رویداد۲۴ در جامعه امروزی رواج طلاق بین زوجین رو به افزایش است و گاهی طرفین تمایل دارند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به صورت توافقی از یکدیگر جدا شوند وزندگی مستقلی را آغاز کنند. در این مطلب سعی بر آن بوده که مهم‌ترین نکات حقوقی طلاق توافقی و چگونگی انجام آن مطرح شود
مراحل انجام طلاق توافقی به صورت زیر است:
مشاوره اجباری، تقدیم دادخواست، تعیین وقت دادرسی، حضور در جلسه دادگاه، مشاوره در دادگاه،احراز باردار بودن یا نبودن زوجه، حضور مجدد در دادگاه، مراجعه به دفتر طلاق
اگر زوجین در مورد مهریه و شرایط پرداخت آن به توافق نرسند، دادگاه از صدور گواهی عدم امکان سازش خودداری خواهد کرد. در نتیجه عملاً امکان طلاق توافقی وجود نخواهد داشت.
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی:«به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید»؛ بنابراین به محض اینکه صیغه عقد نکاح جاری می‌شود، مالکیت زن بر مهریه مستقر می‌شود.
در همین رابطه در ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی آمده است: «زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند. مشروط بر این که مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود».
اجرت المثل ایّام زوجیت نیز یکی از حقوق مالی زوجه است که در قیاس با مهریه و نفقه در درجه پایین‌تری قرار دارد.بار اثبات این که زن مستحق دریافت اجرت المثل هست یا خیر با خودش است.اگر زوجه در مورد آن ادعایی داشته باشد و نتواند مطابق با قانون، استحقاق خود بر اجرت المثل را اثبات نماید، ادعای وی مسموع نخواهد بود.
شرایط قانونی که بر اساس آن زن استحقاق دریافت اجرت المثل ایّام زوجیت را دارد در تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی ذکر شده است و باید «جمع تمام شرایط» وجود داشته باشد.
پس از ثبت طلاق، در صورت عدم نزدیکی زوجین با ارائه حکم دادگاه و طلاق نامه به اداره ثبت احوال زوجین می‌توانند شناسنامه را تعویض و شناسنامه سفید اخذ کنند و در صورت نزدیکی زوجین فقط با ثبت ازدواج بعدی شناسنامه تعویض خواهد شد.
چنانچه زوجین متقاضی طلاق توافقی و یا یکی از ایشان (چه زن و چه مرد) در خارج از کشور ساکن باشند باز هم می‌توانند تمامی مراحل مربوطه را در ایران و توسط وکیل پایه یک دادگستری به انجام برسانند.
با استناد به ماده ۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی روش‌های ذیل وجود دارد.
روش اول:
زوجین، مرد و یا زنی که در خارج از کشور ساکن است باید به سفارت و یا کنسولگری ایران در آن کشور مراجعه نمایند و به یکی از اقوام، دوستان و یا آشنایان خود در ایران وکالت مدنی بدهند تا شخص مذکور بتواند بر اساس همین وکالتنامه به وکیل دادگستری مراجعه نماید و به وی وکالت دهد.
روش دوم:
متقاضیان می‌توانند با حضور در کنسولگری و یا سفارت خانه ایران در آن کشور مستقیماً به وکیل دادگستری وکالت دهند.
روش سوم:
چنانچه یکی از زوجین در خارج از کشور ساکن باشند و دیگری در ایران حضور داشته باشد، نفری که در خارج ساکن است می‌تواند به سفارتخانه و یا کنسولگری ایران در آن کشور مراجعه نماید و به طرفی که در ایران حضور دارد وکالت بدهد تا وی بتواند بر اساس همین وکالتنامه به وکیل دادگستری وکالت دهد.
اختیار مراجعه به مشاوره و داوری و حضور در جلسات مشاوره و داوری
اختیار نمودن وکیل دادگستری به منظور انجام موضوع وکالت
چنانچه زوجه تصمیم به بذل تمام و یا بخشی از حقوق مالی خود شامل نفقه، اجرت المثل و مهریه خود داشته باشد، باید اختیار بذل تمام، عین و یا معادل و یا بخشی از مهریه و نفقه و اجرت المثل خود را در وکالتنامه به وکیل بدهد.
اگر تمایل به بذل بخشی از مهریه خود را دارد باید دقیقاً ذکر نماید که چه مقدار از مهریه را در قبال طلاق بذل می‌نماید.
چنانچه زوجین دارای فرزند و یا فرزندان مشترک صغیر هستند باید در وکالتنامه نسبت به تعیین تکلیف در خصوص حضانت، نگهداری، ملاقات و نفقه فرزند مشترک نیز اختیارات لازم به وکیل اعطاء شود.
اختیار اعتراض به رای، تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی و اسقاط حق تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی از رای.
چنانچه زوج نسبت به اعطای وکالت اقدام می‌نماید باید حتماً در وکالتنامه اختیار قبول بذل عین مهریه، بیشتر یا کمتر و یا معادل مهریه و قبول بذل سایر حقوق مالی زوجه وجود داشته باشد.
چنانچه زوجین تمایل داشته باشند که وکلای دادگستری بجای ایشان در دفتر طلاق حاضر شوند و اقدام به اجرا صیغه طلاق و ثبت آن در دفتر طلاق نمایند باید حتماً اختیار این موضوعات را در وکالتنامه به وکیل اعطاء نمایند.
مشاوره اجباری طلاق توافقی
پیرو توافقات حاصله بین قوه قضائیه و سازمان بهزیستی کشور و به منظور ارتقاء سطح کیفی مشاوره‌های خانواده تصمیم بر این شده که مراکز مشاوره زیر نظر سازمان بهزیستی کشور باشند و زوجین گرامی باید برای حضور در جلسات مشاوره مطابق با موارد ذیل عمل نمایند:
۱- مراجعه به سامانه اینترنتی تصمیم (مداخله در طلاق) و ثبت مشخصات و ثبت نام در این سامانه و انتخاب نزدیکترین مرکز غربالگری به محل سکونت و انتخاب تاریخ مراجعه.
لازم به ذکر است که نتخاب مرکز غربالگری و تاریخ مراجعه اختیاری است، در نتیجه زوجین می‌توانند هر کدام از مراکزی که در سامانه تصمیم وجود دارد و همچنین تاریخ مراجعه را به اختیار خود انتخاب نمایند.
۲- زوجین در تاریخ موردنظر به مرکز غربالگری انتخاب شده مراجعه می‌نمایند و پس از اقدامات لازم به یکی از مراکز مشاوره منتخب برای شروع جلسات مشاوره خانواده معرفی می‌شوند.
۳- پس از انجام جلسات مشاوره با مشاوران مذکور (حدوداً ۵ جلسه مشاوره لازم است)، اگر زوجین همچنان بر تصمیم خود مبنی بر طلاق اصرار داشته باشند، مرکز مشاوره اقدام به صدور گواهی عدم انصراف از طلاق می‌نماید.
۴- پس از صدور گواهی عدم انصراف از طلاق زوجین متقاضی می‌توانند به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و نسبت به ثبت دادخواست طلاق توافقی اقدام نمایند.
سپس برای زوجین وقت جلسه دادرسی تعیین خواهد شد که باید در تاریخ و ساعت تعیین شده در شعبه دادگاه خانواده که تمامی این موارد در ابلاغیه دادگاه مشخص شده است حضور داشته باشند.
بیشتربخوانید: مشاوره حقوق آنلاین/ نحوه قسط‌بندی مهریه به چه صورت است؟
مشاوه حقوقی آنلاین/ ترک انفاق به خانواده چه مجازاتی دارد؟
- آیا صدور گواهی عدم انصراف از طلاق که برای ثبت دادخواست طلاق توافقی الزامی است؟
بله صدور گواهی عدم انصراف از طلاق که برای ثبت دادخواست طلاق توافقی الزامی است. حدوداً ۴۵ روز پس از پایان جلسات مشاوره امکان پذیر است.
- آیا می‌توان پس از ارائه در خواست طلاق توافقی، آن را پس گرفت؟
بله. در روند درخواست طلاق توافقی، زوج یا زوجه یا هر دو می‌توانند تا قبل از آخرین جلسه دادگاه که منجر به صدور حکم می‌گردد از نظر خود عدول نمایند.یعنی پشیمان شده و دادخواست خود را پس بگیرند.در واقع از دادگاه بخواهند که آن را نادیده تلقی نماید.
- زن تا چه مدت جهت اجرای حکم طلاق فرصت دارد؟
در حال حاضر معمولاً محاکم با الهام از ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش را سه ماه از تاریخ صدور حکم، تعیین می‌نمایند.زیرا اگر زنی در مدت این ۳ ماه برای اجرای حکم طلاق اقدام ننماید این معنا متصور است که روزنه‌های امیدی برای ادامه زندگی مشترک وجود داشته که در این مدت اقدام نکرده است.
طبق ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی: «نفقه اولاد بر عهده پدر است …»، در صورتی که پدر طفل در حیات باشد، مادر مکلف به پرداخت نفقه نمی‌باشد؛ لذا چنانچه در طلاق توافقی، مادر تقبل نفقه فرزندان تحت حضانت خود را نموده باشد بعد‌ها می‌تواند به دادگاه مراجعه و درخواست نفقه آن‌ها را بنماید.
یکی از مشکلات این روزهای مردم روند طولانی مراجعه به مراکز حقوقی برای دریافت مشاوره است؛ برای رفع این مشکل می‌توان از مشاوره حقوقی آنلاین استفاده کرد.