رویداد۲۴بازگشت آمریکا به توافق هسته ای ایران در دوران ریاست جمهوری جو بایدن به تازه ترین چالش اسرائیل و کشورهای عربی منطقه تبدیل شده است. نشریه آمریکایی اکسیوس در یک افشاگری از قول چند نفر از مقامات اسرائیلی که نامشان برده نشده از طراحی استراتژی جدید برای مقابله با نزدیکی احتمالی دولت جدید آمریکا در دوران ریاست جمهوری جو بایدن با ایران خبر دادهاند. گابی اشکنازی وزیر خارجه اسرائیل هفته گذشته در یک نشست استماع محرمانه در کمیته روابط خارجی کنست، پارلمان اسرائیل گفته: ما نمیخواهیم یک بار دیگر به حاشیه رانده شویم.
او گفته اسرائیل باید از اشتباهات گذشته که منجر به منزوی شدن اسرائیل در جریان مذاکرات دولت اوباما در توافق هستهای ایران شده اجتناب کند. اشکنازی در این نشست گفته: رویکرد تندروانه اسرائیل منجر شد که در جریان این فرآیند کاملا به حاشیه رانده شود و عملا هیچ تاثیری در فرآیند مذاکرات هستهای نداشته باشد.
انتشار این گزارش در شرایطی است که جو بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا قصد دارد به محض آغاز به کار خود، به توافق هستهای ایران برگردد و این کار را منوط به اجرای تعهدات از سوی ایران کرده است. ترامپ یک سال پس از آغاز ریاست جمهوری خود اقدام به خروج یک جانبه آمریکا از توافق هستهای ایران کرده بود.
اکسیوس نوشته: در خلال مذاکرات هستهای بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ میلادی، اسرائیل تلاش زیادی کرد تا به یک تفاهم با کاخ سفید بر سر برجام برسد، اما در این روند اشتباهی مرتکب شد و استراتژیاش را بر پایه کمپینی علیه توافق هستهای طراحی کرد. در آن زمان بنیامین نتانیاهو پشت سر باراک اوباما توطئههایی چید و یک سخنرانی در کنگره آمریکا بر علیه توافق هستهای انجام داد. این سخنرانی در آن زمان بر روند توافق تاثیر منفی گذاشت.
جزئیات تلاش تلآویو برای ورود به مذاکرات آمریکا با ایران
اکسیوس درباره آنچه در حال حاضر در حال رخ دادن است توشته: اشکنازی وزیر خارجه اسرائیل یک تیم ویژه با ریاست خودش تشکیل داده و بر نحوه تاثیرگذاری اسرائیل در هر گونه مذاکرهای میان دولت بایدن با ایران متمرکز شده است. اشکنازی در جلسه استماع گفته هدف این تیم، اطمینان از گنجانده شدن عناصری در توافق احتمالی آتی میان ایران و آمریکاست که به نفع اسرائیل باشد.
به زعم اشکنازی این یعنی بایدن باید در این فاصله قانع شود که باید بین مساله هستهای ایران و برنامه موشکی و رفتار این کشور در منطقه ارتباطی در توافق آتی برقرار شود. اکسیوس درباره پشت پرده این ماجرا نیز افشاگری کرده و نوشت: براساس گفتههای مقامات حاضر در نشست محرمانه کنست، اشکنازی گفته فکر میکنم دولت آینده آمریکا طرح ویژه بایدن برای احیای برجام را در پیش خواهد گرفت.
این رسانه پیشتر طرح بایدن را بازگشت به برجام بعد از اجرای همه تعهدات از سوی ایران توصیف کرده و به نقل از مونیز وزیرانرژی اوباما نوشته بود: شش ماه زمان لازم است که ایران به تعهداتش برگردد. از سوی دیگر رییس جمهور جدید آمریکا باید بداند که برای رسیدن به یک توافق جدید باید نظر رهبر ایران را جلب کرد. مونیز همچنین گفته در مذاکرات جدید موضوعات منطقهای باید در مرکز گفتگوها قرار داشته باشد.
اشکنازی گفته او معتقد است تیم بایدن ضعفهای توافق هستهای را میداند و سعی میکند آنها را رفع کند. او گفته وزارت خارجه اسرائیل ارتباطات اولیهاش را با اعضای کابینه دولت انتقالی بایدن آغاز کرده و در حال ایجاد کانالهای ارتباطی است.
اکسیوس در ادامه نوشته با همه اینها دولت کنونی اسرائیل ناکارآمد و از هم گسیخته است. اشکنازی یکی از مخالفان اصلی سیاسی نتانیاهو محسوب میشود و این دو با هم اختلافات قابل توجهی بر سر موضوعات مختلف از جمله ایران دارند. معلوم نیست این سیاستهایی که اشکنازی در پیش گرفته چقدر با سیاست نتانیاهو برای ارتباط با دولت بایدن همخوانی داشته باشد.
از سوی دیگر، یکی از نزدیکترین متحدان نتانیاهو یعنی ران درمر سفیر اسرائیل در آمریکا روز دوشنبه گفته بازگشت بایدن به توافق هستهای یک اشتباه محض است. اشکنازی در این جلسه استماع گفته ایرانیها خودشان را برای مذاکرات جدید با هر کسی که پیروز انتخابات در آمریکا میشد آماده کرده بودند. او گفته ما نمیدانیم توافق جدید با ایران با کدام یک از دولتهای آمریکا میتوانست نتیجه مخربتری برای اسرائیل داشته باشد.
این تحولات در حالی است که به نظر میرسد روند ایجاد کانال میان دولت نتانیاهو و نیم انتقالی دولت بایدن کلید خورده است. درحالی که ترامپ هنوز در توییتر از پیروزی خود در انتخابات دم میزند، نتانیاهو که یکی از اصلیترین متحدان ترامپ بوده با بایدن تماس تلفنی برقرار کرده است. جو بایدن با روون ریولین رییس جمهور اسرائیل نیز تماس تلفنی داشته است.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه در یک گفتگوی رسانهای با روزنامه دولتی ایران گفته ما میتوانیم فوراً به تعهدات برجامی خود به صورت کامل برگردیم. این روند اصلاً زمانبر نیست.
او بازگشت آمریکا به برجام را هم یک پروسه فوری خوانده و گفته: بایدن هم با چند قانون اجرایی میتواند به برجام برگردد. این هم که گفته میشود ترامپ مقرراتی گذاشته است که از سوی بایدن قابل لغو نیست، همه این کار بازیهایی است که دولت ترامپ در این مدت انجام داده تا بر افکارعمومی و امید مردم ما تأثیر بگذارد. یکی از مهمترین خواستههای ترامپ و رژیم صهیونیستی این است که امید مردم ما را از بین ببرند.
ظریف بار دیگر بر دوستی دیرینه خود با بایدن هم تاکید کرده و گفته: بایدن را بیش از ۳۰ سال است که میشناسم هم از دور کارش را پیگیری کردهام و هم زمانی که سفیر بودم در سازمان ملل متحد، ایشان به عنوان رئیس کمیته سیاست خارجی سنای امریکا بارها به نیویورک آمده و من در محل اقامتگاه سفیر ایران در نیویورک با ایشان دیدار داشتم.