رویداد۲۴ بازار سهام در سال ۱۳۹۹ شرایط بسیار کم‌سابقه‌ای را تجربه کرده به شکلی که در یک بازه هشت‌ماهه مواردی نظیر رشد ۱.۵ میلیون واحدی شاخص و ریزش ۸۰۰ هزار واحدی بعدی آن، رشد ۵ برابری ارزش معاملات و ورود چند میلیون سهامدار جدید تجربه شده است.
با وجود رشدهای قیمتی چشمگیر در ابتدای سال، طی ماه‌های اخیر شرایط بازار سهام چندان مناسب نبوده و در بازه چهارماهه مرداد تا آبان این بازار روند نزولی داشته است و زیان قابل ملاحظه‌ای به سهامداران وارد شده است. با وجود این نزول چهارماهه، در شرایط فعلی به نظر می‌رسد که زمینه‌های رشد بازار سهام ایجاد شده است و بنا به موارد زیر، انتظار می‌رود که در آذرماه، بازار سهام رشد مثبت را ثبت کند.
الف- ارزش دلاری بازار سهام در چهار ماه اخیر نصف شده است؛ افت قابل ملاحظه ارزش ریالی قیمت سهام در ماه‌های اخیر که با افزایش پیوسته قیمت ارز همراه بوده، سبب شده تا ارزش دلاری بازار سهام در چهار ماه اخیر حدود ۴۸ درصد کاهش یابد. به این ترتیب معادل ارزی قیمت سهام به کمترین سطح از فروردین‌ماه تاکنون رسیده است و انتظار کاهش بیشتر قیمت سهام چندان محتمل به نظر نمی‌رسد.
ب- خروج سرمایه افراد حقیقی از بازار سهام متوقف شده است؛ برخلاف روند جاری ماه‌های اخیر، افراد حقیقی طی هفته پایانی آبان‌ماه به صورت خالص خریدار سهام بوده‌اند به شکلی که خالص خرید (خرید منهای فروش) این گروه از سهامداران در چهار روز از هفته مذکور مثبت بوده است.
بیشتر بخوانید: ۶ نکته مهم برای سرمایه گذاری در بورس
این موضوع به معنای تغییر نگرش سهامداران خرد نسبت به روند آتی بازار سهام و تغییر فضای منفی ایجاد شده نزد آنان است که می‌تواند شرایط عرضه و تقاضای سهام را متفاوت کند. لازم به ذکر است که این گروه از سهامداران، در سال جاری بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی وارد بازار کرده‌اند و در ریزش‌های اخیر میزان خروج سرمایه آنان کمتر از ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
ج- نتایج انتخابات آمریکا جذابیت بازار سهام را نسبت به سایر بازارها افزایش داده است؛ مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا و ایجاد چشم‌انداز گشایش نسبی در اقتصاد ایران (و یا حداقل عدم وخیم‌تر شدن شرایط) می‌تواند جذابیت نسبی سرمایه‌گذاری در بنگاه‌های مرتبط با بخش حقیقی اقتصاد (از طریق خرید سهام) را در مقابل گزینه‌هایی نظیر ارز که صرفا ریسک‌های سیاسی خارجی را پوشش می‌دادند، افزایش دهد.
انتظار می‌رود که پس از تغییر دولت در آمریکا، شرایط تولید و فروش شرکت‌های صادرات‌محور بازار سرمایه به شکل نسبی بهبود یابد و هزینه‌های ناشی از تحریم برای آنان کاهش یابد. این موضوع می‌تواند محرک رشدی برای قیمت سهام شرکت‌های ارزنده باشد.
د- انتظار تداوم روند افزایش نقدینگی و نرخ تورم وجود دارد؛ مجموع ارزش اوراق فروش رفته در حراج‌های هفتگی اوراق بانک مرکزی طی آبان‌ماه کمتر از هزار میلیارد تومان بوده است و فاصله قابل ملاحظه این رقم با هدف فروش ۲۰ هزار میلیارد تومان در ماه نشان می‌دهد که دولت همچنان در تامین مالی کسری بودجه خود ناکام مانده است. رسیدن به فصل ارائه لایحه بودجه در آذرماه و مشخص شدن ابعاد کسری بودجه دولت برای سال آینده نیز مزید بر علت خواهد شد و دور جدیدی از انتظارات تورمی و رشد احتمالی نقدینگی را رقم خواهد زد. این شرایط، می‌تواند زمینه‌ساز افزایش بیشتر قیمت سهام (به عنوان دارایی مصون از تورم) شود.
ه- دولت در حال پرداخت مرحله جدیدی از تسهیلات کرونایی به خانوار است؛ آغاز دور جدید محدودیت‌های تردد و تجمع در شهرها از ابتدای آذرماه و تعطیلی گسترده فعالیت‌ها و کسب‌وکارها سبب شده تا بسته حمایتی جدید توسط دولت طراحی شود. هر چند که ابعاد این بسته حمایتی هنوز به درستی مشخص نیست اما به نظر می‌رسد شبیه به مرحله قبلی حمایت‌ها، پرداخت تسهیلات حمایتی ۱ میلیون تومانی به خانوارهای آسیب‌پذیر (در ابعاد احتمالی ۱۰ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان) بخشی از برنامه‌های دولت است.
تجربه مرحله قبلی این پرداخت نشان می‌دهد که با توجه به موقتی تلقی شدن این پرداخت از سوی خانوار، میل نهایی به مصرف خانوار چندان بالا نبوده و بخشی از این تسهیلات صرف پس‌انداز خانوار خواهد شد که با توجه به رقم پایین سرانه تسهیلات و عدم امکان خرید دارایی‌هایی نظیر طلا، خرید سهام از محتمل‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری خانوار خواهد بود. لازم به ذکر است که طی مرحله قبلی پرداخت تسهیلات در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت، رشد محسوسی در ارزش معاملات بازار سهام و ورود نقدینگی افراد حقیقی به بازار سرمایه مشاهده می‌شود.
با عنایت به جمع موارد فوق به نظر می‌رسد که احتمالا بازار سهام حداقل در آذرماه روند مثبتی را تجربه خواهد کرد که البته انتظار نمی‌رود رشد چشمگیر (شبیه به شرایط ماه‌های ابتدایی سال) وجود داشته باشد بلکه تنها خروج از روند نزولی و رشد آرام قیمت سهام مورد انتظار خواهد بود.