل هضم نباشند؛ لذا هرگونه مذاکره احتمالی با دولت آینده آمریکا احتیاج به برنامه ریزی حرفه‌ای دارد، چون طرف آمریکائی با قدرت و با تیمی منسجم که می‌داند چه میخواهد روبروی ایران خواهد ایستاد.
چقدر امکان دارد که مشکل بین تهران و واشنگتن در دوران جو بایدن حل شود؟
مشکل بین تهران و واشنگتن در دوران ریاست جمهوری ترامپ بوجود نیامد و با رفتن او نیز از بین نخواهد رفت. اکنون بیش از چهل سال است که روابط بین ایران و آمریکا پیچیده و مشکل شده اند و با تغییر رئیس جمهور در آمریکا این دیوار قطور سیمانی بین جمهوری اسلامی ایران و آمریکا به آسانی فروپاشی نخواهد کرد.